ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ: 1945-1950
Πρωθυπουργία ΣΟΦΟΥΛΗ (22 Νοεμ.1945-3 Απριλίου 1946)
Πρωθυπουργία ΣΟΦΟΥΛΗ (22 Νοεμ.1945-3 Απριλίου 1946)
Ενημέρωση των Αναγνωστών; Κατά την παρουσίαση της συνέχειας «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ ’40. ΞΑΝΑΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ…» και για λόγους που σχετίζονται με την πληρέστερη αποτύπωση συγκεκριμένων βασικών και κρίσιμων περιόδων, γεγονότων κλπ όπως είναι τα Δεκεμβριανά, η Συμφωνία της Βάρκιζας και η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου, διακόψαμε την ροή των γεγονότων. Από σήμερα συνεχίζουμε την ιστορική αφήγηση από εκεί που την είχαμε διακόψει δηλαδή από την τελευταία περίοδο της πρώτης κυβέρνησης Σοφούλη και την προετοιμασία της χώρας για τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 ξαναπαρουσιάζοντας τα τέσσερα τελευταία τότε άρθρα.
Στα μέσα του Ιανουαρίου, για την ακρίβεια στις 16 του μηνός, λαμβάνει χώρα ένα γεγονός που χωρίς να αποτελεί καινοτυπία για την μεταπευθερωτική περίοδο, απετέλεσε εντούτοις ένα επιχείρημα εκείνων από τους πολιτικούς της κεντροαριστεράς και της ευρύτερης αριστεράς αλλά και κάποιους του κέντρου που, για λόγους που αναφέρθηκαν πιο πάνω, ζητούσαν αναβολή των εκλογών. Η Καλαμάτα που είχε υποφέρει πολύ από την τρομοκρατία του ΕΛΑΣ, όπως εξάλλου και όλη η νότια Πελοπόννησος, ιδιαίτερα μετά την απελευθέρωση, απειλήθηκε προς στιγμήν να καταληφθεί από ένοπλες ομάδες ακροδεξιών του Ευάγγελου Μαγγανά, γνωστού δεξιού της περιοχής, καραγωγέα και αγρότη, ο οποίος είχε δυο φορές γλυτώσει την εκτέλεσή του από τον ΕΛΑΣ.
Η “ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ” ΤΟΥ ΜΑΓΓΑΝΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑ
Ο Ευάγγελος Μαγγανάς έγινε γνωστός για την προσπάθεια κατάλυσης της αρχής που έλαβε χώρα στα μέσα Ιανουαρίου στην Καλαμάτα. Το περιστατικό αυτό, τραγικό και αποκρουστέο κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, είχε δημιουργήσει πρόβλημα στην εικόνα της Κυβέρνησης Σοφούλη στον τομέα της δημόσιας τάξης δίνοντας στην Αριστερά ένα επιχείρημα σε μία πολύ κρίσιμη περίοδο εν όψει των εκλογών. Τί, όμως είχε συμβεί;
Ένα λεωφορείο στον δρόμο Σπάρτης-Κροκεών έπεσε σε ενέδρα ενόπλων συμμοριτών κομμουνιστών στις 16 Ιανουαρίου 1946. Οι ένοπλοι υποχρέωσαν τους επιβάτες να κατέβουν και αφού απομόνωσαν τον πρόεδρο Εθνικοφρόνων Λακωνίας Γρ. Κοντοβουνίσιο, τη μικρή του κόρη 6 ετών και τρεις συνοδούς τους τούς εκτέλεσαν επιτόπου. Το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα ανέσυρε τις πρόσφατες, εξάλλου, μνήμες των ακροτήτων των ΕΛΑΣιτών στην ευρύτερη περιοχή τις οποίες εκμεταλλεύτηκαν οι ένοπλες ομάδες ακροδεξιών και προέβησαν σε αντίποινα εναντίον αριστερών στη Λακωνία. όμως το κύμα βίας επεκτάθηκε και στη Μεσσηνία όπου στις 18 Ιανουαρίου 1946 ένοπλοι ακροδεξιοί, που θεωρήθηκε ότι ήταν Χίτες, επιτέθηκαν εναντίον καφενείου στο οποίο σύχναζαν αριστεροί και με ριπές όπλων σκότωσαν δύο πολίτες και τραυματίσθηκαν πολλοί άλλοι. Οι επέμβαση των Αρχών ήταν άμεση συλλαμβάνοντας 30 από τους επιτεθέντες.
