Δελτίο Τύπου της Διοικούσας Επιτροπής (Δ.Ε.) του Περιφερειακού Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.), με θέμα: «ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ 89ης Δ.Ε.Θ.», το οποίο υποβλήθηκε σήμερα στο Ιδιαίτερο Γραφείο του Πρωθυπουργού εν όψει της μεθαυριανής συνάντησης του Πρωθυπουργού (Πέμπτη 28 Αυγούστου 2025) με τους παραγωγικούς και επιστημονικούς φορείς της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της 89ης Δ.Ε.Θ.
Στο Δελτίο Τύπου γίνεται σύνοψη των κύριων θεμάτων (Βοσκήσιμες Γαίες και Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης-Επιδοτήσεις ΟΠΕΚΕΠΕ, Δασικές Πυρκαγιές, Πλημμυρικά φαινόμενα, Αρδευτικό Νερό και Λειψυδρία, Κλιματική Κρίση και Οικονομικές Επιπτώσεις, Υποβάθμιση Αγροκτήματος-Πανεπιστημιακών Δασών Α.Π.Θ., Υποστελεχωμένες Γεωτεχνικές Δημόσιες Υπηρεσίες, Μητροπολιτικό Πάρκο στη ΔΕΘ), ενώ στο Υπόμνημα καταγράφονται αναλυτικά όλα τα παραπάνω σημαντικά θέματα για τα οποία υποβλήθηκαν τα τελευταία έξι (6) χρόνια πολλά έγγραφα υπομνήματα του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας συνοδευόμενα από προφορική άμεση ενημέρωση του Προέδρου της Δ.Ε. προς τον Πρωθυπουργό και στα οποία θέματα δεν εισακούστηκαν οι προτάσεις των γεωτεχνικών επιστημόνων, με αποτέλεσμα να προκύψουν δυσεπίλυτα προβλήματα στον αγροτικό χώρο και δυσάρεστες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, παρά το γεγονός ότι η Κυβέρνηση είχε εγκαίρως προειδοποιηθεί.
➤ Υποβολή Υπομνήματος προς τον Πρωθυπουργό για τα γεωτεχνικά θέματα εν όψει της 89ης Δ.Ε.Θ.
Υποβλήθηκε σήμερα στο Ιδιαίτερο Γραφείο του Πρωθυπουργού το Υπόμνημα του Περ. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) για τα γεωτεχνικά θέματα, εν όψει της μεθαυριανής συνάντησης του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τους παραγωγικούς και επιστημονικούς φορείς της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της 89ης Δ.Ε.Θ.
Στο Υπόμνημα καταγράφονται σημαντικά θέματα για τα οποία υποβλήθηκαν τα τελευταία έξι (6) χρόνια πολλά έγγραφα υπομνήματα του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Μακεδονίας συνοδευόμενα από προφορική άμεση ενημέρωση του Προέδρου της Δ.Ε. προς τον Πρωθυπουργό και στα οποία θέματα δεν εισακούστηκαν οι προτάσεις των γεωτεχνικών επιστημόνων, με αποτέλεσμα να προκύψουν δυσεπίλυτα προβλήματα στον αγροτικό χώρο και δυσάρεστες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, παρά το γεγονός ότι η Κυβέρνηση είχε εγκαίρως προειδοποιηθεί.
Συγκεκριμένα, το Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας υπενθυμίζει ότι είχε πρωτοστατήσει το 2014 στην Ομάδα Εργασίας για τις Βοσκήσιμες Γαίες του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. και στην πρόταση για τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης, ενώ είχε ζητήσει από τη σημερινή Κυβέρνηση την άμεση εκπόνησή τους σε τρία υπομνήματά του (2019, 2022 και 2023). Η εξαετής αδράνεια της Κυβέρνησης για την εκπόνηση και εφαρμογή των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης συσχετίζεται με τις αναμενόμενες μεγάλες μειώσεις των επιδοτήσεων βοσκοτόπων στην Κρήτη, λόγω της πιθανής εφαρμογής των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης. Για το λόγο αυτό ζητείται η απόδοση δικαιοσύνης στους κτηνοτρόφους της Κεντρικής Μακεδονίας, οι οποίοι είναι εν πολλοίς αδικημένοι.
Τέσσερα (4) υπομνήματα κατατέθηκαν στον Πρωθυπουργό τα τελευταία χρόνια (2019, 2022, 2023 και 2024) για τις δασικές πυρκαγιές, τα οποία τόνιζαν ότι η απόφαση απεμπλοκής της Δασικής Υπηρεσίας από τη δασοπυρόσβεση το 1998 αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος παντελώς λανθασμένη. Η Κυβέρνηση, μετά από έξι (6) χρόνια υποσχέσεων, πρόσφατα προσέλαβε έναν πενιχρό αριθμό Δασολόγων στα άδεια από επιστήμονες και λοιπό προσωπικό Δασαρχεία, χωρίς ωστόσο να αλλάξει το μοντέλο της δασοπυρόσβεσης και να ενισχύσει ουσιαστικά τις Δασικές Υπηρεσίες. Δυστυχώς, τα επώδυνα βιώματα των τελευταίων αντιπυρικών περιόδων έδειξαν ότι εάν δεν βρίσκεται η Δασική Υπηρεσία μέσα στο δάσος καθημερινά για να σβήσει τη φωτιά μέσα στα πρώτα 5 – 10 λεπτά, η φωτιά δεν σβήνει εύκολα ή και καθόλου από τα εναέρια μέσα. Και από ό,τι επανειλημμένως έχει αποδειχθεί σταματάει στα τσιμέντα, της Αθήνας πέρυσι, της Πάτρας φέτος, ή στην θάλασσα...
Ο ρόλος μιας ισχυρής και αποτελεσματικής Δασικής Υπηρεσίας είναι καθοριστικός και για την αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων, καθώς τα τεχνικά και τα φυτοτεχνικά έργα ορεινής υδρονομίας της Δασικής Υπηρεσίας κρίνονται ως πολύ σημαντικά από την αρμόδια Ομάδα Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Οι συνολικά οκτώ (8) σχετικές Ομάδες Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας ετοίμασαν τεκμηριωμένες και αναλυτικές προτάσεις (καταγεγραμμένες σε πορίσματα 345 σελίδων και στα πρακτικά μίας διημερίδας του 2025) και για τη λειψυδρία που απειλεί τη μεγαλύτερη πεδιάδα της Ελλάδας (Θεσσαλονίκης – Ημαθίας – Πέλλας – Πιερίας), για τη μείωση της παραγωγής στις δυναμικές και εξαγωγικού προσανατολισμού δενδροκομικές καλλιέργειες της Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και για τις αναμενόμενες μειώσεις στο σύνολο της φυτικής και ζωικής παραγωγής λόγω της κλιματικής κρίσης, οι οποίες συνεισφέρουν στην ακρίβεια και στην απώλεια εισοδημάτων, ιδιαίτερα των ευπαθέστερων ομάδων. Αυτές οι προτάσεις κατατέθηκαν στον Πρωθυπουργό στο πλαίσιο του περσυνού υπομνήματός μας, ωστόσο, παρά τη σχετική προφορική πρόταση του για ειδική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, ουδεμία συνεργασία για τα θέματα αυτά υπήρξε μέχρι σήμερα και η κλεψύδρα του χρόνου τελειώνει...
Ο ρόλος μιας ισχυρής και αποτελεσματικής Δασικής Υπηρεσίας είναι καθοριστικός και για την αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων, καθώς τα τεχνικά και τα φυτοτεχνικά έργα ορεινής υδρονομίας της Δασικής Υπηρεσίας κρίνονται ως πολύ σημαντικά από την αρμόδια Ομάδα Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Οι συνολικά οκτώ (8) σχετικές Ομάδες Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας ετοίμασαν τεκμηριωμένες και αναλυτικές προτάσεις (καταγεγραμμένες σε πορίσματα 345 σελίδων και στα πρακτικά μίας διημερίδας του 2025) και για τη λειψυδρία που απειλεί τη μεγαλύτερη πεδιάδα της Ελλάδας (Θεσσαλονίκης – Ημαθίας – Πέλλας – Πιερίας), για τη μείωση της παραγωγής στις δυναμικές και εξαγωγικού προσανατολισμού δενδροκομικές καλλιέργειες της Κεντρικής Μακεδονίας, αλλά και για τις αναμενόμενες μειώσεις στο σύνολο της φυτικής και ζωικής παραγωγής λόγω της κλιματικής κρίσης, οι οποίες συνεισφέρουν στην ακρίβεια και στην απώλεια εισοδημάτων, ιδιαίτερα των ευπαθέστερων ομάδων. Αυτές οι προτάσεις κατατέθηκαν στον Πρωθυπουργό στο πλαίσιο του περσυνού υπομνήματός μας, ωστόσο, παρά τη σχετική προφορική πρόταση του για ειδική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, ουδεμία συνεργασία για τα θέματα αυτά υπήρξε μέχρι σήμερα και η κλεψύδρα του χρόνου τελειώνει...
Στο φετινό υπόμνημα γίνεται υπενθύμιση και για την υποβάθμιση του Αγροκτήματος και των Πανεπιστημιακών Δασών του Α.Π.Θ., με τη λανθασμένη απόφαση κατάργησης των Ν.Π.Δ.Δ. – φορέων διαχείρισής τους, για τις βαθιά υποστελεχωμένες γεωτεχνικές δημόσιες υπηρεσίες, για την άδικη μη καταβολή του ανθυγιεινού επιδόματος στους κτηνιάτρους και για τις πενιχρές αποζημιώσεις των γεωτεχνικών δημοσίων υπαλλήλων.
Τέλος, επαναδιατυπώνεται και τεκμηριώνεται η διαχρονική θέση του Περ. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας για τη δημιουργία ενός Μητροπολιτικού πάρκου με κατάλληλη δενδρώδη βλάστηση και συγκόμωση τουλάχιστον πάνω από 40 % στο σημερινό χώρο της Δ.Ε.Θ. στο κέντρο της πόλης.
Από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Περιφερειακό Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας.
➤ Θέμα: «ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ 89ης Δ.Ε.Θ.».
Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,
η Κεντρική Μακεδονία είναι η πιο δυναμική αγροτική περιοχή της Ελλάδας με τη μεγαλύτερη καταβολή ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων στα προγράμματα των Μέτρων του ΠΑΑ, με ΑΕΙ που θεραπεύουν όλα τα γεωτεχνικά γνωστικά αντικείμενα σε Τμήματα με την υψηλότερη κατάταξη μεταξύ των αντίστοιχων Ελληνικών Τμημάτων στις διεθνείς λίστες, με σχεδόν τα μισά Ινστιτούτα Αγροτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ και με 10.800 γεωτεχνικούς επιστήμονες μέλη του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) που συντελούν τα μέγιστα στην αγροτική και αλιευτική ανάπτυξη με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό, στην υγεία του ζωικού κεφαλαίου και των προϊόντων του, στη δυναμική μεταποιητική βιομηχανία παραγωγής τροφίμων, στη διαχείριση των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος και στη διαχείριση των υδατικών, εδαφικών και ορυκτών πόρων του ευλογημένου αυτού τόπου.
Εκπληρώνοντας τον θεσμικό μας ρόλο ως επίσημου συμβούλου της Πολιτείας στα γεωτεχνικά θέματα και ως ζωντανός επιστημονικός – παραγωγικός φορέας της Θεσσαλονίκης, σας καταθέσαμε αναλυτικά και στοιχειοθετημένα Υπομνήματα και παρεστήκαμε δια ζώσης ενώπιον σας και τις έξι (6) προηγούμενες φορές που μας καλέσατε σε συνάντηση ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας, στο πλαίσιο προετοιμασίας της επικείμενης επίσκεψής σας στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Δυστυχώς, οι προτάσεις μας ακούσθηκαν, αλλά δεν εισακούσθηκαν και κατ’ επέκταση δεν εφαρμόστηκαν, γεγονός που είχε ως συνέπεια να προκύψουν νομοτελειακά σημαντικά προβλήματα στον αγροτικό χώρο και δυσάρεστες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον που βιώνουμε ως περιοχή και ως χώρα και για τα οποία σας είχαμε ουσιαστικά προειδοποιήσει…
Α. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΒΟΣΚΟΤΟΠΩΝ – ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΟΠΕΚΕΠΕ
Τα πέντε (5) από τα επτά (7) μέλη της Ομάδας Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. για τις Βοσκήσιμες Γαίες, η οποία συστήθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 και εξέδωσε το πόρισμά της τον Ιούλιο του 2014, ήταν μέλη του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας, εκ των οποίων το ένα μέλος ήταν ο νυν Πρόεδρος και άλλο μέλος ήταν ο προηγούμενος Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Παραρτήματός μας. Η Ομάδα Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. για τις Βοσκήσιμες Γαίες αφενός έθεσε το θέμα της καταγραφής της τοποθεσίας, της έκτασης και των ποιοτικών χαρακτηριστικών των δημόσιων βοσκοτόπων, προτείνοντας τη συμπερίληψη της χρήσης και των εκτάσεων με ξυλώδη βλάστηση και αφετέρου εισηγήθηκε τη σύνταξη των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης με σκοπό την άρση της ανεξέλεγκτης κοινόχρηστης βόσκησης των δημόσιων και δημοτικών βοσκοτόπων και την πολυετή μίσθωση των Λιβαδικών Μονάδων που θα προκύψουν στους Έλληνες Κτηνοτρόφους (σελ. 27 – 37 του Πορίσματος ), ώστε να εφαρμοσθεί ορθολογική διαχείριση και προστασία των βοσκήσιμων γαιών. Οι εισηγήσεις της Ομάδας Εργασίας έγιναν δεκτές από την Ελληνική Κυβέρνηση λόγω της πίεσης που υπήρχε από την απόφαση της ΕΕ να επιδοτήσει με άμεσες ενισχύσεις την κτηνοτροφία αποκλειστικά μέσω της επιδότησης των εκτάσεων των βοσκοτόπων.
