Σάββατο 27 Απριλίου 2019

"Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός"

Του Στέλιου Παπαθεμελή*

Ως έθνος και ως χώρα μάς έχει βρει μεγάλο κακό. Σε κάτι τέτοιες ώρες η σοφία τού ποιητή μάς προτρέπει:

«Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί,
όπου και να θολώνει ο νους σας,
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύεται Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη»

(Οδυσσέας Ελύτης, το Άξιον Εστί).


Είναι «η λαλιά που δεν ξέρει από ψέμα», βεβαιώνει ο ίδιος(Ένθ.αν).


Ο Σολωμός μάς μιλάει για το «Τόσο γλυκὸ στὸ πρόσωπο τ᾿ ἀέρι / ποὺ λὲς καὶ λέει μὲς τῆς καρδιᾶς τὰ φύλλα / γλυκειὰ ἡ ζωή κι᾿ ὁ θάνατος μαυρίλα».


Και μάς προτρέπει: «Χριστὸς ἀνέστη! Νέοι, γέροι καὶ κόρες / Όλοι, μικροί, μεγάλοι, ἑτοιμαστῆτε / Μέσα στὲς ἐκκλησίες τὲς δαφνοφόρες / Μὲ τὸ φῶς τῆς χαρᾶς συμμαζωχτῆτε / Ανοίξετε ἀγκαλιὲς εἰρηνοφόρες»(Η Ημέρα της Λαμπρής).


Εξάλλου η λάμψη τού Παπαδιαμάντη όπως μας βεβαιώνει ο Ελύτης είναι: « η προβολή ενός εσωτερικού κόσμου, απείραγου από τις μικρότητες, αλλά γεμάτου καθάριον έρωτα. Ένα φωσάκι σαν αυτά που συντηρούν οι άγνωστες δυνάμεις μες στον ορυμαγδό της ανθρωπότητας, για να τη σώζουν από μια συλλήβδην καταδίκη της. Κάτι που με διαφορετική ποιότητα ή ένταση απαντούμε στις πιο ετερόκλητες φύσεις, έναν Σολωμό ή έναν Βενιζέλο, έναν Κουντουριώτη ή έναν Θεόφιλο, π.χ. – για να περιοριστούμε στον ελληνικό χώρο»(Η μαγεία του Παπαδιαμάντη, σ.17). Και το άφθαρτο συμπέρασμα του ποιητή: «από τέτοια σπάνια φωτεινά σημεία κρέμεται η κλωστή που μας κρατάει πάνω από την άβυσσο»(Ένθ.αν).


Η σταθερή και αδιαφιλονίκητη ελληνική ταυτότητα μας είναι αυτή που προέκυψε από τη ζεύξη της κλασικής μας σκέψης με την χριστιανική Αποκάλυψη. Η ιστορική αυτοπραγμάτωση αυτής της ταυτότητας συντελέσθηκε στα όρια της χιλιόχρονης αυτοκρατορίας του Ελληνικού Βυζαντίου/Ρωμανίας.


Πόσο άξιοι κληρονόμοι της είμαστε οι σύγχρονοι Έλληνες πρέπει να το αποδεικνύουμε στην πράξη. Η χαλάρωση έως παραίτηση από τις σταθερές μας σημαδεύει δυστυχώς αυτή την περίοδο της διαδρομής μας.


Ευχόμαστε να μην χρειασθούμε οι Έλληνες ένα σοκαριστικό γεγονός για να αφυπνιστούμε, σαν αυτό της Notre-Dame που ξύπνησε τους Γάλλους. Ο γαλλικός λαός ζούσε μέσα στην αυτάρκεια του Διαφωτισμού και μιας διάχυτης εθνομηδενιστικής αντίληψης που είναι επικυρίαρχη εκεί. Στα ενδότερα όμως της γαλλικής ψυχής ήταν ακόμη ζωντανή η χριστιανική πίστη, παρά την συστηματική αμφισβήτηση έως διακωμώδησή της από ηχηρά ονόματα όπως ο Βολταίρος και ο Σαρτρ. Ο φόβος για το «τί τέξεται η επιούσα» ξύπνησε σχεδόν σύμπασα την γαλλική κοινωνία. Η Notre-Dame κινδύνεψε με αφανισμό και μαζί της η ψυχή της κατά άλλα ουδετερόθρησκης Γαλλίας – ουδετερόθρησκος όπως φιλοδοξεί να μάς εξομοιώσει ο ΣΥΡΙΖΑ.