Την επομένη, 19 Ιανουαρίου, οι αριστεροί της Καλαμάτας, που ήταν πολυάριθμοι, οργάνωσαν μεγάλο και μαχητικό συλλαλητήριο διαμαρτυρίας. Στη συνέχεια, μία ομάδα 50 ένοπλων ακροδεξιών επετέθη εναντίον της Χωροφυλακής και, αφού τραυμάτισαν δύο χωροφύλακες, απελευθέρωσαν του 30 ομοϊδεάτες τους που εκρατούντο για το επεισόδιο του καφενείου. Την άλλη μέρα, μεγάλη ομάδα ακροδεξιών, στις περισσότερες πηγές αναφέρονται περίπου 1.000, από τους οποίους πολλοί ήταν οπλισμένοι, πραγματοποίησαν κυριολεκτικά εισβολή στην Καλαμάτα και προς στιγμήν κατέλυσαν τις Αρχές. Η ισχνότατη φρουρά της πόλης, περίπου 170 χωροφύλακες και εθνοφύλακες, με τον Νομάρχη και τον Εισαγγελέα, συμπτύχθηκε στο Ταχυδρομείο της Καλαμάτας.
Στις 21 Ιανουαρίου ο Μαγγανάς αποχώρησε από την Καλαμάτα σύροντας μαζί του 50 πολίτες ομήρους, από του οποίους τελικά εκτελέστηκαν 8 ή 12 από τον όχλο που ακολουθούσε, συμμετέχοντας στα γεγονότα. Ποίοι οργάνωσαν την μικρή εκείνη επανάσταση, διερωτάται ο ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ. “Οι πρώτες πληροφορίες έφεραν ως δράστες τους “Χίτες” της Καλαμάτας. Και ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης Μερκούρης έσπευσε να κλείσει όλα τα γραφεία της οργάνωσης “Χ” στην Ελλάδα. Αργότερα, αποσαφηνίστηκε: Επικεφαλής των ενόπλων που κατέλαβαν την Καλαμάτα ήταν ο Ευάγγελος Μαγγανάς. Πρώην καραγωγέας και μικροαγρότης, είχε δυο φορές αντικρύσει το εκτελεστικό απόσπασμα του ΕΛΑΣ. Σώθηκε ως εκ θαύματος και τώρα ήταν αρχηγός των ενόπλων εθνικοφρόνων ομάδων Μεσσηνίας”.
Πώς αντέδρασε η Κυβέρνηση; Άμεσα, λαμβάνοντας μέτρα αστραπιαία. Κήρυξε στους νομούς Λακωνίας και Μεσσηνίας τον στρατιωτικό νόμο και συνέστησε Έκτακτο Στρατοδικείο στην Καλαμάτα. Ταυτόχρονα, έστειλε τον θρυλικό από την μάχη της Φλώρινας συνταγματάρχη Ν. Παπαδόπουλο “Παππού” στην Πελοπόννησο με ισχυρή δύναμη Εθνοφυλακής και ένα αντιτορπιλικό, το “Κρήτη”. Ο Μαγγανάς, αφού είχε επικηρυχθεί με το ποσόν των 15 εκατ. Δραχμών, καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο αλλά διέφευγε της σύλληψης μέχρι την 21η Μαΐου 1946 οπότε και συνελήφθη τυχαία και επεισοδιακά στο δρόμο για την Πύλο από τον Αστυνομικό Επιθεωρητή Γ. Αγγελίδη, που είχε αποσταλεί γι αυτόν ακριβώς τον σκοπό στην Καλαμάτα. Στο μεταξύ οι κινήσεις του Αγγελίδη προκάλεσαν πανικό στην ομάδα του Μαγγανά η οποία ουσιαστικά διαλύθηκε περιοριζόμενη στον ίδιο και σε μερικούς πιστούς του συντρόφους. Τα γεγονότα αυτά αποκλήθηκαν από την Αριστερά ως «Επανάσταση της Δεξιάς» και το περιστατικό αυτό απετέλεσε προάγγελο της αποκαλούμενης “λευκής τρομοκρατίας”.