Εν ολίγοις, μετά την αρχική ψήφιση του άρθρου 60 του ν. 4264/2014 – ΦΕΚ Α΄ 118, ψηφίσθηκε ο ν. 4351/2015 – ΦΕΚ Α΄ 164, ο οποίος καθόρισε τη διαδικασία προς τον εξορθολογισμό της χρήσης των βοσκοτόπων στην Ελλάδα, καθορίστηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης με την ΚΥΑ 1058/71977/3.07.2017 (ΦΕΚ 2331 Β΄) και η χρηματοδότηση τους εξασφαλίστηκε με την ΥΑ 915/69142/18 (ΦΕΚ Β΄ 1812). Συνεπώς, το 2019 ήταν όλα σχεδόν έτοιμα για να εκπονηθούν τα διετή Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης και να τερματιστεί η προσωρινή «τεχνική λύση» της εικονικής κατανομής των δημόσιων και δημοτικών βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους για τη λήψη των άμεσων ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων (άρθρο 19 του ν. 4351/2015 – ΦΕΚ Α΄ 164, ΥΑ 873/55993/15 – ΦΕΚ Β΄ 942 & ΥΑ 915/69142/18 – ΦΕΚ Β΄ 1812). Την απόλυτη αναγκαιότητα για την άμεση εκπόνηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, σας τόνισε προφορικά στη δια ζώσης συνάντησή σας ο Πρόεδρος του Παραρτήματος, ενώ σας επισημάνθηκε και εγγράφως σε τρία (3) Υπομνήματά μας , , .
Δυστυχώς, όμως, οι δυνάμεις της αδράνειας μετά το 2019 ήταν πολύ ισχυρές και τίποτα σχεδόν δεν προχώρησε για έξι (6) χρόνια… Παρά το γεγονός ότι η εκπόνηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης ανατέθηκε στις Περιφέρειες, το πρόβλημα ήταν εθνικό και δεν υπήρξε η απαιτούμενη επίσπευση της διαδικασίας από την Κυβέρνηση, όπως ζητούσαμε στα σχετικά Υπομνήματα. Σήμερα, μετά τις αποκαλύψεις για το σκάνδαλο των αγροτικών ευρωπαϊκών επιδοτήσεων και τις δηλώσεις του αρμόδιου Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κ. Τσιάρα προς τα ΜΜΕ ότι «πάνω από το 75% των βοσκοτόπων που δήλωναν στην Κρήτη ήταν εκτός του νησιού», γίνεται αντιληπτό ότι το αίτημα για την ορθολογική διαχείριση των βοσκοτόπων και την εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις σχετικές επιδοτήσεις προσέκρουε στην «αναγκαιότητα» να μειωθούν οι αντίστοιχες επιδοτήσεις στην Κρήτη κατά 75%... Με αυτή τη λογική, όμως, δημιουργήσατε κτηνοτρόφους δύο ταχυτήτων, όσους στην Κρήτη και σε άλλα μέρη της Ελλάδας δήλωναν ψευδές αυξημένο ζωικό κεφάλαιο που αντιστοιχούσε σε μεγάλες εκτάσεις βοσκοτόπων και λάμβαναν πλαστές υψηλές επιδοτήσεις και από την άλλη μεριά, τη συντριπτική πλειοψηφία των Μακεδόνων και των άλλων Ελλήνων κτηνοτρόφων (συμπεριλαμβανομένων και Κρητικών) που το δηλωμένο ζωικό τους κεφάλαιο ήταν αληθές και ελεγμένο από την Κτηνιατρική Υπηρεσία, συνεπώς και οι λαμβανόμενες επιδοτήσεις τους καθ’ όλα νόμιμες. Παρότι η ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν δίνει πλέον τα στατιστικά στοιχεία του δηλωμένου ζωικού κεφαλαίου προς επιδότηση, σας αναφέρουμε ότι με βάση τα διαθέσιμα τελευταία στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ , στη Θεσσαλονίκη το 2023 καταγράφηκαν 214.187 αιγοπρόβατα, τα οποία ελέγχθηκαν (μέσω διαφόρων κτηνιατρικών πράξεων και εμβολιασμών) από 29 κτηνιάτρους της Δ/νσης Κτηνιατρικής της Μ.Ε. Θεσσαλονίκης, ενώ στο Ρέθυμνο το 2023 καταγράφηκαν 1.278.785 αιγοπρόβατα, τα οποία ελέγχθηκαν (όσο μπόρεσαν…) από 3 μόνο κτηνιάτρους της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής της Π.Ε. Ρεθύμνης. Όπως καταλαβαίνετε η αξιοπιστία της Κτηνιατρικής Βάσης Δεδομένων στο Ρέθυμνο πάσχει σοβαρά και αυτή η πολυετής αδικία προς τους κτηνοτρόφους της Κεντρικής Μακεδονίας πρέπει να αποκατασταθεί άμεσα και να ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό για μελλοντικές αποφάσεις. Επιπροσθέτως, όσον αφορά σε επιδοτούμενες εκτάσεις βοσκοτόπων χωρίς ζωικό κεφάλαιο και με πλαστογραφημένα έγγραφα κατοχής ή και σε ανύπαρκτους κτηνοτρόφους, το λόγο έχει η Δικαιοσύνη, αν και οι μακροχρόνιες διαδικασίες στην απονομή Δικαίου είναι σε όφελος των κάθε λογής απατεώνων… Τέλος, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε από την πείρα μας ότι η επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων επιδοτήσεων είναι μία πολύ γραφειοκρατική και χρονοβόρα διαδικασία που πολλές φορές δεν έχει αίσιο τέλος για το Δημόσιο.
Β. ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
Οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που έχει οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προεκτάσεις. Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν έναν ατέρμονο και αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο με την κλιματική κρίση, καθώς η καύση των δέντρων εκλύει «αέρια θερμοκηπίου» που εντείνουν την κλιματική κρίση, η οποία προκαλεί μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας, των ακραίων καιρικών φαινομένων και της ξηρασίας (στην Μεσόγειο), που με τη σειρά τους αυξάνουν τη συχνότητα και τη σφοδρότητα των δασικών πυρκαγιών. Το μοντέλο δασοπυρόσβεσης που εφαρμόζεται από το 1998 μέχρι σήμερα, έχει πλέον αποδεδειγμένα αποτύχει. Και αυτό κρίνοντας όχι με βάση τον αριθμό των πυρκαγιών που καλείται να αντιμετωπίσει κάθε χρόνο η Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά με βάση το κόστος που αυτές έχουν σε φυσικούς πόρους, σε ανθρώπινες υποδομές και σε ανθρώπινες ζωές. Αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων εντελώς λανθασμένη η απόφαση απεμπλοκής της Δασικής Υπηρεσίας από την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Η υπηρεσία που έχει τη μεγαλύτερη και καλύτερη γνώση του αντικειμένου, όσον αφορά στις δασικές πυρκαγιές, οφείλει να έχει άμεση και καθοριστική εμπλοκή στην αντιμετώπισή τους. Η απουσία ή η ελλειμματική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων αποτελεί τον κύριο προδιαθετικό παράγοντα για εκτεταμένες και καταστροφικές πυρκαγιές τις τελευταίες δεκαετίες. Ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στις Δασικές πυρκαγιές θα πρέπει να είναι καθοριστικός τόσο στην καταστολή (με τη δημιουργία Δασικού σώματος στελεχωμένου από προσωπικό που θα εκπαιδευτεί κατάλληλα), όσο και στην πρόληψη σε πέντε (5) επίπεδα: Υποδομές, Διαχείριση Δασών, Καθαρισμός, Πληροφόρηση και Εκπαίδευση των πολιτών και εθελοντών καθώς και στη Σύνταξη και Εφαρμογή των Επιχειρησιακών Σχεδίων. Είναι επιβεβλημένη άμεσα η σύνταξη Επιχειρησιακών σχεδίων αντιμετώπισης Δασικών πυρκαγιών και φυσικών καταστροφών ανά Δασαρχείο, που να περιλαμβάνει την σύνδεση και την ένταξη του αγροτικού χώρου και πληθυσμού στο σχεδιασμό αυτό ώστε να θωρακιστεί το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας.
Τέσσερα (4) υπομνήματα σας καταθέσαμε τα τελευταία χρόνια για τις δασικές πυρκαγιές, δυστυχώς χωρίς να εισακουστούν οι προτάσεις μας για άλλη μια φορά , , , . Η Κυβέρνηση, μετά από έξι (6) χρόνια υποσχέσεων, μόλις προσέλαβε έναν πενιχρό αριθμό Δασολόγων, χωρίς να αλλάξει το μοντέλο της δασοπυρόσβεσης και να ενισχύσει ουσιαστικά τις Δασικές Υπηρεσίες. Αντ΄ αυτού απορρόφησε τα μεγάλα ευρωπαϊκά κονδύλια για έργα και εξοπλισμό του προγράμματος AntiNero, αφού αρέσκεται γενικότερα στα έργα και στις προμήθειες εξοπλισμών. Οι ενστάσεις της επιστημονικής κοινότητας των Δασολόγων - Περιβαλλοντολόγων για το τρόπο αξιοποίησης των κονδυλίων του AntiNero, όμως, είναι σε κάθε περίπτωση πολλές και σημαντικές...
Δυστυχώς, τα επώδυνα βιώματα των τελευταίων αντιπυρικών περιόδων έδειξαν ότι εάν δεν βρίσκεται η Δασική Υπηρεσία μέσα στο δάσος καθημερινά για να σβήσει τη φωτιά μέσα στα πρώτα 5 – 10 λεπτά, η φωτιά δεν σβήνει εύκολα ή και καθόλου από τα εναέρια μέσα. Και από ό,τι επανειλημμένως έχει αποδειχθεί σταματάει στα τσιμέντα, της Αθήνας πέρυσι, της Πάτρας φέτος ή στην θάλασσα...
Γ. ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ
Με βάση τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ), εναρμονισμένα στην ευρωπαϊκή οδηγία 2007/60/ΕΚ, πολλά τμήματα της περιοχής της Κεντρικής Μακεδονίας χαρακτηρίζονται ως Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας (ΖΔΥΚΠ). Για την αντιπλημμυρική θωράκιση των ευπαθών περιοχών και την αύξηση της ανθεκτικότητας των τοπικών κοινωνιών απέναντι σε πλημμυρικά φαινόμενα απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση που θα μελετά το σύνολο της λεκάνης απορροής «από την κορυφή έως τα νύχια». Η κατασκευή μόνο πεδινών αντιπλημμυρικών έργων, που εφαρμόζεται κατά κανόνα στην χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες, δεν επιλύει το πρόβλημα, καθώς τα έργα αυτά προσχώνονται ταχύτατα από την έντονη στερεομεταφορική δράση των χειμάρρων και σχεδιάζονται συνήθως, ώστε να δύναται να παροχετεύσουν πλημμυρικές αιχμές μικρής περιόδου επαναφοράς (π.χ. Τ=25). Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διαχειριστούμε κατάλληλα τις ορεινές λεκάνες απορροής, ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο υδρογεωνομικό δάσος που θα συμβάλει στην μείωση των πλημμυρικών αιχμών που φτάνει στις πεδινές περιοχές, αλλά και να διευθετηθούν τα χειμαρρικά ρέματα με εκτέλεση έργων ορεινής υδρονομίας, ώστε να μειωθεί η ταχύτητα της απορροής και η στερεομεταφορά τους.
Στη χώρα μας από το 1931 εφαρμοζόταν με επιτυχία το Δασοτεχνικό Σύστημα Διευθέτησης, από τις αρμόδιες Δασικές Υπηρεσίες, που περιλαμβάνει την κατασκευή τεχνικών και φυτοτεχνικών έργων, ωστόσο η διαχρονική υποστελέχωση και αποδυνάμωση των Δασικών Υπηρεσιών έχει οδηγήσει πρακτικά σε αδυναμία εφαρμογής των απαραίτητων δράσεων. Τα ανωτέρω συμπεράσματα και προτάσεις σας καταθέσαμε σε τέσσερα (4) υπομνήματα (βλέπε υποσημειώσεις υπ΄ αρ. 7 – 10), χωρίς ωστόσο να δούμε την ουσιαστική ανταπόκριση της Κυβέρνησής σας και κατά συνέπεια οι ευπαθείς περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της λοιπής Ελλάδας καθίστανται αθωράκιστες στο ενδεχόμενο μίας μελλοντικής μοιραίας ραγδαίας βροχόπτωσης… Σε μία ακόμη προσπάθεια να υποστηρίξουμε τεχνοκρατικά τις αποφάσεις σας για το θέμα αυτό, σας παραθέτουμε στο παρόν Υπόμνημα το σύνδεσμο με το 1ο Πόρισμα – Έκθεση της σχετικής 8ης Ομάδας Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία αποτελείται από δώδεκα (12) κορυφαίους ειδικούς γεωτεχνικούς επιστήμονες και η οποία συστήθηκε για την κατάθεση τεκμηριωμένων προτάσεων με στόχο τη διαχείριση των πλημμυρικών φαινομένων που επιτείνει η κλιματική κρίση στη γεωγραφική περιοχή του Περ. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. .
