Παρασκευή 18 Μαΐου 2018

Τι γράφουν οι πηγές μας σχετικά με την ονομασία «Άνω Μακεδονία»

Τι γράφουν οι πηγές μας σχετικά με την ονομασία «Άνω Μακεδονία»
*Του Παναγιώτη Γ. Αλεκάκη

Τα διάφορα ελληνόφωνα φύλα που κατοικούσαν στις περιοχές Ελίμεια, Ορεστίδα, Λυγκηστίδα, Εορδαία, Πελαγονία και Δευρίοπο αποτελούσαν την Άνω Μακεδονία και βρίσκονταν σε εξάρτηση από το βασιλιά της Κάτω Μακεδονίας, όπως ονομαζόταν η περιοχή από όπου ξεκίνησε η επέκταση των Μακεδόνων.


Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Κατά τον Ησίοδο οι Μακεδόνες ζούσαν από αρχαιοτάτων χρόνων στα Πιέρια όρη, κοντά στους Βρύγες που κατείχαν την πεδιάδα πλησίον της Βεργίνας κατά την πρώιμη εποχή του Σιδήρου, και η πατρίδα τους ονομαζόταν «Μακεδονίς γη».

Ο αρχηγέτης της δυναστείας των Τημενιδών, ο βασιλιάς Περδίκκας, ηγήθηκε της καθόδου της φυλής του από τα Πιέρια όρη και ίδρυσε την πρωτεύουσά του στη Βεργίνα. Κατά τον Ηρόδοτο - ιστορική πηγή δηλαδή που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί με καμία λογική αιτία (όπως και ο Θουκυδίδης) - ιδρυτής της μακεδονικής δυναστείας ήταν ο Περδίκκας, «ο κτησάμενος την τυραννίδα και «ο κτησάμενος την αρχήν». Αυτός και οι διάδοχοί του κατάγονταν από το Άργος της Πελοποννήσου, ενώ οι Τημενίδες κατάγονταν από τον Ηρακλή, γιο του Δία. Ο γενάρχης τους Τήμενος ηγήθηκε της δωρικής εισβολής στο Άργος, όπου βασίλευαν οι απόγονοί του και από εκεί έφυγε ο Περδίκκας μαζί με τα αδέλφια του Γαυάνη και Αέροπο για την Ιλλυρία αρχικά και από εκεί στη Μακεδονία περί το 650 π.Χ.

Στα τέλη του 6ου αι. π.Χ. το Μακεδονικό βασίλειο περιελάμβανε τις περιοχές από το Βέρμιο μέχρι τον Αξιό και από την Πιερία μέχρι την Αλμωπία. Επί Αλεξάνδρου Α΄ (498-454 π. Χ.) το κράτος των Μακεδόνων επεκτάθηκε μέχρι τον ποταμό Στρυμόνα και τα διάφορα ελληνόφωνα φύλα των περιοχών που προαναφέρθηκαν, της Ελίμειας, Ορεστίδας, Εορδαίας, Πελαγονίας και Δευρίοπου, αποτελούσαν την Άνω Μακεδονία, οι οποίοι βρίσκονταν σε αξάρτηση από το βασιλιά της Κάτω Μακεδονίας, η περιοχή από όπου ξεκίνησε η εξάπλωση των Μακεδόνων.

Ο Φίλιππος το 358 π.Χ., αφού νίκησε τους Ιλλυριούς, υπήγαγε οριστικά τα κράτη της Άνω Μακεδονίας κάτω από τον έλεγχο της κεντρικής εξουσίας των Μακεδόνων. Στα χρόνια του Φιλίππου η Μακεδονία είχε την πλήρη εδαφική της ολοκλήρωση από την οροσειρά της Πίνδου μέχρι τον Εύξεινο Πόντο και την Προποντίδα στα ανατολικά και στα νοτιοδυτικά τα Πιέρια και ο Όλυμπος διαχώριζαν το βασίλειο από τη Θεσσαλία, αποτελώντας μια φυσική γεωγραφική ενότητα που χωριζόταν από τις γειτονικές χώρες με μεγάλες οροσειρές.

Με βάση αυτές τις ιστορικές γνώσεις μας δημιουργούνται σε κάθε Έλληνα πολίτη και περισσότερο σε κάθε κάτοικο της σημερινής ελληνικής Μακεδονίας σκέψεις και προβληματισμοί κατά πόσο μπορούμε να συζητάμε την προοπτική του να δοθεί το όνομα «Άνω Μακεδονία» (Gorna Makedonia)!!!. Η Άνω Μακεδονία περιελάμβανε περιοχές μας και φύλα ελληνόφωνα.

*Παναγιώτης Γ. Αλεκάκης, Δρ Ιστορικού – Αρχαιολογικού Τμήματος Α.Π.Θ.