Ένα κακό, άσχημο και καταδικαστέο, ούτως ή άλλως, επεισόδιο που προκλήθηκε από έναν άνθρωπο, που λειτουργούσε αυτοβούλως και κάποιους ακραίους συντρόφους του που εκμεταλλεύτηκαν τον πόνο των συγγενών των εκατοντάδων αθώων θυμάτων του ΕΛΑΣ μέχρι τότε υπερτονίστηκε, ως συνήθως, από το ΚΚΕ και την αριστερά, και ονομάστηκε «Επανάσταση του Μαγγανά». Αυτό το επεισόδιο που αντιμετωπίστηκε από την Κυβέρνηση ακαριαία και ριζικά, κηρύσσοντας στους δυο όμορους νομούς στρατιωτικό νόμο, συστήνοντας Έκτακτο Στρατοδικείο και αποστέλλοντας έναν δοκιμασμένο και έμπειρο αξιωματικό με επαρκή στρατιωτική δύναμη για να επιβάλλει την τάξη, αυτό λοιπόν το επεισόδιο εκμεταλλεύτηκαν οι Αριστεροί. Το ονόμασαν «επανάσταση» και έμεινε σαν τέτοιο. Τί επανάσταση όμως ήταν αυτή που διαλύθηκε σε λίγες μέρες και τί επαναστάτες ήταν όλοι αυτοί που ακολούθησαν τον Μαγγανά και σε λίγες ημέρες επέστρεψαν στα σπίτια τους ή σε μερικές εβδομάδες οδηγήθηκαν στο στρατοδικείο;
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, Σ. 1973(2011). Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας, 1941-1974.Τόμος 4. Εκδόσεις “Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία”.
ΖΑΟΥΣΗΣ, ΑΛ. 1992. Η Τραγική Αναμέτρηση. 1945-1949. Ο Μύθος και η Αλήθεια. Τόμος Α. Εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ.
ΣΟΦΟΥΛΗΣ: Όχι στην αναβολή των εκλογών. Ναι στην απλή αναλογική.
Ο δρόμος για τις εκλογές είχε ανοίξει αλλά έμελλαν και άλλα να γίνουν. Όπως είδαμε προηγουμένως, υπήρχαν διάφορες ενστάσεις για το αν οι συνθήκες ήταν κατάλληλες για τις εκλογές που διατυπώνονταν από διάφορους πολιτικούς παράγοντες και αρχηγούς των μικρών κομμάτων οι οποίοι ζητούσαν κάποια μικρή χρονική μετάθεση των εκλογών για την καλλίτερη προετοιμασία τους αλλά και για την εκκαθάριση των εκλογικών καταλόγων. Ο χαλκέντερος Σοφούλης, πονηρά σκεπτόμενος, αφού ανακοίνωσε την ημερομηνία των εκλογών μετήλθε διαφόρων μεθοδεύσεων ώστε να τους ικανοποιήσει όλους.
Τα κόμματα της δεξιάς ήθελαν άμεσα εκλογές με πλειοψηφικό σύστημα, γιατί όντας βέβαια για την πρωτιά, με το πλειοψηφικό θα κατατρόπωναν στις έδρες. Τα μικρά κόμματα και τα κόμματα του κέντρου ήθελαν να καθυστερήσουν οι εκλογές, ελπίζοντας για “ξεφούσκωμα” της δεξιάς, ενώ με την απλή αναλογική υπήρχαν πιθανότητες σε κάποια από αυτά να μπουν στη Βουλή.
Ο παλιός και έμπειρος κοινοβουλευτικός δεν άργησε να λάβει τις αποφάσεις του. Ικανοποίησε τα κόμματα της Δεξιάς μη αναβάλλοντας τις εκλογές, τα δυσαρέστησε όμως ως προς το εκλογικό σύστημα. Στα κόμματα του κέντρου, της αριστεράς και γενικά στα μικρά έδωσε την δυνατότητα να ελπίζουν για είσοδό τους στη Βουλή αποφασίζοντας την απλή αναλογική, αλλά τα δυσαρέστησε όσον αφορά στην αναβολή των εκλογών. Την ίδια στιγμή, επιλέγοντας την απλή αναλογική βοηθούσε και το δικό του κόμμα, το οποίο είχε ήδη διασπαστεί – είχε αποχωρήσει ο Σοφοκλής Βενιζέλος από το κόμμα των Φιλελευθέρων ιδρύοντας το κόμμα των Βενιζελικών Φιλελευθέρων – αλλά, ταυτόχρονα, στερούσε το ΚΚΕ επιχειρημάτων. Την ίδια ώρα βοηθούσε και τους μικρούς εταίρους του στο ΕΑΜ, που γνώριζε ότι πίεζαν το ΚΚΕ να συμμετάσχει στις εκλογές και να μην απέχει από αυτές τις εκλογές.