Δ. ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ ΝΕΡΟ – ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ
Στην Ελλάδα, οι υδατικοί πόροι (επιφανειακοί και υπόγειοι), λόγω της αστικοποίησης, της τουριστικής ανάπτυξης και της εντατικής γεωργίας σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες (χρονική και χωρική ανισοκατανομή προσφοράς και ζήτησης νερού, αποδάσωση, αλλαγές χρήσεων γης, μη ορθολογική διαχείριση, κλιματική κρίση, κ.λπ.) βρίσκονται σε ισχυρές πιέσεις. Αυτό αντικατοπτρίζεται με την ποσοτική μείωση των αποθεμάτων νερού, την εγκατάσταση αρνητικών ισοζυγίων σε πολλούς υδροφορείς, την ποιοτική υποβάθμιση επιφανειακών και υπόγειων νερών, καθώς και την επέκταση των εδαφικών υποχωρήσεων (καθιζήσεων), λόγω σημαντικής πτώσης στάθμης του υπόγειου νερού σε προσχωματικούς υδροφορείς. Οι βροχοπτώσεις αναμένονται να μειωθούν σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 10 – 20 % σε πολλές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, που αντιμετωπίζουν προβλήματα έλλειψης νερού, με παράλληλη αύξηση της συχνότητας των ακραίων φαινομένων (πλημμύρες, ξηρασία) και μείωση του φυσικού εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων μέσω της κατείσδυσης. Επίσης, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας θα αυξηθεί η εξατμισοδιαπνοή με συνέπεια τη μείωση του φυσικού εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων.
Για πρώτη φορά σας θέσαμε το πρόβλημα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή στη διαθεσιμότητα αρδευτικού νερού στη συνάντηση του 2022 με τους επιστημονικούς και παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκης και τονίσαμε το γεγονός ότι η μεγαλύτερη πεδιάδα της Ελλάδας αρδεύεται με επιφανειακά νερά ποταμών και συνεπώς είναι πιο ευάλωτη σε συνθήκες ξηρασίας . Ιδιαιτέρως αναφερθήκαμε στην κατεπείγουσα ανάγκη σχεδιασμού, ωρίμανσης, χρηματοδότησης και εκτέλεσης μεγάλων αρδευτικών και εγγειοβελτιωτικών έργων (ιδιαιτέρως ταμιευτήρων) στην πεδιάδα της Θεσσαλονίκης, η οποία αρδεύεται με νερό από τους ποταμούς Αξιό και Αλιάκμονα και συνεπώς, διατρέχει τον κίνδυνο αδυναμίας άρδευσης εάν συμβούν τα ακραία φαινόμενα ξηρασίας που παρατηρήθηκαν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, με πιθανές τεράστιες δυσμενείς συνέπειες στις εξαγωγές φρούτων και στην αυτάρκεια της παραγωγής ρυζιού, βαμβακιού και ζωοτροφών, συνεπώς και στην εθνική, αλλά και τοπική οικονομία. Πολύ λίγα έργα, όμως, έγιναν από τότε και ο χρόνος στην κλεψύδρα τελειώνει…
Καθώς προαναγγείλατε το σχεδιασμό μίας νέας πολιτικής για τη διαχείριση του νερού, θέλουμε να συμβάλλουμε και να υποστηρίξουμε τεχνοκρατικά τις αποφάσεις σας για το θέμα αυτό και μετά την υποβολή των προτάσεών μας με το περσυνό σχετικό Υπόμνημα (βλέπε υποσημείωση υπ΄ αρ. 10), σας παραθέτουμε εκ νέου στο παρόν Υπόμνημα το σύνδεσμο με το 1ο Πόρισμα – Έκθεση της σχετικής 3ης Ομάδας Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία αποτελείται από εννέα (9) κορυφαίους ειδικούς γεωτεχνικούς επιστήμονες και η οποία συστήθηκε για την κατάθεση τεκμηριωμένων προτάσεων με στόχο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στα θέματα των εγγείων βελτιώσεων και στις αρδεύσεις στη γεωγραφική περιοχή του Περ. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. .
Τέλος, θα θέλαμε να σας υπενθυμίσουμε , την πάγια θέση του Παραρτήματός μας ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και απαιτείται η ανασύσταση των Υπηρεσιών Εγγείων Βελτιώσεων και η ενίσχυση των υφιστάμενων δομών διαχείρισης υδατικών πόρων του Ελληνικού Δημοσίου με επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν με επιτυχία στο ρόλο τους.
Ε. ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Η Κεντρική Μακεδονία βρίσκεται στην αιχμή του προβλήματος της κλιματικής κρίσης για τη χώρα, τόσο λόγω της ταχύτερης εξέλιξης της κλιματικής κρίσης στην περιοχή μας σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα (η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην Κεντρική Μακεδονία είναι μεγαλύτερη από την αύξηση του μέσο όρου της Ελλάδας), όσο και λόγω της ύπαρξης εντατικών καλλιεργειών (ελιές Χαλκιδικής, βερίκοκα, ροδάκινα, ακτινίδια κ.α.) με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό και ανεπτυγμένη μεταποιητική βιομηχανία που προϋποθέτουν το παραδοσιακό ψύχος του χειμώνα.
Στην Κεντρική Μακεδονία αναμένονται περισσότεροι καύσωνες, λιγότερες συνολικές βροχοπτώσεις με αύξηση της ραγδαιότητας ανά βροχόπτωση και μικρότερες μόνιμες ροές ποταμών, υψηλότερος κίνδυνος ξηρασίας και συνεπώς μεγαλύτερος ανταγωνισμός για τα ύδατα, μείωση της απόδοσης των καλλιεργειών και δυσκολότερες συνθήκες για την κτηνοτροφία.
Αυτό το γενικό μοτίβο των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης πέραν των ειδικών προβλημάτων στην ευδοκίμηση της τοπικής δενδροκομίας, θα προκαλέσει άμεσες οικονομικές συνέπειες σε όλους τους παραγωγούς, οι οποίοι θα εισπράττουν λιγότερα χρήματα από τη πώληση των υποβαθμισμένων ποιοτικά και μειωμένων ποσοτικά προϊόντων τους, αλλά και θα αναζητούν αποζημιώσεις για τις καταστροφές της σοδειάς τους από τα ακραία φυσικά φαινόμενα. Το κόστος παραγωγής θα ανέβει και από τη μεγαλύτερη προσπάθεια προκειμένου να αντιμετωπισθούν αυξημένες εντομολογικές προσβολές, νέες επιδημίες ασθενειών και ανταγωνιστικά ζιζάνια που δεν θα εξοντώνονται εύκολα.
Η μειωμένη προσφορά αγροτικών προϊόντων σε σχέση με τη ζήτηση θα ανεβάζει νομοτελειακά τις τιμές πώλησης των προϊόντων στους καταναλωτές, η ακρίβεια θα μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα μισθωτών και συνταξιούχων μειώνοντας με τη σειρά της τη ζήτηση και προκαλώντας μοιραία ύφεση στην οικονομική αλυσίδα. Δίχως άλλο η κλιματική κρίση θα πλήξει περισσότερο το βιοτικό επίπεδο των οικονομικά ασθενέστερων.
Όταν σας παρουσιάσαμε τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην πρωτογενή παραγωγή και το φυσικό περιβάλλον της Κεντρικής Μακεδονίας στη συνάντηση με τους επιστημονικούς – παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκης του 2023 (βλέπε υποσημείωση υπ΄ αρ. 9), μας ζητήθηκε από μέρους σας η σύνταξη εξειδικευμένων προτάσεων αντιμετώπισής τους. Εμείς ανταποκριθήκαμε άμεσα με τη συγκρότησε οκτώ (8) Ομάδων Εργασίας (ΑΔΑ: 9ΦΒ446ΨΧΛΨ-ΖΡΛ και Ψ1Σ346ΨΧΛΨ-ΙΗΕ), οι οποίες αποτελούνται από εβδομήντα πέντε (75) ειδικούς επιστήμονες των αρμοδίων Τμημάτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) και του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας (ΔΙ.ΠΑ.Ε.), καθώς και των Ινστιτούτων του ΕΛ.Γ.Ο. – Δήμητρα και τα πρώτα πορίσματά τους κατατέθηκαν με το Υπόμνημα του 2024 (βλέπε υποσημείωση υπ΄ αρ. 10). Έκτοτε, όμως, ουδεμία συνεργασία με την Κυβέρνησή σας για την εφαρμογή των προτάσεων των ειδικών και κορυφαίων επιστημόνων δεν υπήρξε, παρά τις περί αντιθέτου υποσχέσεις σας για πρόσκληση σε ειδική συνάντηση εργασίας στο Μαξίμου…
Θα πρέπει, όμως, να γνωρίζετε ότι οι εβδομήντα πέντε (75) εθελοντές – ειδικοί επιστήμονες των οκτώ (8) Ομάδων Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας με τις μελέτες και τις προτάσεις τους, τις οποίες κατέθεσαν στις τριακόσιες σαράντα πέντε (345) σελίδες των πορισμάτων – εκθέσεών τους, ετοίμασαν ουσιαστικά έναν «οδικό χάρτη» για την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε να θωρακίσουμε την πρωτογενή παραγωγή και το φυσικό περιβάλλον από την κλιματική κρίση και να διαβούμε τα χρόνια που έρχονται με όσο το δυνατό μικρότερες απώλειες. Αυτός ο «οδικός χάρτης» δεν αφορά μόνο στην Κεντρική Μακεδονία, αλλά απηχεί τη φιλοσοφία και επισημαίνει τους κεντρικούς άξονες και για όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Συνεπώς, δύναται να αποτελέσει τη βάση για ένα αποτελεσματικό Εθνικό Σχέδιο Προσαρμογής της Πρωτογενούς Παραγωγής και του Φυσικού Περιβάλλοντος στην Κλιματική Κρίση.
Οι προτάσεις των Ομάδων Εργασίας για την πρωτογενή παραγωγή για να είναι αποτελεσματικές θα πρέπει να υιοθετηθούν από τους παραγωγούς σε μεγάλη κλίμακα, γεγονός που απαιτεί μια σειρά ενεργειών που περιλαμβάνουν την κατανόηση του γενικότερου προβλήματος της κλιματικής και ενεργειακής κρίσης και την ευαισθητοποίηση, την μελέτη των επιμέρους δυσκολιών κάθε συστήματος παραγωγής και κάθε τόπου, την διάχυση της νέας γνώσης, την επεξεργασία των δεδομένων και εντέλει την ορθολογική διαχείριση και λήψη σωστών αποφάσεων από την πλευρά των παραγωγών. Για τον σκοπό αυτό δεν αρκούν επιμέρους εκπαιδεύσεις σεμιναριακού τύπου σε εξειδικευμένα θέματα παραγωγής από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ή η κατάρτιση σε συγκεκριμένες πλατφόρμες ψηφιακής διαχείρισης από ιδιωτικούς φορείς. Τουναντίον, απαιτείται η ολοκληρωμένη και πλήρως οργανωμένη προσέγγιση μάθησης από σύγχρονα εκπαιδευμένους γεωτεχνικούς – συμβούλους παραγωγής και άλλους ειδικούς, με βιωματική μάθηση στο πεδίο (επιδεικτικοί αγροί) και συντονισμό – εποπτεία από δημόσιους φορείς, στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός αξιόπιστου και αποτελεσματικού πλαισίου γνώσης και αξιοποίησης της πληροφορίας για τους παραγωγούς, οι οποίοι θα πρέπει να νιώσουν ασφάλεια, δυνατότητα επιβίωσης και διασφάλισης του εισοδήματος τους σε αυτές τις αχαρτογράφητες συνθήκες που καλούνται να ασκήσουν τη γεωργία στις μέρες μας. Είναι αναγκαίο να ανασυσταθούν οι γεωργικές εφαρμογές σε επίπεδο δημόσιο. Να δημιουργηθούν σε κάθε Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (Δ.Α.Ο.Κ.) ανά Περιφερειακή Ενότητα, Τμήματα Προσαρμογής στην Κλιματική Κρίση, τα οποία θα στελεχωθούν με γεωτεχνικούς επιστήμονες, οι οποίοι θα προσληφθούν, επί τούτου, με ειδικές εξετάσεις σε θέματα γεωτεχνικά. Συνεχίζοντας, είναι απαραίτητο να προσμετρούνται με μόρια και οι μεταπτυχιακές σπουδές, εξειδικεύσεις, που θα έχουν σχέση με το θέμα της κλιματικής αλλαγής και οι επιστήμονες αυτοί θα πρέπει να κάνουν ειδική εξάμηνη εισαγωγική εκπαίδευση στα θέματα της αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης στα πανεπιστήμια πριν αναλάβουν υπηρεσία. Τέλος, απαιτείται να έχουν την ευχέρεια αυτοί οι άνθρωποι να βγουν έξω σε χωριά και κωμοπόλεις για να αναζητήσουν και να έρθουν σε επαφή με αγρότες με διάθεση και ανοικτό πνεύμα σε αλλαγές και να τους βάλουν μπροστάρηδες, με επιδεικτικούς αγρούς, για να βλέπουν οι υπόλοιποι, πιο δύσπιστοι, αγρότες την επόμενη και τη μεθεπόμενη χρονιά τα καλά αποτελέσματα και να σπεύδουν να τους μιμηθούν.
