Ξέρουμε ότι συμμερίζεστε τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τις δυσκολίες που περνάει τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός λαός και ο Έλληνες αγρότες. Είμαστε όμως αποφασισμένοι ως κυβέρνηση να καταβάλουμε όλες τις προσπάθειες που θα μας οδηγήσουν να βγούμε, και σύντομα θα βγούμε, ακέραιοι από αυτήν την οικονομική, δημοσιονομική και κοινωνική δοκιμασία.
Όντας μπροστά σε εκπροσώπους συνεταιριστές και αγρότες συνδικαλιστές από όλη την Ευρώπη θεωρώ πως είναι σημαντικό να αναφερθώ στην συνεταιριστική λειτουργία του ελληνικού αγροτικού χώρου και στις αλλαγές του νομοθετικού πλαισίου , που έχει προχωρήσει η κυβέρνησή μας.
Στην Ελλάδα ο συνεργατισμός, όπως αυτός δυστυχώς εφαρμόστηκε τις τελευταίες δεκαετίες στην πλειονότητα των αγροτικών συνεταιρισμών, από έννοια με τεράστια συμβολική και πρακτική αξία, εξέπεσε στην συνείδηση του αγροτικού κόσμου και όχι άδικα.
Δεν είναι στις προθέσεις μου να απονείμω ευθύνες σήμερα, αλλά δεν μπορώ να αγνοήσω ότι ένας από τους βασικότερους θεσμούς της κοινωνικής οικονομίας και μάλιστα με εκατονταετή παρουσία στην ελληνική ύπαιθρο, οδηγήθηκε στην απαξίωση και την ανυποληψία όχι μόνο στην συνείδηση των αγροτών αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας.
Υπήρξαν ωστόσο και συνεταιρισμοί υποδείγματα, λίγοι αλλά υπήρξαν, οι οποίοι δεν εξόκειλαν από τους σκοπούς τους, των οποίων οι διοικήσεις και τα μέλη τους επέδειξαν σύνεση και υπευθυνότητα, αφουγκράστηκαν το καινούργιο που έρχονταν στο αγροπαραγωγικό περιβάλλον, τις νέες διατροφικές αξίες και αξιώσεις στο σύγχρονο κόσμο.
Ενσωμάτωσαν με τον καλύτερο τρόπο τις καινοτομίες και διεύρυναν τους παραγωγικούς και εμπορικούς ορίζοντες.
Ας δούμε όμως τα πράγματα περισσότερο εκ του σύνεγγυς.
Τι συμβαίνει σήμερα σε ηγετικό επίπεδο;
Μια κινητικότητα εκπροσώπησης, με την ρήση της βίβλου «διαμερίσατο τα ιμάτιά μου» να αποτελεί τη χαρακτηριστικότερη φράση που αποδίδει την κατάσταση.
Μας κατηγόρησαν ως κυβέρνηση ότι με το νόμο πλαίσιο που φέραμε, διαλύσαμε τη λειτουργία των συνεταιρισμών.
Αλήθεια ποιους συνεταιρισμούς εννοούσαν; τους ανύπαρκτους;
Από τους 6500 συνεταιρισμούς, τις 137 Ενώσεις, τις 100 ανώνυμες εταιρίες, τις 100 κεντρικές οργανώσεις με διάφορες επωνυμίες, πόσες υπάρχουν σήμερα που να είναι οικονομικά βιώσιμες;
Να σας πω εγώ. Δεν ξεπερνούν τις 20.
Μόνον 20 είναι οικονομικά βιώσιμοι. Φυσικά αυτούς και μερικούς άλλους που δεν ξεπερνούν τους 100 να τους κρατήσουμε, να τους βοηθήσουμε.
Για τους άλλους όμως τι να κάνουμε; Να συνεχίσουμε να τους παρακολουθούμε στην παρακμή τους αδιάφορα όταν οι σημερινές οφειλές του συνεταιριστικού χώρου, που είναι σχεδόν στο σύνολό τους ληξιπρόθεσμες, προς την Τράπεζα Πειραιώς, προς τον εκκαθαριστή της πρώην ΑΤΕ και προς το Δημόσιο ξεπερνούν τα 2,5 δις ευρώ και το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων οδηγείται σε εκποίηση, ενώ ταυτόχρονα μας ζητείται από την Ε.Ε. να τους ανακτήσουμε πάνω από τα 600 εκατ. ευρώ .
Πως μπορούσαμε να μείνουμε αδιάφοροι όταν χάνονται έτσι πόροι κοινωνικοί και του δημοσίου;
Την κατάσταση αυτή στον συνεργατισμό η κυβέρνησή μας επιχειρεί να την ξεπεράσει με το νόμο 4384/16. Ταυτόχρονα βέβαια μέλημά μας είναι να περισώσουμε τις σημαντικές υποδομές του χώρου που στέκουν ακόμη όρθιες .
Είναι να δημιουργήσουμε ένα σταθερό περιβάλλον μέσα στο οποίο οι δημοκρατικοί θεσμοί θα λειτουργήσουν, σύμφωνα με τις εθνικές νομικές διατάξεις και τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς .
Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από τη προσέγγιση που έκαναν οι θεσμοί, οι εταίροι μας στο ν/σ : «Αυτός ο νόμος εισάγει αρκετούς νεωτερισμούς. Αντικαθιστά προηγούμενες διατάξεις και έχει την ποιότητα να είναι σαφής. Αυτός ο νόμος απλοποιεί και διευκολύνει την δημιουργία συνεταιρισμών και άλλων μορφών αγροτικών οργανώσεων.»
Αναφέρθηκα σ΄ αυτό το απόσπασμα, όχι γιατί έχω την ανάγκη των συγχαρητηρίων τους, αλλά γιατί όλοι, αν σταθούμε ειλικρινείς μπροστά «στης ψυχής μας τον καθρέφτη», θα ομολογήσουμε ότι η κατάσταση αυτή δεν μπορούσε να συνεχιστεί.
Όμως εμείς εδώ σήμερα όπως προανέφερα δεν παρευρισκόμαστε ούτε ως εισαγγελείς, ούτε ως ιεροεξεταστές, ούτε ως κατηχητές για να απαγγείλουμε κατηγορίες, να καταδικάσουμε ή να αναδείξουμε ηθικά διδάγματα.
Είμαστε εδώ γιατί αγωνιούμε και αγρυπνούμε για το μέλλον όλων των νέων αλλά και των πρεσβύτερων που δουλεύουν και μοχθούν στον πρωτογενή αγροτικό τομέα.
Και συζητάμε για τον συνεργατισμό και τους συνεταιρισμούς θέλοντας να εξάγουμε εύρωστα συμπεράσματα τα οποία, μακριά από την αρνητική εμπειρία και τα σφάλματα του παρελθόντος, θα μας οδηγήσουν στις νέες συλλογικές μορφές οργάνωσης του αγροτικού κόσμου.
Διότι αν υπάρχει μια αλήθεια, αυτή ταυτίζεται με την επιβεβλημένη ανάγκη της οργανωμένης συλλογικότητας για να καταφέρουμε να σταθούμε με αξιώσεις και χωρίς φόβο στο εξαιρετικά ανταγωνιστικό παγκόσμιο και ευρωπαϊκό περιβάλλον.
Να δούμε, να κατανοήσουμε και να εφαρμόσουμε τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις που επιχειρούνται από την κυβέρνησή μας με το νόμο 4384/16, λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο δύσκολο από το να εισάγει κανείς μεταρρυθμίσεις σε μια πολιτεία
γιατί έχει την εναντίωση κατεστημένων συμφερόντων και πολέμιους όσους εξυπηρετούνται από τα συμφέροντα αυτά, ενώ αντίθετα μέχρι να δουν πρακτικά αποτελέσματα αυτοί που πρόκειται να ωφεληθούν είναι χλιαροί υποστηρικτές.
Κάνοντας ένα ψύχραιμο απολογισμό μπορούμε να ομολογήσουμε ότι στην ιστορία του συνεργατισμού στη χώρα μας ο αιώνας κλείνει με ένα στίγμα, με ένα λεκέ για το αγροτικό συνεταιριστικό κίνημα. Αυτό μας στενοχωρεί.
Στην κρίσιμη αυτή περίοδο που περνάει η πατρίδα μας ο αγροτικός χώρος ζητάει συνεταιρισμούς δημοκρατικούς, αυτόνομους, αυτοκαθοριζόμενους, βιώσιμους, ανταγωνιστικούς.
Είμαι βέβαιος ότι ο συνεργατισμός θα βρει και πάλι στη χώρα μας τον παλμό και το ρυθμό που αρμόζει στον αγροτικό κόσμο.
Η κυβέρνηση, εγώ προσωπικά ως καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός, τα στελέχη και οι υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης θέλουμε να επεξεργαστούμε και να διαθέσουμε στους αγρότες παραγωγούς τα πιο σύγχρονα θεσμικά εργαλεία για να βοηθηθούν στη δουλειά τους. Έχουμε ήδη ξεκινήσει και θα ολοκληρώσουμε το έργο αυτό.
Αισιοδοξώ ότι στο σημερινό σας συνέδριο θα καταλήξετε σε χρήσιμα συμπεράσματα, τα οποία θα αποτελέσουν εργαλεία για την βελτίωση της αγροτικής παραγωγής και της ζωής των αγροτών της Ευρώπης.
Τα αποτελέσματα του σημερινού συνεδρίου σας για την καινοτομία να είστε βέβαιοι ότι θα βρουν άμεση απήχηση στους υγιείς και ισχυρούς συνεταιρισμούς της χώρας μας και συγχρόνως θα βοηθήσουν τους μικρούς και αδύναμους να βρουν το δρόμο τους.
Κλείνοντας, αφού σας ευχαριστήσω για μια ακόμη φορά που μου δώσατε το λόγο, θέλω να καλέσω από αυτό το βήμα τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου μας, σε μια συζήτηση που στόχο θα έχει την εύρεση λύσης στα βασικά προβλήματα. Με τη συναίνεση βέβαια της Ε.Ε. Για να μην επαναληφθούν φαινόμενα όπως αυτά των ανακτήσεων, ώστε στα τέλη του Απρίλη του 2017 που λήγει η προθεσμία για προσαρμογή στο νέο νόμο των συνεργατικών εκφράσεων να είμαστε έτοιμοι για μια νέα πορεία .
Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.
Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε προσπερνώντας .