Ορίζεται ημερομηνία εκλογών παρά τις αντιδράσεις
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε προηγούμενα φύλλα η ημερομηνία των εκλογών έχει ήδη οριστεί από τον Σοφούλη για την 31η Μαρτίου 1946. Κατά παράβαση της Συμφωνίας της Βάρκιζας, για την οποία δεν αντέδρασε το ΚΚΕ, ορίστηκαν πρώτα οι εκλογές και μετά το δημοψήφισμα. Ως εκλογικό σύστημα επελέγη η απλή αναλογική παρά τις αντιδράσεις του Λαϊκού Κόμματος που ήθελε το πλειοψηφικό. Ολα σχεδόν τα πολιτικά κόμματα, συμφώνησαν με την διεξαγωγή των εκλογών εκτός του ΚΚΕ και κάποιων μικρών χωρίς δύναμη και επιρροή στο εκλογικό σώμα κομμάτων που συνεργαζόταν με αυτό στα πλαίσια του “νέου” ΕΑΜ που αποφάσισαν την αποχή. Την αναβολή των εκλογών για κάποιο μικρό διάστημα ζήτησαν κάποιοι Υπουργοί της κυβέρνησης για να ετοιμαστούν καλλίτερα οι εκλογές, γιατί δεν θα ήταν ομαλή η διεξαγωγή τους λόγω του κλίματος που επικρατούσε, όπως έλεγαν. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν ανήκαν στην αριστερή πτέρυγα της κυβέρνησης, όπως, τουλάχιστον, αφίνουν να εννοηθεί οι ιστορικοί της αριστεράς, για να δώσουν την εντύπωση οτι όλη η αριστερά συμφωνούσε. Μέσα στον Μάρτιο και όχι νωρίτερα παραιτήθηκαν οι Υπουργοί-Υφυπουργοί Πελτέκης, Ναυτιλίας, (από τον ΕΔΕΣ), Καζαντζάκης Ν., ανευ Χαρτοφυλακίου, Νοβας Γ., Παιδείας, (Πρωθυπουργός της “αποστασίας” του 1965), Καρτάλης Γ., Εφοδιασμού (πολιτικός αρχηγός της ΕΚΚΑ, του 5/42 Συντάγματος του Ψαρρού, που δολοφονήθηκε άγρια από τον ΕΛΑΣ τον Απρίλιο του 1944), Μπουρδάρας Γ., ΤΤΤ., Μερκούρης Σ., Δημόσιας Τάξης, Μυλωνάς Αλ. Οικονομικών, Ευελπίδης Χρ., Γεωργίας, Ευριπάτος Π. Αεροπορίας, Παππάς Γ. Υφυπουργός Εφοδιασμού, Γεωργάκης Ι., Γεν. Διοικητής Ιονίου.