ΣΤ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Μετά την κατάργηση των Τ.Ε.Ι. το 2019, η χώρα απέκτησε ξαφνικά και χωρίς κανένα σχεδιασμό τριάντα τρία (33) Τμήματα γεωπονικών σπουδών με 6.000 εισακτέους φοιτητές Γεωπονίας το χρόνο και πέντε (5) Τμήματα δασολογικών σπουδών με 1.000 εισακτέους φοιτητές Δασολογίας το χρόνο. Τα περισσότερα από αυτά τα Τμήματα έχουν σημαντικές ελλείψεις σε μέλη ΔΕΠ, σε εργαστηριακές υποδομές και κυρίως στην ύπαρξη επαρκούς αγροκτήματος ή δασικής έκτασης για εκπαίδευση και έρευνα με αποτέλεσμα να γίνεται μία τεράστια σπατάλη δημοσίου χρήματος με τον πρωτοφανή κατακερματισμό ανθρώπινων πόρων και υλικών μέσων, για να αποφοιτούν τελικά επιστήμονες με ατελή εκπαίδευση, αλλά όπως αποφάσισε πρόσφατα η Βουλή των Ελλήνων με πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα… Όπως σας αποδείξαμε με πλήθος στοιχείων στο Υπόμνημα του 2021 (βλέπε υποσημείωση υπ΄ αρ. 8) και αναφέραμε επανειλημμένα και σε άλλα έγγραφα (βλέπε υποσημειώσεις υπ΄ αρ. 9 και 16) , απαιτείται άμεσα σαρωτική αναδιάρθρωση με συγχωνεύσεις Τμημάτων, αλλά και μεγάλη μείωση του αριθμού εισακτέων ώστε να εκπαιδεύουμε άριστα καταρτισμένους γεωτεχνικούς με ελπίδα επαγγελματικής αποκατάστασης, γεγονός που θα αποτυπωθεί και στο ενδιαφέρον των υποψηφίων με πιθανή άνοδο των κατακρημνισμένων σήμερα βάσεων εισαγωγής. Δεν είναι δυνατόν στο όνομα των διαχρονικών πελατειακών και ψηφοθηρικών σχέσεων με δεκάδες πόλεις και κωμοπόλεις της Ελλάδας να ευτελίζεται η επιστήμη και το επάγγελμα του γεωπόνου και του δασολόγου στη χώρα μας. Πιστεύουμε ότι ούτε κι εσείς θέλετε και οραματίζεστε μια τέτοια Ελλάδα…
Παράλληλα, τη στιγμή που η ύπαρξη ενός επαρκούς και εξοπλισμένου πανεπιστημιακού αγροκτήματος ή δάσους είναι το ζητούμενο σε όλη την Ελλάδα, όπως προαναφέρθηκε, το αρχαιότερο και καλύτερο πανεπιστημιακό Αγρόκτημα και τα μοναδικά πανεπιστημιακά Δάση που υπάρχουν στην Ελλάδα και ανήκουν στην ιστορική και πρωτοπόρα Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με τεράστια προσφορά στη χώρα, η Ελληνική Πολιτεία αδικαιολογήτως τα υποβαθμίζει με την κατάργηση των ΝΠΔΔ – φορέων διαχείρισης του Αγροκτήματος και των Πανεπιστημιακών Δασών της!!! Πώς είναι δυνατόν η Κυβέρνηση που τάσσεται υπέρ των «αρίστων» να υποβαθμίζει σημαντικά τις εκπαιδευτικές δυνατότητες των αρίστων εισακτέων φοιτητών στα Τμήματα με τις μεγαλύτερες βάσεις εισαγωγής μεταξύ των τμημάτων Γεωπονίας και Δασολογίας της χώρας (ειδικά οι διαφορές μεταξύ των βάσεων εισαγωγής των τμημάτων Γεωπονίας είναι χαοτικές);;; Όπως σας έχουμε πολλές φορές επισημάνει (βλέπε υποσημειώσεις υπ΄ αρ. 9 και 16 – 20) , , , , αλλά μας αγνοήσατε μέχρι σήμερα, απαιτείται η άμεση έναρξη ενός διαλόγου της Κυβέρνησης με τη Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. για τη δημιουργία ενός νέου Φορέα Διαχείρισης του Αγροκτήματος και των Πανεπιστημιακών Δασών του Α.Π.Θ., στον οποίο τις αποφάσεις θα λαμβάνουν τα ίδια τα Τμήματα, τα οποία είναι και τα μόνα αρμόδια να αποφασίζουν για τη γεωπονική και δασολογική εκπαίδευση και έρευνα που αποτελεί και τον αποκλειστικό σκοπό της παραχώρησης αυτών των εκτάσεων προς το Α.Π.Θ.
Ζ. ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Παρά τις επανειλημμένες υποσχέσεις της Κυβέρνησης και τις πιέσεις του Επιμελητηρίου (βλέπε υποσημειώσεις υπ΄ αρ. 7 – 9 και 21) και των αρμόδιων Συνδικαλιστικών φορέων (ΠΟΓΕΔΥ, ΠΕΓΔΥ, ΠΕΔΔΥ ΠΕΚΔΥ) οι γεωτεχνικές δημόσιες υπηρεσίες παραμένουν υποστελεχωμένες, κατακερματισμένες και κατ’ ουσίαν ανήμπορες να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικά στο έργο τους παρά τις φιλότιμες υπερπροσπάθειες των γεωτεχνικών επιστημόνων. Στην πράξη, μετά από πέντε χρόνια αναμονής προσλήφθηκε ένας ανεπαρκής αριθμός Δασολόγων που προορίζονται για να στελεχώσουν τα άδεια από επιστήμονες Δασαρχεία και τα δάση μας χωρίς διαχείριση και προστασία αφήνονται έρμαια της φωτιάς… Ομοίως, οι προσλήψεις των λίγων Γεωπόνων και Κτηνιάτρων στο ΥπΑΑΤ και στις Περιφέρειες κρίνονται ασήμαντες και ανεπαρκείς σε τέτοιο βαθμό που δεν αντικατέστησαν τελικά ούτε τους συνταξιοδοτηθέντες της τελευταίας διετίας, όσον αφορά δε στις ειδικότητες των Γεωλόγων και Ιχθυολόγων, αυτές ήταν σχεδόν ανύπαρκτες… Είναι αναμφισβήτητο ότι λόγω αυτής της σοβαρής υποστελέχωσης των γεωτεχνικών υπηρεσιών που μόλις περιγράφηκε, δεν μπορούμε πλέον να υποστηρίξουμε την σωστή εφαρμογή της ΚΑΠ και την ορθή απορρόφηση των ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων, ούτε να διασφαλίσουμε τη φυτοϋγεία και την ενιαία υγεία, πόσο μάλλον να αντιμετωπίσουμε τις τεράστιες εθνικές προσπάθειες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των δυσμενέστατων επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δοθεί στην τεράστια έλλειψη επιστημονικού προσωπικού στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, για την οποία η χώρα έχει ήδη καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και η οποία επιδεινώνεται από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης λόγω του πρωτοφανούς φόρτου εργασίας που δημιουργείται και της μεγάλης ευθύνης που τους αναλογεί (πλημμύρες Θεσσαλίας, πανώλη, ευλογιά αιγοπροβάτων κ.α.). Η δυστοκία της πρόσληψης μόνιμων Κτηνιάτρων στους τελευταίους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ σχετίζεται με την γενικότερη έλλειψη Κτηνιάτρων λόγω της αποφοίτησης σχετικά μικρού αριθμού Κτηνιάτρων από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια (συγκριτικά με τις άλλες γεωτεχνικές ειδικότητες), αλλά κυρίως με την έλλειψη κινήτρου, καθώς στους Έλληνες Κτηνιάτρους του Δημοσίου δεν δίνεται ακόμη το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας ή και κάποιο άλλο επίδομα κτηνιατρικής ευθύνης, ως αναγνώριση του επιστημονικού κύρους και της προσφοράς των Κτηνιάτρων στην πρωτογενή παραγωγή και στην ενιαία υγεία. Η συντριπτική πλειοψηφία των Κτηνιάτρων του Δημοσίου έχει νοσήσει από σοβαρές ζωοανθρωπονόσους, όπως ο μελιταίος πυρετός κατά την άσκηση των καθηκόντων της και καθημερινά εκτίθεται σε σοβαρούς κινδύνους, βιολογικούς, χημικούς και φυσικούς.
Παράλληλα, υπάρχουν και άλλα ζητήματα που χρήζουν σοβαρής αντιμετώπισης. Η χιλιομετρική αποζημίωση των γεωτεχνικών του Δημοσίου που σαραβαλιάζουν τα ΙΧ αυτοκίνητά τους σε χωμάτινους δρόμους για τις υπηρεσιακές ανάγκες, παρά τη μικρή αύξηση που δόθηκε μετά από 20 χρόνια, δεν μπορεί να καλύψει τις φθορές, τα ανταλλακτικά και την απόσβεση του οχήματος και πρέπει άμεσα να αναπροσαρμοσθεί σύμφωνα με τα σημερινά κόστη. Επιπρόσθετα, δεδομένης της ιδιαίτερης σημασίας για την οικονομία της χώρας, του συστήματος των ελέγχων εκτός του κανονικού ωραρίου από τους Γεωπόνους δημοσίους υπαλλήλους, κατά τις εργάσιμες ημέρες, τις εξαιρέσιμες, τις αργίες και τις Κυριακές με σκοπό την κάλυψη των αυξημένων αναγκών του εξαγωγικού – εισαγωγικού εμπορίου γεωργικών προϊόντων της χώρας είναι επιβεβλημένη όσο ποτέ άλλοτε η αναμόρφωση του καθεστώτος της πρόσθετης ανταποδοτικής εργασίας και ο εξορθολογισμός της εν γένει διαδικασίας, μιας και τον ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, 15 ολόκληρα χρόνια μετά την τελευταία τροποποίησή του (έλεγχοι άρθρου 14 Ν. 3460/2006 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 27 Ν. 3698/2008) θεωρείται αναχρονιστικό, δυσλειτουργικό και αντιπαραγωγικό για την ίδια την εθνική οικονομία. Στην εποχή της διαλειτουργικότητας, της διασύνδεσης των μητρώων και της περαιτέρω χρήσης των δεδομένων για απόλυτη διαφάνεια, χρειάζεται ένα νέο - σύγχρονο μοντέλο "ελέγχων εκτός ωραρίου" με υποπολλαπλάσιο κόστος αλλά πολλαπλάσια οικονομικά αποτελέσματα, σύμφωνο με τις προτάσεις της ΠΕΓΔΥ. Επιπλέον, απαιτείται ΑΜΕΣΑ μετεγκατάσταση σε ιδιόκτητα κτίρια, αναβάθμιση εξοπλισμού και ορθολογική χρηματοδότηση των δημόσιων γεωτεχνικών εργαστηρίων του ΥπΑΑΤ, τα οποία με τη δωρεάν παροχή υπηρεσιών στηρίζουν την πρωτογενή παραγωγή και την εθνική οικονομία και συμβάλουν στην προστασία της δημόσιας υγείας.
Η. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΣΤΗ Δ.Ε.Θ.