Σωστός ο καθηγητής της Σορβόννης Γ. Πρεβελάκης: «Η καταστροφή της Notre-Dame έδωσε απτή έκφραση στα αισθήματα εθνικής αποψίλωσης και νοσταλγίας – και μάλιστα σε μεταφυσική διάσταση. Η εξέλιξη αυτή λειτούργησε καθοριστικά. Ο συνδυασμός εθνικισμού και θρησκευτικότητας δεν μπορούσε να εκφραστεί υπο τη δικτατορία του “πολιτικώς ορθού”. Η καταστροφή και η συνεπαγόμενη συναισθηματική έκρηξη προσέφεραν διέξοδο από την αυτολογοκρισία, απελευθερώνοντας σκέψη και λόγο»(Καθημερινή,21/4/19).


Οι Γάλλοι ανακάλυψαν ξανά την Εκκλησία και το Έθνος Κράτος.


Ο μακαριστός πατήρ Γεώργιος Φλωρόφσκυ, ο σημαντικότερος ορθόδοξος Θεολόγος τού 20ου αιώνα είχε επισημάνει ότι ο κόσμος κινείται «σε κατεύθυνση οπισθοχώρησης του Χριστιανισμού». Εκτίμησή του ότι «οι πολιτισμοί διαλύονται όταν δεν υπάρχουν ελατήρια που να εμπνέουν και πεποιθήσεις που να δεσπόζουν».


Σε σχετική ανάλυσή μας γράφαμε: « Τίμιοι αναλυτές διαπιστώνουν μια μαζική έξοδο από τις παραδοσιακές ομολογίες. Το τραγικό της εξόδου αυτής είναι ότι συντελείται χωρίς διωγμούς και χωρίς βίαιους προσηλυτισμούς. Το Ευαγγέλιο επεκράτησε, με το αίμα εκατομμυρίων μαρτύρων στους πρωτοχριστιανικούς χρόνους των διωγμών και αντιστάθηκε νικηφόρα στους αιώνες των οθωμανικών εξισλαμισμών στον ελληνικό χώρο. Και τότε αναδείχθηκαν χιλιάδες Νεομάρτυρες που πλήρωσαν με το μαρτύριό τους την άρνησή τους να αλλαξοπιστήσουν»( Αντίσταση ή Υποτέλεια, σ.373).


Σε ανύποπτο χρόνο η Γαλλίδα κοινωνιολόγος Ντανιέλ Ερβιέ-Λεζέ μιλάει για το παρακμιακό φαινόμενο της «πολιτιστικής αποσάρκωσης» τού Χριστιανισμού. Το αποδίδει:


α)Στις ανεπτυγμένες χώρες η κοινωνία δεν έχει πλέον στερητικά σύνδρομα. Δεν ανησυχεί ότι θα πεινάσει. Όμως τώρα πια η φτωχοποίηση γενικεύεται.

β) Οι σύγχρονοι άνθρωποι δε φοβούνται το θάνατο, δεν προβληματίζονται για το θάνατο.

γ)Η Οικογένεια ως πρωτοκύτταρο της κοινωνίας έχει στις μέρες μας υποστεί δεινά πλήγματα (διαλύεται εν τω άμα και συχνά μόλις συγκροτηθεί).


Το πρόσφατο αιματοκύλισμα ανήμερα τού Πάσχα των Καθολικών, στη Σρι Λάνκα σε 3 εκκλησίες, την ώρα της αναστάσιμης Λειτουργίας και σε άλλα τόσα ξενοδοχεία με καταμετρημένους 207 νεκρούς και 500 τραυματίες, είναι ένας ακόμη λόγος αφύπνισης των χριστιανών.


Ο εμπρησμός της Notre-Dame και το αίμα στους 3 Ναούς της Σρι Λάνκα πρέπει να σηματοδοτήσουν μιαν ιστορική καμπή την επιστροφή στις διαχρονικές αξίες του πολιτισμού μας.


Και η φετινή Ανάσταση τού Κυρίου να σημάνει το τέλος του εθνικού μας Γολγοθά…


Χριστός Ανέστη!

* Πρόεδρος Δημοκρατικής Αναγέννησης