Ο Καφαντάρης Γ., Α΄Αντιπρόεδρος και Υπουργός Συντονισμού παραιτείται την 9η Μαρτίου αποστέλλοντας σχετική επιστολή στον Πρωθυπουργό Σοφούλη τον οποίον και ενημέρωνε επί των απόψεων του για τις εκλογές οι οποίες θεωρούσε οτι “..θα κυριαρχούνται υπό της νοθείας και της βίας..” “θα αποτελούν ασύλληπτον χίμαιραν.” διατυπώνοντας μάλιστα την άποψη οτι “..Η δεξιά κατόρθωσε..να καταστήση τελείως υποχείριον της το Κράτος και να ασκεί διά των συμμοριών της και των οργάνων της τάξεως....ανεξέλεγκτον επί των πληθυσμών βίαν..”. Ενας εν ενεργεία Υπουργός μιας Κυβέρνησης που εκπροσωπούσε το Δημοκρατικό Κέντρο και ελαφρώς την αριστερά αυτού, που ήταν στην Κυβέρνηση από τις 22 Νοεμβρίου, στις 9 Μαρτίου 1946, 22 ημέρες πριν από τις εκλογές μετέφερε τις ευθύνες στους άλλους, στον Πρωθυπουργό, στους συναδέλφους του υπουργούς κατηγορώντας τους, για αποτυχημένους, αλλά και στην Δεξιά που δεν είχε αντικειμενικά καμμιά σχέση με την κυβέρνηση Σοφούλη, την οποία, μάλιστα, αντιπολιτεύονταν δριμύτητα.. Είχε μέχρι τότε παραπονεθεί στον Πρωθυπουργό; Τί έκανε εκείνος ως Αντιπρόεδρος και Υπουργός Συντονισμού ώστε να αλλάξει το κλίμα; Και αφού το κλίμα ήταν αυτό από την αρχή γιατί δεν παραιτήθηκε πριν την ανακοίνωση προκήρυξης των εκλογών ή έστω την επομένη αυτής; Ο έτερος των Αντιπροέδρων Εμ. Τσουδερός δεν παραιτήθηκε αλλά δήλωνε οτι δεν θα ελάμβανε μέρος στις εκλογές.
Όμως, “..αδάμαστος ο Θ. Σοφούλης”, όπως αναφέρει ο ιστορικός της αριστεράς ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ {(1973)-(2011)} σελ.134, “χωρίς να εγκαταλείψη στιγμή ούτε την ψυχραιμία ούτε την πίστή του, δήλωνε: “Δεν υπάρχει κυβερνητική κρίσις. Αι εκλογαί θα διεξαχθούν οπωσδήποτε την καθορισμένην ημέραν”.
Τί θα έκανε το ΚΚΕ;
Η απόφαση του ΚΚΕ να απόσχει από τις εκλογές είχε ληφθεί ουσιαστικά πολύ πριν αποφασιστεί τελικά στα πλαίσια της 2ης Ολομέλειας της Κ.Ε του ΚΚΕ που συνήλθε 12-15 Φεβρουαρίου 1946. Από καιρό το ΚΚΕ κάνοντας χρήση, την γνωστή μέχρι σήμερα τακτική, να προδικάζει εξελίξεις έστω και αν αυτές είναι φαντασιακές, είχε ήδη προεξοφλήσει οτι οι εκλογές θα ήταν παρωδία οτι θα γινόταν υπό συνθήκες βίας και νοθείας κλπ. Μάλιστα, η ΚΕ του ΚΚΕ πονηρά σκεπτόμενη “εξουσιοδοτούσε” τον λεγόμενο Συνασπισμό Κομμάτων του ΕΑΜ για τη λήψη των τελικών αποφάσεων, στις οποίες θα υπάκουε και το ίδιο. Και ήταν πονηρή η σκέψη του ΚΚΕ γιατί γνώριζε οτι ήδη η Κεντρική Επιτροπή του “νέου” ΕΑΜ, στις 7 Φεβρουαρίου 1946 είχε αποφασίσει ουσιαστικά αποχή από τις εκλογές. Γνώριζε επίσης το ΚΚΕ οτι τόσον το ίδιο όσον και το ΕΑΜ είχαν συστήσει στους οπαδούς τους να μην εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους, οταν άνοιξε η διαδικασία ήδη από την Κυβέρνηση Βούλγαρη, τον Σεπτέμβριο του 1945, η οποία και είχε ανακοινώσει την πρώτη, κατ΄αρχήν, ημερομηνία πραγματοποίησης των εκλογών για τον Ιανουάριο του 1946.