Πρόσφατα σας αποστείλαμε τις τεκμηριωμένες θέσεις μας για τη συμβολή της ανάπλασης της Δ.Ε.Θ. στη βιωσιμότητα της πόλης της Θεσσαλονίκης. Είναι γνωστό ότι ο Δήμος της Θεσσαλονίκης έχει το μικρότερο δείκτη πρασίνου (τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο) από όλους τους Δήμους του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και μάλιστα η μέση τιμή του δείκτη πρασίνου για το Δήμο Θεσσαλονίκης είναι μόλις 1,83 τ.μ. πρασίνου/κάτοικο, τιμή πολύ κατώτερη από το ελάχιστο όριο των 8 τ.μ. πρασίνου/κάτοικο που καθορίζεται από την Υ.Α. 10788 (ΦΕΚ 285/5.3.2004) και το ελάχιστο όριο των 9 τ.μ. πρασίνου/κάτοικο που καθορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) για να είναι μία πόλη βιώσιμη και ανθεκτική. Οι ευεργετικές ιδιότητες του αστικού πρασίνου είναι κρίσιμες για τη βιωσιμότητα της πόλης στην εποχή της κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης, αλλά και τεράστιας σημασίας για την ψυχοσωματική υγεία των Θεσσαλονικέων. Η Θεσσαλονίκη, δυστυχώς, στερείται αστικών δασών και μεγάλων πάρκων εντός του αστικού ιστού, τα οποία συναντάμε στις περισσότερες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις. Χώροι συμπαγούς πρασίνου με σημαντική κάλυψη δενδρώδους βλάστησης είναι η πανεπιστημιούπολη του Α.Π.Θ., το πάρκο της ΧΑΝΘ, το πεδίο του Άρεως και το πάρκο του Λευκού Πύργου. Συνεπώς, η δημιουργία ενός Μητροπολιτικού πάρκου με κατάλληλη δενδρώδη βλάστηση και συγκόμωση τουλάχιστον πάνω από 40 % στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, όχι μόνο είναι απολύτως απαραίτητη και ζωτική για να καταστεί η Θεσσαλονίκη βιώσιμη και ανθεκτική πόλη στα δύσκολα χρόνια που έρχονται, αλλά θα λειτουργήσει συνεργιστικά με τους γειτνιάζοντες υφιστάμενους χώρους πρασίνου και θα ευεργετήσει τόσο τους κατοίκους και επισκέπτες του κέντρου της Θεσσαλονίκης, όσο και των γειτονικών περιοχών της Τριανδρίας και της 5ης Δημοτικής Κοινότητας που στερούνται αστικού πρασίνου. Πάγια και διαχρονική θέση του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας είναι η μετεγκατάσταση της Δ.Ε.Θ. στη δυτική Θεσσαλονίκη και η δημιουργία ενός Μητροπολιτικού πάρκου στο σημερινό χώρο της Δ.Ε.Θ. στο κέντρο της πόλης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η δημιουργία του Μητροπολιτικού πάρκου στο χώρο, με ή χωρίς μεταφορά της Δ.Ε.Θ., είναι το αυτονόητο χρέος σας προς τους Θεσσαλονικείς και τους επισκέπτες της Νύφης του Θερμαϊκού.
Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,
με θλίψη διαπιστώνουμε ότι οι αναλυτικές, στοιχειοθετημένες και περιεκτικές προτάσεις μας σε καίρια ζητήματα της πρωτογενούς παραγωγής και του φυσικού περιβάλλοντος, τις οποίες σας καταθέσαμε εγγράφως και σας αναπτύξαμε προφορικά τα τελευταία έξι (6) χρόνια, δεν βρήκαν «ευήκοα ώτα», καθώς τις αγνοήσατε, με ελάχιστες εξαιρέσεις, κατά την εφαρμογή της πολιτικής σας. Αυτή η παράλειψη από μέρους σας είχε, δυστυχώς, δυσμενέστατες συνέπειες για τη χώρα. Είναι πραγματικά άξιο απορίας πως η Κυβέρνησή σας, η οποία ήθελε να είναι η Κυβέρνηση των «αρίστων» και υποστήριζε κατά την πανδημία του κορωνοϊού ότι ακολουθεί πιστά τις οδηγίες των ειδικών επιστημόνων, δεν ακούει συστηματικά, διαχρονικά ή και πεισματικά τους πραγματικά άριστους, εξειδικευμένους και κορυφαίους γεωτεχνικούς επιστήμονες στα γεωτεχνικά θέματα της ειδικότητάς τους, οι οποίοι δούλεψαν, παρατήρησαν, εξέτασαν, σας επισήμαναν τα υπάρχοντα, αλλά και τα αναδυόμενα προβλήματα και σας κατέθεσαν μέσω μελετημένων προτάσεων τις δυνατές λύσεις!!! Σε κάθε περίπτωση, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας είναι Ν.Π.Δ.Δ., αποτελεί αυτοδιοικητική δομή των γεωτεχνικών επιστημόνων και είναι ο θεσμοθετημένος (άρθρο 2, παρ. 1 του ν. 1474/1984 – ΦΕΚ Α΄ 128) σύμβουλος της Κυβέρνησης στα γεωτεχνικά θέματα και θα πρέπει οι γνωμοδοτήσεις του να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη σε μία ευνομούμενη Πολιτεία… Ελπίζοντας, ειλικρινά, σε μία αλλαγή νοοτροπίας στην αντιμετώπιση των γεωτεχνικών θεμάτων, παραμένουμε αρωγοί στο έργο της Πολιτείας στους ευαίσθητους και κρίσιμους για το μέλλον της χώρας τομείς της πρωτογενούς παραγωγής, της διαχείρισης των φυσικών πόρων και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Με τιμή,
Για τη Διοικούσα Επιτροπή του Περιφερειακού Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
Ο Πρόεδρος Δρ. Αθανάσιος Σαρόπουλος
Τέλος, επαναδιατυπώνεται και τεκμηριώνεται η διαχρονική θέση του Περ. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας για τη δημιουργία ενός Μητροπολιτικού πάρκου με κατάλληλη δενδρώδη βλάστηση και συγκόμωση τουλάχιστον πάνω από 40 % στο σημερινό χώρο της Δ.Ε.Θ. στο κέντρο της πόλης.
Από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας – Περιφερειακό Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας.
➤ Θέμα: «ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ 89ης Δ.Ε.Θ.».
Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,
η Κεντρική Μακεδονία είναι η πιο δυναμική αγροτική περιοχή της Ελλάδας με τη μεγαλύτερη καταβολή ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων στα προγράμματα των Μέτρων του ΠΑΑ, με ΑΕΙ που θεραπεύουν όλα τα γεωτεχνικά γνωστικά αντικείμενα σε Τμήματα με την υψηλότερη κατάταξη μεταξύ των αντίστοιχων Ελληνικών Τμημάτων στις διεθνείς λίστες, με σχεδόν τα μισά Ινστιτούτα Αγροτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ και με 10.800 γεωτεχνικούς επιστήμονες μέλη του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) που συντελούν τα μέγιστα στην αγροτική και αλιευτική ανάπτυξη με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό, στην υγεία του ζωικού κεφαλαίου και των προϊόντων του, στη δυναμική μεταποιητική βιομηχανία παραγωγής τροφίμων, στη διαχείριση των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος και στη διαχείριση των υδατικών, εδαφικών και ορυκτών πόρων του ευλογημένου αυτού τόπου.
Εκπληρώνοντας τον θεσμικό μας ρόλο ως επίσημου συμβούλου της Πολιτείας στα γεωτεχνικά θέματα και ως ζωντανός επιστημονικός – παραγωγικός φορέας της Θεσσαλονίκης, σας καταθέσαμε αναλυτικά και στοιχειοθετημένα Υπομνήματα και παρεστήκαμε δια ζώσης ενώπιον σας και τις έξι (6) προηγούμενες φορές που μας καλέσατε σε συνάντηση ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας, στο πλαίσιο προετοιμασίας της επικείμενης επίσκεψής σας στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Δυστυχώς, οι προτάσεις μας ακούσθηκαν, αλλά δεν εισακούσθηκαν και κατ’ επέκταση δεν εφαρμόστηκαν, γεγονός που είχε ως συνέπεια να προκύψουν νομοτελειακά σημαντικά προβλήματα στον αγροτικό χώρο και δυσάρεστες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον που βιώνουμε ως περιοχή και ως χώρα και για τα οποία σας είχαμε ουσιαστικά προειδοποιήσει…
Α. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΒΟΣΚΟΤΟΠΩΝ – ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΟΠΕΚΕΠΕ
Τα πέντε (5) από τα επτά (7) μέλη της Ομάδας Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. για τις Βοσκήσιμες Γαίες, η οποία συστήθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 και εξέδωσε το πόρισμά της τον Ιούλιο του 2014, ήταν μέλη του Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας, εκ των οποίων το ένα μέλος ήταν ο νυν Πρόεδρος και άλλο μέλος ήταν ο προηγούμενος Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Παραρτήματός μας. Η Ομάδα Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. για τις Βοσκήσιμες Γαίες αφενός έθεσε το θέμα της καταγραφής της τοποθεσίας, της έκτασης και των ποιοτικών χαρακτηριστικών των δημόσιων βοσκοτόπων, προτείνοντας τη συμπερίληψη της χρήσης και των εκτάσεων με ξυλώδη βλάστηση και αφετέρου εισηγήθηκε τη σύνταξη των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης με σκοπό την άρση της ανεξέλεγκτης κοινόχρηστης βόσκησης των δημόσιων και δημοτικών βοσκοτόπων και την πολυετή μίσθωση των Λιβαδικών Μονάδων που θα προκύψουν στους Έλληνες Κτηνοτρόφους (σελ. 27 – 37 του Πορίσματος ), ώστε να εφαρμοσθεί ορθολογική διαχείριση και προστασία των βοσκήσιμων γαιών. Οι εισηγήσεις της Ομάδας Εργασίας έγιναν δεκτές από την Ελληνική Κυβέρνηση λόγω της πίεσης που υπήρχε από την απόφαση της ΕΕ να επιδοτήσει με άμεσες ενισχύσεις την κτηνοτροφία αποκλειστικά μέσω της επιδότησης των εκτάσεων των βοσκοτόπων.
Εν ολίγοις, μετά την αρχική ψήφιση του άρθρου 60 του ν. 4264/2014 – ΦΕΚ Α΄ 118, ψηφίσθηκε ο ν. 4351/2015 – ΦΕΚ Α΄ 164, ο οποίος καθόρισε τη διαδικασία προς τον εξορθολογισμό της χρήσης των βοσκοτόπων στην Ελλάδα, καθορίστηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης με την ΚΥΑ 1058/71977/3.07.2017 (ΦΕΚ 2331 Β΄) και η χρηματοδότηση τους εξασφαλίστηκε με την ΥΑ 915/69142/18 (ΦΕΚ Β΄ 1812). Συνεπώς, το 2019 ήταν όλα σχεδόν έτοιμα για να εκπονηθούν τα διετή Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης και να τερματιστεί η προσωρινή «τεχνική λύση» της εικονικής κατανομής των δημόσιων και δημοτικών βοσκοτόπων στους κτηνοτρόφους για τη λήψη των άμεσων ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων (άρθρο 19 του ν. 4351/2015 – ΦΕΚ Α΄ 164, ΥΑ 873/55993/15 – ΦΕΚ Β΄ 942 & ΥΑ 915/69142/18 – ΦΕΚ Β΄ 1812). Την απόλυτη αναγκαιότητα για την άμεση εκπόνηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης, σας τόνισε προφορικά στη δια ζώσης συνάντησή σας ο Πρόεδρος του Παραρτήματος, ενώ σας επισημάνθηκε και εγγράφως σε τρία (3) Υπομνήματά μας , , .
Δυστυχώς, όμως, οι δυνάμεις της αδράνειας μετά το 2019 ήταν πολύ ισχυρές και τίποτα σχεδόν δεν προχώρησε για έξι (6) χρόνια… Παρά το γεγονός ότι η εκπόνηση των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης ανατέθηκε στις Περιφέρειες, το πρόβλημα ήταν εθνικό και δεν υπήρξε η απαιτούμενη επίσπευση της διαδικασίας από την Κυβέρνηση, όπως ζητούσαμε στα σχετικά Υπομνήματα. Σήμερα, μετά τις αποκαλύψεις για το σκάνδαλο των αγροτικών ευρωπαϊκών επιδοτήσεων και τις δηλώσεις του αρμόδιου Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Κ. Τσιάρα προς τα ΜΜΕ ότι «πάνω από το 75% των βοσκοτόπων που δήλωναν στην Κρήτη ήταν εκτός του νησιού», γίνεται αντιληπτό ότι το αίτημα για την ορθολογική διαχείριση των βοσκοτόπων και την εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις σχετικές επιδοτήσεις προσέκρουε στην «αναγκαιότητα» να μειωθούν οι αντίστοιχες επιδοτήσεις στην Κρήτη κατά 75%... Με αυτή τη λογική, όμως, δημιουργήσατε κτηνοτρόφους δύο ταχυτήτων, όσους στην Κρήτη και σε άλλα μέρη της Ελλάδας δήλωναν ψευδές αυξημένο ζωικό κεφάλαιο που αντιστοιχούσε σε μεγάλες εκτάσεις βοσκοτόπων και λάμβαναν πλαστές υψηλές επιδοτήσεις και από την άλλη μεριά, τη συντριπτική πλειοψηφία των Μακεδόνων και των άλλων Ελλήνων κτηνοτρόφων (συμπεριλαμβανομένων και Κρητικών) που το δηλωμένο ζωικό τους κεφάλαιο ήταν αληθές και ελεγμένο από την Κτηνιατρική Υπηρεσία, συνεπώς και οι λαμβανόμενες επιδοτήσεις τους καθ’ όλα νόμιμες. Παρότι η ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν δίνει πλέον τα στατιστικά στοιχεία του δηλωμένου ζωικού κεφαλαίου προς επιδότηση, σας αναφέρουμε ότι με βάση τα διαθέσιμα τελευταία στατιστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ , στη Θεσσαλονίκη το 2023 καταγράφηκαν 214.187 αιγοπρόβατα, τα οποία ελέγχθηκαν (μέσω διαφόρων κτηνιατρικών πράξεων και εμβολιασμών) από 29 κτηνιάτρους της Δ/νσης Κτηνιατρικής της Μ.Ε. Θεσσαλονίκης, ενώ στο Ρέθυμνο το 2023 καταγράφηκαν 1.278.785 αιγοπρόβατα, τα οποία ελέγχθηκαν (όσο μπόρεσαν…) από 3 μόνο κτηνιάτρους της Δ/νσης Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής της Π.Ε. Ρεθύμνης. Όπως καταλαβαίνετε η αξιοπιστία της Κτηνιατρικής Βάσης Δεδομένων στο Ρέθυμνο πάσχει σοβαρά και αυτή η πολυετής αδικία προς τους κτηνοτρόφους της Κεντρικής Μακεδονίας πρέπει να αποκατασταθεί άμεσα και να ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό για μελλοντικές αποφάσεις. Επιπροσθέτως, όσον αφορά σε επιδοτούμενες εκτάσεις βοσκοτόπων χωρίς ζωικό κεφάλαιο και με πλαστογραφημένα έγγραφα κατοχής ή και σε ανύπαρκτους κτηνοτρόφους, το λόγο έχει η Δικαιοσύνη, αν και οι μακροχρόνιες διαδικασίες στην απονομή Δικαίου είναι σε όφελος των κάθε λογής απατεώνων… Τέλος, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε από την πείρα μας ότι η επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων επιδοτήσεων είναι μία πολύ γραφειοκρατική και χρονοβόρα διαδικασία που πολλές φορές δεν έχει αίσιο τέλος για το Δημόσιο.
Β. ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ
Οι δασικές πυρκαγιές είναι ένα πολύπλοκο πρόβλημα που έχει οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προεκτάσεις. Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν έναν ατέρμονο και αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο με την κλιματική κρίση, καθώς η καύση των δέντρων εκλύει «αέρια θερμοκηπίου» που εντείνουν την κλιματική κρίση, η οποία προκαλεί μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας, των ακραίων καιρικών φαινομένων και της ξηρασίας (στην Μεσόγειο), που με τη σειρά τους αυξάνουν τη συχνότητα και τη σφοδρότητα των δασικών πυρκαγιών. Το μοντέλο δασοπυρόσβεσης που εφαρμόζεται από το 1998 μέχρι σήμερα, έχει πλέον αποδεδειγμένα αποτύχει. Και αυτό κρίνοντας όχι με βάση τον αριθμό των πυρκαγιών που καλείται να αντιμετωπίσει κάθε χρόνο η Πυροσβεστική Υπηρεσία, αλλά με βάση το κόστος που αυτές έχουν σε φυσικούς πόρους, σε ανθρώπινες υποδομές και σε ανθρώπινες ζωές. Αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων εντελώς λανθασμένη η απόφαση απεμπλοκής της Δασικής Υπηρεσίας από την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Η υπηρεσία που έχει τη μεγαλύτερη και καλύτερη γνώση του αντικειμένου, όσον αφορά στις δασικές πυρκαγιές, οφείλει να έχει άμεση και καθοριστική εμπλοκή στην αντιμετώπισή τους. Η απουσία ή η ελλειμματική διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων αποτελεί τον κύριο προδιαθετικό παράγοντα για εκτεταμένες και καταστροφικές πυρκαγιές τις τελευταίες δεκαετίες. Ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στις Δασικές πυρκαγιές θα πρέπει να είναι καθοριστικός τόσο στην καταστολή (με τη δημιουργία Δασικού σώματος στελεχωμένου από προσωπικό που θα εκπαιδευτεί κατάλληλα), όσο και στην πρόληψη σε πέντε (5) επίπεδα: Υποδομές, Διαχείριση Δασών, Καθαρισμός, Πληροφόρηση και Εκπαίδευση των πολιτών και εθελοντών καθώς και στη Σύνταξη και Εφαρμογή των Επιχειρησιακών Σχεδίων. Είναι επιβεβλημένη άμεσα η σύνταξη Επιχειρησιακών σχεδίων αντιμετώπισης Δασικών πυρκαγιών και φυσικών καταστροφών ανά Δασαρχείο, που να περιλαμβάνει την σύνδεση και την ένταξη του αγροτικού χώρου και πληθυσμού στο σχεδιασμό αυτό ώστε να θωρακιστεί το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας.
Τέσσερα (4) υπομνήματα σας καταθέσαμε τα τελευταία χρόνια για τις δασικές πυρκαγιές, δυστυχώς χωρίς να εισακουστούν οι προτάσεις μας για άλλη μια φορά , , , . Η Κυβέρνηση, μετά από έξι (6) χρόνια υποσχέσεων, μόλις προσέλαβε έναν πενιχρό αριθμό Δασολόγων, χωρίς να αλλάξει το μοντέλο της δασοπυρόσβεσης και να ενισχύσει ουσιαστικά τις Δασικές Υπηρεσίες. Αντ΄ αυτού απορρόφησε τα μεγάλα ευρωπαϊκά κονδύλια για έργα και εξοπλισμό του προγράμματος AntiNero, αφού αρέσκεται γενικότερα στα έργα και στις προμήθειες εξοπλισμών. Οι ενστάσεις της επιστημονικής κοινότητας των Δασολόγων - Περιβαλλοντολόγων για το τρόπο αξιοποίησης των κονδυλίων του AntiNero, όμως, είναι σε κάθε περίπτωση πολλές και σημαντικές...
Δυστυχώς, τα επώδυνα βιώματα των τελευταίων αντιπυρικών περιόδων έδειξαν ότι εάν δεν βρίσκεται η Δασική Υπηρεσία μέσα στο δάσος καθημερινά για να σβήσει τη φωτιά μέσα στα πρώτα 5 – 10 λεπτά, η φωτιά δεν σβήνει εύκολα ή και καθόλου από τα εναέρια μέσα. Και από ό,τι επανειλημμένως έχει αποδειχθεί σταματάει στα τσιμέντα, της Αθήνας πέρυσι, της Πάτρας φέτος ή στην θάλασσα...
Γ. ΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ
Με βάση τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας (ΣΔΚΠ), εναρμονισμένα στην ευρωπαϊκή οδηγία 2007/60/ΕΚ, πολλά τμήματα της περιοχής της Κεντρικής Μακεδονίας χαρακτηρίζονται ως Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας (ΖΔΥΚΠ). Για την αντιπλημμυρική θωράκιση των ευπαθών περιοχών και την αύξηση της ανθεκτικότητας των τοπικών κοινωνιών απέναντι σε πλημμυρικά φαινόμενα απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση που θα μελετά το σύνολο της λεκάνης απορροής «από την κορυφή έως τα νύχια». Η κατασκευή μόνο πεδινών αντιπλημμυρικών έργων, που εφαρμόζεται κατά κανόνα στην χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες, δεν επιλύει το πρόβλημα, καθώς τα έργα αυτά προσχώνονται ταχύτατα από την έντονη στερεομεταφορική δράση των χειμάρρων και σχεδιάζονται συνήθως, ώστε να δύναται να παροχετεύσουν πλημμυρικές αιχμές μικρής περιόδου επαναφοράς (π.χ. Τ=25). Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διαχειριστούμε κατάλληλα τις ορεινές λεκάνες απορροής, ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο υδρογεωνομικό δάσος που θα συμβάλει στην μείωση των πλημμυρικών αιχμών που φτάνει στις πεδινές περιοχές, αλλά και να διευθετηθούν τα χειμαρρικά ρέματα με εκτέλεση έργων ορεινής υδρονομίας, ώστε να μειωθεί η ταχύτητα της απορροής και η στερεομεταφορά τους.
Στη χώρα μας από το 1931 εφαρμοζόταν με επιτυχία το Δασοτεχνικό Σύστημα Διευθέτησης, από τις αρμόδιες Δασικές Υπηρεσίες, που περιλαμβάνει την κατασκευή τεχνικών και φυτοτεχνικών έργων, ωστόσο η διαχρονική υποστελέχωση και αποδυνάμωση των Δασικών Υπηρεσιών έχει οδηγήσει πρακτικά σε αδυναμία εφαρμογής των απαραίτητων δράσεων. Τα ανωτέρω συμπεράσματα και προτάσεις σας καταθέσαμε σε τέσσερα (4) υπομνήματα (βλέπε υποσημειώσεις υπ΄ αρ. 7 – 10), χωρίς ωστόσο να δούμε την ουσιαστική ανταπόκριση της Κυβέρνησής σας και κατά συνέπεια οι ευπαθείς περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας και της λοιπής Ελλάδας καθίστανται αθωράκιστες στο ενδεχόμενο μίας μελλοντικής μοιραίας ραγδαίας βροχόπτωσης… Σε μία ακόμη προσπάθεια να υποστηρίξουμε τεχνοκρατικά τις αποφάσεις σας για το θέμα αυτό, σας παραθέτουμε στο παρόν Υπόμνημα το σύνδεσμο με το 1ο Πόρισμα – Έκθεση της σχετικής 8ης Ομάδας Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία αποτελείται από δώδεκα (12) κορυφαίους ειδικούς γεωτεχνικούς επιστήμονες και η οποία συστήθηκε για την κατάθεση τεκμηριωμένων προτάσεων με στόχο τη διαχείριση των πλημμυρικών φαινομένων που επιτείνει η κλιματική κρίση στη γεωγραφική περιοχή του Περ. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. .
Δ. ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ ΝΕΡΟ – ΛΕΙΨΥΔΡΙΑ
Στην Ελλάδα, οι υδατικοί πόροι (επιφανειακοί και υπόγειοι), λόγω της αστικοποίησης, της τουριστικής ανάπτυξης και της εντατικής γεωργίας σε συνδυασμό και με άλλους παράγοντες (χρονική και χωρική ανισοκατανομή προσφοράς και ζήτησης νερού, αποδάσωση, αλλαγές χρήσεων γης, μη ορθολογική διαχείριση, κλιματική κρίση, κ.λπ.) βρίσκονται σε ισχυρές πιέσεις. Αυτό αντικατοπτρίζεται με την ποσοτική μείωση των αποθεμάτων νερού, την εγκατάσταση αρνητικών ισοζυγίων σε πολλούς υδροφορείς, την ποιοτική υποβάθμιση επιφανειακών και υπόγειων νερών, καθώς και την επέκταση των εδαφικών υποχωρήσεων (καθιζήσεων), λόγω σημαντικής πτώσης στάθμης του υπόγειου νερού σε προσχωματικούς υδροφορείς. Οι βροχοπτώσεις αναμένονται να μειωθούν σε ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 10 – 20 % σε πολλές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας, που αντιμετωπίζουν προβλήματα έλλειψης νερού, με παράλληλη αύξηση της συχνότητας των ακραίων φαινομένων (πλημμύρες, ξηρασία) και μείωση του φυσικού εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων μέσω της κατείσδυσης. Επίσης, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας θα αυξηθεί η εξατμισοδιαπνοή με συνέπεια τη μείωση του φυσικού εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων.
Για πρώτη φορά σας θέσαμε το πρόβλημα που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή στη διαθεσιμότητα αρδευτικού νερού στη συνάντηση του 2022 με τους επιστημονικούς και παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκης και τονίσαμε το γεγονός ότι η μεγαλύτερη πεδιάδα της Ελλάδας αρδεύεται με επιφανειακά νερά ποταμών και συνεπώς είναι πιο ευάλωτη σε συνθήκες ξηρασίας . Ιδιαιτέρως αναφερθήκαμε στην κατεπείγουσα ανάγκη σχεδιασμού, ωρίμανσης, χρηματοδότησης και εκτέλεσης μεγάλων αρδευτικών και εγγειοβελτιωτικών έργων (ιδιαιτέρως ταμιευτήρων) στην πεδιάδα της Θεσσαλονίκης, η οποία αρδεύεται με νερό από τους ποταμούς Αξιό και Αλιάκμονα και συνεπώς, διατρέχει τον κίνδυνο αδυναμίας άρδευσης εάν συμβούν τα ακραία φαινόμενα ξηρασίας που παρατηρήθηκαν σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, με πιθανές τεράστιες δυσμενείς συνέπειες στις εξαγωγές φρούτων και στην αυτάρκεια της παραγωγής ρυζιού, βαμβακιού και ζωοτροφών, συνεπώς και στην εθνική, αλλά και τοπική οικονομία. Πολύ λίγα έργα, όμως, έγιναν από τότε και ο χρόνος στην κλεψύδρα τελειώνει…
Καθώς προαναγγείλατε το σχεδιασμό μίας νέας πολιτικής για τη διαχείριση του νερού, θέλουμε να συμβάλλουμε και να υποστηρίξουμε τεχνοκρατικά τις αποφάσεις σας για το θέμα αυτό και μετά την υποβολή των προτάσεών μας με το περσυνό σχετικό Υπόμνημα (βλέπε υποσημείωση υπ΄ αρ. 10), σας παραθέτουμε εκ νέου στο παρόν Υπόμνημα το σύνδεσμο με το 1ο Πόρισμα – Έκθεση της σχετικής 3ης Ομάδας Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία αποτελείται από εννέα (9) κορυφαίους ειδικούς γεωτεχνικούς επιστήμονες και η οποία συστήθηκε για την κατάθεση τεκμηριωμένων προτάσεων με στόχο την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στα θέματα των εγγείων βελτιώσεων και στις αρδεύσεις στη γεωγραφική περιοχή του Περ. Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. .
Τέλος, θα θέλαμε να σας υπενθυμίσουμε , την πάγια θέση του Παραρτήματός μας ότι το νερό είναι δημόσιο αγαθό και απαιτείται η ανασύσταση των Υπηρεσιών Εγγείων Βελτιώσεων και η ενίσχυση των υφιστάμενων δομών διαχείρισης υδατικών πόρων του Ελληνικού Δημοσίου με επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν με επιτυχία στο ρόλο τους.
Ε. ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Η Κεντρική Μακεδονία βρίσκεται στην αιχμή του προβλήματος της κλιματικής κρίσης για τη χώρα, τόσο λόγω της ταχύτερης εξέλιξης της κλιματικής κρίσης στην περιοχή μας σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα (η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην Κεντρική Μακεδονία είναι μεγαλύτερη από την αύξηση του μέσο όρου της Ελλάδας), όσο και λόγω της ύπαρξης εντατικών καλλιεργειών (ελιές Χαλκιδικής, βερίκοκα, ροδάκινα, ακτινίδια κ.α.) με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό και ανεπτυγμένη μεταποιητική βιομηχανία που προϋποθέτουν το παραδοσιακό ψύχος του χειμώνα.
Στην Κεντρική Μακεδονία αναμένονται περισσότεροι καύσωνες, λιγότερες συνολικές βροχοπτώσεις με αύξηση της ραγδαιότητας ανά βροχόπτωση και μικρότερες μόνιμες ροές ποταμών, υψηλότερος κίνδυνος ξηρασίας και συνεπώς μεγαλύτερος ανταγωνισμός για τα ύδατα, μείωση της απόδοσης των καλλιεργειών και δυσκολότερες συνθήκες για την κτηνοτροφία.
Αυτό το γενικό μοτίβο των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης πέραν των ειδικών προβλημάτων στην ευδοκίμηση της τοπικής δενδροκομίας, θα προκαλέσει άμεσες οικονομικές συνέπειες σε όλους τους παραγωγούς, οι οποίοι θα εισπράττουν λιγότερα χρήματα από τη πώληση των υποβαθμισμένων ποιοτικά και μειωμένων ποσοτικά προϊόντων τους, αλλά και θα αναζητούν αποζημιώσεις για τις καταστροφές της σοδειάς τους από τα ακραία φυσικά φαινόμενα. Το κόστος παραγωγής θα ανέβει και από τη μεγαλύτερη προσπάθεια προκειμένου να αντιμετωπισθούν αυξημένες εντομολογικές προσβολές, νέες επιδημίες ασθενειών και ανταγωνιστικά ζιζάνια που δεν θα εξοντώνονται εύκολα.
Η μειωμένη προσφορά αγροτικών προϊόντων σε σχέση με τη ζήτηση θα ανεβάζει νομοτελειακά τις τιμές πώλησης των προϊόντων στους καταναλωτές, η ακρίβεια θα μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα μισθωτών και συνταξιούχων μειώνοντας με τη σειρά της τη ζήτηση και προκαλώντας μοιραία ύφεση στην οικονομική αλυσίδα. Δίχως άλλο η κλιματική κρίση θα πλήξει περισσότερο το βιοτικό επίπεδο των οικονομικά ασθενέστερων.
Όταν σας παρουσιάσαμε τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην πρωτογενή παραγωγή και το φυσικό περιβάλλον της Κεντρικής Μακεδονίας στη συνάντηση με τους επιστημονικούς – παραγωγικούς φορείς της Θεσσαλονίκης του 2023 (βλέπε υποσημείωση υπ΄ αρ. 9), μας ζητήθηκε από μέρους σας η σύνταξη εξειδικευμένων προτάσεων αντιμετώπισής τους. Εμείς ανταποκριθήκαμε άμεσα με τη συγκρότησε οκτώ (8) Ομάδων Εργασίας (ΑΔΑ: 9ΦΒ446ΨΧΛΨ-ΖΡΛ και Ψ1Σ346ΨΧΛΨ-ΙΗΕ), οι οποίες αποτελούνται από εβδομήντα πέντε (75) ειδικούς επιστήμονες των αρμοδίων Τμημάτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) και του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας (ΔΙ.ΠΑ.Ε.), καθώς και των Ινστιτούτων του ΕΛ.Γ.Ο. – Δήμητρα και τα πρώτα πορίσματά τους κατατέθηκαν με το Υπόμνημα του 2024 (βλέπε υποσημείωση υπ΄ αρ. 10). Έκτοτε, όμως, ουδεμία συνεργασία με την Κυβέρνησή σας για την εφαρμογή των προτάσεων των ειδικών και κορυφαίων επιστημόνων δεν υπήρξε, παρά τις περί αντιθέτου υποσχέσεις σας για πρόσκληση σε ειδική συνάντηση εργασίας στο Μαξίμου…
Θα πρέπει, όμως, να γνωρίζετε ότι οι εβδομήντα πέντε (75) εθελοντές – ειδικοί επιστήμονες των οκτώ (8) Ομάδων Εργασίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε. Κεντρικής Μακεδονίας με τις μελέτες και τις προτάσεις τους, τις οποίες κατέθεσαν στις τριακόσιες σαράντα πέντε (345) σελίδες των πορισμάτων – εκθέσεών τους, ετοίμασαν ουσιαστικά έναν «οδικό χάρτη» για την πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε να θωρακίσουμε την πρωτογενή παραγωγή και το φυσικό περιβάλλον από την κλιματική κρίση και να διαβούμε τα χρόνια που έρχονται με όσο το δυνατό μικρότερες απώλειες. Αυτός ο «οδικός χάρτης» δεν αφορά μόνο στην Κεντρική Μακεδονία, αλλά απηχεί τη φιλοσοφία και επισημαίνει τους κεντρικούς άξονες και για όλη την υπόλοιπη Ελλάδα. Συνεπώς, δύναται να αποτελέσει τη βάση για ένα αποτελεσματικό Εθνικό Σχέδιο Προσαρμογής της Πρωτογενούς Παραγωγής και του Φυσικού Περιβάλλοντος στην Κλιματική Κρίση.
Οι προτάσεις των Ομάδων Εργασίας για την πρωτογενή παραγωγή για να είναι αποτελεσματικές θα πρέπει να υιοθετηθούν από τους παραγωγούς σε μεγάλη κλίμακα, γεγονός που απαιτεί μια σειρά ενεργειών που περιλαμβάνουν την κατανόηση του γενικότερου προβλήματος της κλιματικής και ενεργειακής κρίσης και την ευαισθητοποίηση, την μελέτη των επιμέρους δυσκολιών κάθε συστήματος παραγωγής και κάθε τόπου, την διάχυση της νέας γνώσης, την επεξεργασία των δεδομένων και εντέλει την ορθολογική διαχείριση και λήψη σωστών αποφάσεων από την πλευρά των παραγωγών. Για τον σκοπό αυτό δεν αρκούν επιμέρους εκπαιδεύσεις σεμιναριακού τύπου σε εξειδικευμένα θέματα παραγωγής από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ ή η κατάρτιση σε συγκεκριμένες πλατφόρμες ψηφιακής διαχείρισης από ιδιωτικούς φορείς. Τουναντίον, απαιτείται η ολοκληρωμένη και πλήρως οργανωμένη προσέγγιση μάθησης από σύγχρονα εκπαιδευμένους γεωτεχνικούς – συμβούλους παραγωγής και άλλους ειδικούς, με βιωματική μάθηση στο πεδίο (επιδεικτικοί αγροί) και συντονισμό – εποπτεία από δημόσιους φορείς, στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός αξιόπιστου και αποτελεσματικού πλαισίου γνώσης και αξιοποίησης της πληροφορίας για τους παραγωγούς, οι οποίοι θα πρέπει να νιώσουν ασφάλεια, δυνατότητα επιβίωσης και διασφάλισης του εισοδήματος τους σε αυτές τις αχαρτογράφητες συνθήκες που καλούνται να ασκήσουν τη γεωργία στις μέρες μας. Είναι αναγκαίο να ανασυσταθούν οι γεωργικές εφαρμογές σε επίπεδο δημόσιο. Να δημιουργηθούν σε κάθε Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (Δ.Α.Ο.Κ.) ανά Περιφερειακή Ενότητα, Τμήματα Προσαρμογής στην Κλιματική Κρίση, τα οποία θα στελεχωθούν με γεωτεχνικούς επιστήμονες, οι οποίοι θα προσληφθούν, επί τούτου, με ειδικές εξετάσεις σε θέματα γεωτεχνικά. Συνεχίζοντας, είναι απαραίτητο να προσμετρούνται με μόρια και οι μεταπτυχιακές σπουδές, εξειδικεύσεις, που θα έχουν σχέση με το θέμα της κλιματικής αλλαγής και οι επιστήμονες αυτοί θα πρέπει να κάνουν ειδική εξάμηνη εισαγωγική εκπαίδευση στα θέματα της αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης στα πανεπιστήμια πριν αναλάβουν υπηρεσία. Τέλος, απαιτείται να έχουν την ευχέρεια αυτοί οι άνθρωποι να βγουν έξω σε χωριά και κωμοπόλεις για να αναζητήσουν και να έρθουν σε επαφή με αγρότες με διάθεση και ανοικτό πνεύμα σε αλλαγές και να τους βάλουν μπροστάρηδες, με επιδεικτικούς αγρούς, για να βλέπουν οι υπόλοιποι, πιο δύσπιστοι, αγρότες την επόμενη και τη μεθεπόμενη χρονιά τα καλά αποτελέσματα και να σπεύδουν να τους μιμηθούν.
ΣΤ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Μετά την κατάργηση των Τ.Ε.Ι. το 2019, η χώρα απέκτησε ξαφνικά και χωρίς κανένα σχεδιασμό τριάντα τρία (33) Τμήματα γεωπονικών σπουδών με 6.000 εισακτέους φοιτητές Γεωπονίας το χρόνο και πέντε (5) Τμήματα δασολογικών σπουδών με 1.000 εισακτέους φοιτητές Δασολογίας το χρόνο. Τα περισσότερα από αυτά τα Τμήματα έχουν σημαντικές ελλείψεις σε μέλη ΔΕΠ, σε εργαστηριακές υποδομές και κυρίως στην ύπαρξη επαρκούς αγροκτήματος ή δασικής έκτασης για εκπαίδευση και έρευνα με αποτέλεσμα να γίνεται μία τεράστια σπατάλη δημοσίου χρήματος με τον πρωτοφανή κατακερματισμό ανθρώπινων πόρων και υλικών μέσων, για να αποφοιτούν τελικά επιστήμονες με ατελή εκπαίδευση, αλλά όπως αποφάσισε πρόσφατα η Βουλή των Ελλήνων με πλήρη επαγγελματικά δικαιώματα… Όπως σας αποδείξαμε με πλήθος στοιχείων στο Υπόμνημα του 2021 (βλέπε υποσημείωση υπ΄ αρ. 8) και αναφέραμε επανειλημμένα και σε άλλα έγγραφα (βλέπε υποσημειώσεις υπ΄ αρ. 9 και 16) , απαιτείται άμεσα σαρωτική αναδιάρθρωση με συγχωνεύσεις Τμημάτων, αλλά και μεγάλη μείωση του αριθμού εισακτέων ώστε να εκπαιδεύουμε άριστα καταρτισμένους γεωτεχνικούς με ελπίδα επαγγελματικής αποκατάστασης, γεγονός που θα αποτυπωθεί και στο ενδιαφέρον των υποψηφίων με πιθανή άνοδο των κατακρημνισμένων σήμερα βάσεων εισαγωγής. Δεν είναι δυνατόν στο όνομα των διαχρονικών πελατειακών και ψηφοθηρικών σχέσεων με δεκάδες πόλεις και κωμοπόλεις της Ελλάδας να ευτελίζεται η επιστήμη και το επάγγελμα του γεωπόνου και του δασολόγου στη χώρα μας. Πιστεύουμε ότι ούτε κι εσείς θέλετε και οραματίζεστε μια τέτοια Ελλάδα…
Παράλληλα, τη στιγμή που η ύπαρξη ενός επαρκούς και εξοπλισμένου πανεπιστημιακού αγροκτήματος ή δάσους είναι το ζητούμενο σε όλη την Ελλάδα, όπως προαναφέρθηκε, το αρχαιότερο και καλύτερο πανεπιστημιακό Αγρόκτημα και τα μοναδικά πανεπιστημιακά Δάση που υπάρχουν στην Ελλάδα και ανήκουν στην ιστορική και πρωτοπόρα Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με τεράστια προσφορά στη χώρα, η Ελληνική Πολιτεία αδικαιολογήτως τα υποβαθμίζει με την κατάργηση των ΝΠΔΔ – φορέων διαχείρισης του Αγροκτήματος και των Πανεπιστημιακών Δασών της!!! Πώς είναι δυνατόν η Κυβέρνηση που τάσσεται υπέρ των «αρίστων» να υποβαθμίζει σημαντικά τις εκπαιδευτικές δυνατότητες των αρίστων εισακτέων φοιτητών στα Τμήματα με τις μεγαλύτερες βάσεις εισαγωγής μεταξύ των τμημάτων Γεωπονίας και Δασολογίας της χώρας (ειδικά οι διαφορές μεταξύ των βάσεων εισαγωγής των τμημάτων Γεωπονίας είναι χαοτικές);;; Όπως σας έχουμε πολλές φορές επισημάνει (βλέπε υποσημειώσεις υπ΄ αρ. 9 και 16 – 20) , , , , αλλά μας αγνοήσατε μέχρι σήμερα, απαιτείται η άμεση έναρξη ενός διαλόγου της Κυβέρνησης με τη Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. για τη δημιουργία ενός νέου Φορέα Διαχείρισης του Αγροκτήματος και των Πανεπιστημιακών Δασών του Α.Π.Θ., στον οποίο τις αποφάσεις θα λαμβάνουν τα ίδια τα Τμήματα, τα οποία είναι και τα μόνα αρμόδια να αποφασίζουν για τη γεωπονική και δασολογική εκπαίδευση και έρευνα που αποτελεί και τον αποκλειστικό σκοπό της παραχώρησης αυτών των εκτάσεων προς το Α.Π.Θ.
Ζ. ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Παρά τις επανειλημμένες υποσχέσεις της Κυβέρνησης και τις πιέσεις του Επιμελητηρίου (βλέπε υποσημειώσεις υπ΄ αρ. 7 – 9 και 21) και των αρμόδιων Συνδικαλιστικών φορέων (ΠΟΓΕΔΥ, ΠΕΓΔΥ, ΠΕΔΔΥ ΠΕΚΔΥ) οι γεωτεχνικές δημόσιες υπηρεσίες παραμένουν υποστελεχωμένες, κατακερματισμένες και κατ’ ουσίαν ανήμπορες να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικά στο έργο τους παρά τις φιλότιμες υπερπροσπάθειες των γεωτεχνικών επιστημόνων. Στην πράξη, μετά από πέντε χρόνια αναμονής προσλήφθηκε ένας ανεπαρκής αριθμός Δασολόγων που προορίζονται για να στελεχώσουν τα άδεια από επιστήμονες Δασαρχεία και τα δάση μας χωρίς διαχείριση και προστασία αφήνονται έρμαια της φωτιάς… Ομοίως, οι προσλήψεις των λίγων Γεωπόνων και Κτηνιάτρων στο ΥπΑΑΤ και στις Περιφέρειες κρίνονται ασήμαντες και ανεπαρκείς σε τέτοιο βαθμό που δεν αντικατέστησαν τελικά ούτε τους συνταξιοδοτηθέντες της τελευταίας διετίας, όσον αφορά δε στις ειδικότητες των Γεωλόγων και Ιχθυολόγων, αυτές ήταν σχεδόν ανύπαρκτες… Είναι αναμφισβήτητο ότι λόγω αυτής της σοβαρής υποστελέχωσης των γεωτεχνικών υπηρεσιών που μόλις περιγράφηκε, δεν μπορούμε πλέον να υποστηρίξουμε την σωστή εφαρμογή της ΚΑΠ και την ορθή απορρόφηση των ευρωπαϊκών οικονομικών ενισχύσεων, ούτε να διασφαλίσουμε τη φυτοϋγεία και την ενιαία υγεία, πόσο μάλλον να αντιμετωπίσουμε τις τεράστιες εθνικές προσπάθειες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των δυσμενέστατων επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δοθεί στην τεράστια έλλειψη επιστημονικού προσωπικού στις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, για την οποία η χώρα έχει ήδη καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και η οποία επιδεινώνεται από τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης λόγω του πρωτοφανούς φόρτου εργασίας που δημιουργείται και της μεγάλης ευθύνης που τους αναλογεί (πλημμύρες Θεσσαλίας, πανώλη, ευλογιά αιγοπροβάτων κ.α.). Η δυστοκία της πρόσληψης μόνιμων Κτηνιάτρων στους τελευταίους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ σχετίζεται με την γενικότερη έλλειψη Κτηνιάτρων λόγω της αποφοίτησης σχετικά μικρού αριθμού Κτηνιάτρων από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια (συγκριτικά με τις άλλες γεωτεχνικές ειδικότητες), αλλά κυρίως με την έλλειψη κινήτρου, καθώς στους Έλληνες Κτηνιάτρους του Δημοσίου δεν δίνεται ακόμη το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας ή και κάποιο άλλο επίδομα κτηνιατρικής ευθύνης, ως αναγνώριση του επιστημονικού κύρους και της προσφοράς των Κτηνιάτρων στην πρωτογενή παραγωγή και στην ενιαία υγεία. Η συντριπτική πλειοψηφία των Κτηνιάτρων του Δημοσίου έχει νοσήσει από σοβαρές ζωοανθρωπονόσους, όπως ο μελιταίος πυρετός κατά την άσκηση των καθηκόντων της και καθημερινά εκτίθεται σε σοβαρούς κινδύνους, βιολογικούς, χημικούς και φυσικούς.
Παράλληλα, υπάρχουν και άλλα ζητήματα που χρήζουν σοβαρής αντιμετώπισης. Η χιλιομετρική αποζημίωση των γεωτεχνικών του Δημοσίου που σαραβαλιάζουν τα ΙΧ αυτοκίνητά τους σε χωμάτινους δρόμους για τις υπηρεσιακές ανάγκες, παρά τη μικρή αύξηση που δόθηκε μετά από 20 χρόνια, δεν μπορεί να καλύψει τις φθορές, τα ανταλλακτικά και την απόσβεση του οχήματος και πρέπει άμεσα να αναπροσαρμοσθεί σύμφωνα με τα σημερινά κόστη. Επιπρόσθετα, δεδομένης της ιδιαίτερης σημασίας για την οικονομία της χώρας, του συστήματος των ελέγχων εκτός του κανονικού ωραρίου από τους Γεωπόνους δημοσίους υπαλλήλους, κατά τις εργάσιμες ημέρες, τις εξαιρέσιμες, τις αργίες και τις Κυριακές με σκοπό την κάλυψη των αυξημένων αναγκών του εξαγωγικού – εισαγωγικού εμπορίου γεωργικών προϊόντων της χώρας είναι επιβεβλημένη όσο ποτέ άλλοτε η αναμόρφωση του καθεστώτος της πρόσθετης ανταποδοτικής εργασίας και ο εξορθολογισμός της εν γένει διαδικασίας, μιας και τον ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, 15 ολόκληρα χρόνια μετά την τελευταία τροποποίησή του (έλεγχοι άρθρου 14 Ν. 3460/2006 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 27 Ν. 3698/2008) θεωρείται αναχρονιστικό, δυσλειτουργικό και αντιπαραγωγικό για την ίδια την εθνική οικονομία. Στην εποχή της διαλειτουργικότητας, της διασύνδεσης των μητρώων και της περαιτέρω χρήσης των δεδομένων για απόλυτη διαφάνεια, χρειάζεται ένα νέο - σύγχρονο μοντέλο "ελέγχων εκτός ωραρίου" με υποπολλαπλάσιο κόστος αλλά πολλαπλάσια οικονομικά αποτελέσματα, σύμφωνο με τις προτάσεις της ΠΕΓΔΥ. Επιπλέον, απαιτείται ΑΜΕΣΑ μετεγκατάσταση σε ιδιόκτητα κτίρια, αναβάθμιση εξοπλισμού και ορθολογική χρηματοδότηση των δημόσιων γεωτεχνικών εργαστηρίων του ΥπΑΑΤ, τα οποία με τη δωρεάν παροχή υπηρεσιών στηρίζουν την πρωτογενή παραγωγή και την εθνική οικονομία και συμβάλουν στην προστασία της δημόσιας υγείας.
Η. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΣΤΗ Δ.Ε.Θ.
Πρόσφατα σας αποστείλαμε τις τεκμηριωμένες θέσεις μας για τη συμβολή της ανάπλασης της Δ.Ε.Θ. στη βιωσιμότητα της πόλης της Θεσσαλονίκης. Είναι γνωστό ότι ο Δήμος της Θεσσαλονίκης έχει το μικρότερο δείκτη πρασίνου (τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο) από όλους τους Δήμους του Πολεοδομικού Συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και μάλιστα η μέση τιμή του δείκτη πρασίνου για το Δήμο Θεσσαλονίκης είναι μόλις 1,83 τ.μ. πρασίνου/κάτοικο, τιμή πολύ κατώτερη από το ελάχιστο όριο των 8 τ.μ. πρασίνου/κάτοικο που καθορίζεται από την Υ.Α. 10788 (ΦΕΚ 285/5.3.2004) και το ελάχιστο όριο των 9 τ.μ. πρασίνου/κάτοικο που καθορίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) για να είναι μία πόλη βιώσιμη και ανθεκτική. Οι ευεργετικές ιδιότητες του αστικού πρασίνου είναι κρίσιμες για τη βιωσιμότητα της πόλης στην εποχή της κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης, αλλά και τεράστιας σημασίας για την ψυχοσωματική υγεία των Θεσσαλονικέων. Η Θεσσαλονίκη, δυστυχώς, στερείται αστικών δασών και μεγάλων πάρκων εντός του αστικού ιστού, τα οποία συναντάμε στις περισσότερες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις. Χώροι συμπαγούς πρασίνου με σημαντική κάλυψη δενδρώδους βλάστησης είναι η πανεπιστημιούπολη του Α.Π.Θ., το πάρκο της ΧΑΝΘ, το πεδίο του Άρεως και το πάρκο του Λευκού Πύργου. Συνεπώς, η δημιουργία ενός Μητροπολιτικού πάρκου με κατάλληλη δενδρώδη βλάστηση και συγκόμωση τουλάχιστον πάνω από 40 % στο χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, όχι μόνο είναι απολύτως απαραίτητη και ζωτική για να καταστεί η Θεσσαλονίκη βιώσιμη και ανθεκτική πόλη στα δύσκολα χρόνια που έρχονται, αλλά θα λειτουργήσει συνεργιστικά με τους γειτνιάζοντες υφιστάμενους χώρους πρασίνου και θα ευεργετήσει τόσο τους κατοίκους και επισκέπτες του κέντρου της Θεσσαλονίκης, όσο και των γειτονικών περιοχών της Τριανδρίας και της 5ης Δημοτικής Κοινότητας που στερούνται αστικού πρασίνου. Πάγια και διαχρονική θέση του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας είναι η μετεγκατάσταση της Δ.Ε.Θ. στη δυτική Θεσσαλονίκη και η δημιουργία ενός Μητροπολιτικού πάρκου στο σημερινό χώρο της Δ.Ε.Θ. στο κέντρο της πόλης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η δημιουργία του Μητροπολιτικού πάρκου στο χώρο, με ή χωρίς μεταφορά της Δ.Ε.Θ., είναι το αυτονόητο χρέος σας προς τους Θεσσαλονικείς και τους επισκέπτες της Νύφης του Θερμαϊκού.
Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,
με θλίψη διαπιστώνουμε ότι οι αναλυτικές, στοιχειοθετημένες και περιεκτικές προτάσεις μας σε καίρια ζητήματα της πρωτογενούς παραγωγής και του φυσικού περιβάλλοντος, τις οποίες σας καταθέσαμε εγγράφως και σας αναπτύξαμε προφορικά τα τελευταία έξι (6) χρόνια, δεν βρήκαν «ευήκοα ώτα», καθώς τις αγνοήσατε, με ελάχιστες εξαιρέσεις, κατά την εφαρμογή της πολιτικής σας. Αυτή η παράλειψη από μέρους σας είχε, δυστυχώς, δυσμενέστατες συνέπειες για τη χώρα. Είναι πραγματικά άξιο απορίας πως η Κυβέρνησή σας, η οποία ήθελε να είναι η Κυβέρνηση των «αρίστων» και υποστήριζε κατά την πανδημία του κορωνοϊού ότι ακολουθεί πιστά τις οδηγίες των ειδικών επιστημόνων, δεν ακούει συστηματικά, διαχρονικά ή και πεισματικά τους πραγματικά άριστους, εξειδικευμένους και κορυφαίους γεωτεχνικούς επιστήμονες στα γεωτεχνικά θέματα της ειδικότητάς τους, οι οποίοι δούλεψαν, παρατήρησαν, εξέτασαν, σας επισήμαναν τα υπάρχοντα, αλλά και τα αναδυόμενα προβλήματα και σας κατέθεσαν μέσω μελετημένων προτάσεων τις δυνατές λύσεις!!! Σε κάθε περίπτωση, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας είναι Ν.Π.Δ.Δ., αποτελεί αυτοδιοικητική δομή των γεωτεχνικών επιστημόνων και είναι ο θεσμοθετημένος (άρθρο 2, παρ. 1 του ν. 1474/1984 – ΦΕΚ Α΄ 128) σύμβουλος της Κυβέρνησης στα γεωτεχνικά θέματα και θα πρέπει οι γνωμοδοτήσεις του να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη σε μία ευνομούμενη Πολιτεία… Ελπίζοντας, ειλικρινά, σε μία αλλαγή νοοτροπίας στην αντιμετώπιση των γεωτεχνικών θεμάτων, παραμένουμε αρωγοί στο έργο της Πολιτείας στους ευαίσθητους και κρίσιμους για το μέλλον της χώρας τομείς της πρωτογενούς παραγωγής, της διαχείρισης των φυσικών πόρων και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Με τιμή,
Για τη Διοικούσα Επιτροπή του Περιφερειακού Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε.
Ο Πρόεδρος Δρ. Αθανάσιος Σαρόπουλος