Το ΚΚΕ εν όψει της διοργάνωσης της 2ης Ολομέλειας και των θεμάτων που θα συζητούνταν σε αυτήν έστειλε τριμελή αντιπροσωπεία του ΕΑΜ που αποτελούνταν από τον Μ. Παρτσαλίδη, που ήταν επικεφαλής, τον Νεόκοσμο Γρηγοριάδη – Πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης της “Κυβέρνησης του Βουνού”-ΠΕΕΑ και πατέρα του ιστορικού της Αριστεράς Σόλωνα Γρηγοριάδη και εθνοσυμβούλου του ιδίου – και του Λούλη Αλ., προκειμένου να επισκεφθούν τις πρωτεύουσες των συμμάχων χωρών για ενημέρωση των κυβερνήσεων και της κοινής γνώμης. Η επιτροπή δεν είχε επιστρέψει ακόμη από την Μόσχα, τελευταίο σταθμό της αντιπροσωπείας. Ετσι, στη διάρκεια της Ολομέλειας κατά τη συζήτηση του θέματος της αποχής, ο Ζαχαριάδης ζήτησε να μην ληφθεί απόφαση επικαλούμενος την απουσία του Παρτσαλίδη και κατάφερε να πείσει την Ολομέλεια να εξουσιοδοτήσει το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΕ να αποφασίσει αυτό για τις εκλογές μετά την επιστροφή της αντιπροσωπείας που θα μετέφερε και τις απόψεις των αδελφών Κομμουνιστικών Κομμάτων και κυρίως την άποψη της Σοβιετικής Ένωσης σύμφωνα με τις απόλυτα έγκυρες πηγές που επικαλείται ο ΖΑΟΥΣΗΣ (1992), που είναι οι πρωταγωνιστές Παρτσαλίδης Μ., Μ. Βαφειάδης και ο συγγραφέας Σ. Γρηγοριάδης. Μετά την επιστροφή της αντιπροσωπείας ο Παρτσαλίδης ενημέρωσε τον Ζαχαριάδη για την συμβουλή της Σοβιετικής Ένωσης για συμμετοχή στις εκλογές αλλά ο Ζαχαριάδης έβαλε τις φωνές. Οταν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Πολιτικού Γραφείου ο Παρτσαλίδης ενημέρωσε το Π.Γ. για τα αποτελέσματα των επισκέψεών τους και αναφέρθηκε και στην θέση της ΕΣΣΔ για τις εκλογές ο Ζαχαριάδης φωνάζοντας είπε: “Γι΄αυτά τα πράγματα εμείς θ΄αποφασίσουμε. Δεν υπάρχει πια Κομμουνιστική Διεθνής. Μόνο αν πειστεί το Κόμμα, θ΄αλλάξουμε γραμμή...”. Και εννοούσε το Πολιτικό Γραφείο που είχε ήδη φροντίσει να εξουσιοδοτηθεί από την Ολομέλεια και καθώς ήταν ολιγομελές και υπάκουο δεν θα αντιδρούσε. Ενώ στην Ολομέλεια μπορεί να ακούγονταν και αντίθετες φωνές. Στην ψηφοφορία η απόφαση ήταν ομόφωνη υπέρ της αποχής. Ακόμη και η Χρύσα Χατζηβασιλείου, που ήταν λογική και ψύχραιμη, ψήφισε υπέρ, όπως και άλλοι που ενώ αντιτάχθηκαν στη συζήτηση π.χ. Θ. Χατζής και Μ. Βαφειάδης ψήφισαν, τελικά, ναι..
Σχετικά με την απόφαση υπήρξαν εκ των υστέρων κάποιες διευκρινίσεις που ενώ πιστοποιούν τα ανωτέρω δείχνουν και τις αντιφάσεις αλλά κυρίως την εσωτερική “δημοκρατία” που υπήρχε στο κόμμα. Ετσι ο Μ. Βαφειάδης σε συνέντευξη που έδωσε στο περιοδική των Αθηνών Επίκαιρα (Φύλλο 2-12-1976) ισχυρίζεται οτι “..Ο Στάλιν τους είπε: “Σωστό θα είναι να πάρετε μέρος στις εκλογές” ..Ο Παρτσαλίδης το είπε (τη συμβουλή του Στάλιν) κάτω στον Ζαχαριάδη και το κράτησαν κρυφό...Στη 2η Ολομέλεια το πράγμα δεν ειπώθηκε.. Εγώ το έμαθα το 1948, όταν ήμουν στο βουνό.”
Ο Παρτσαλίδης λίγους μήνες νωρίτερα (2-3-1976) σε συνέντευξή του στον Φ. Ηλιού στην εφημερίδα “Αυγή” έλεγε οτι όταν η επιτροπή είχε πάει στη Μόσχα κλήθηκε ιδιαιτέρως από τον Πετρώφ – σημείωση του γράφοντος: ο Πετρώφ ήταν ένας απλός τμηματάρχης μιας υπηρεσίας του Κομουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης - που του είπε οτι θα έπρεπε να αποφύγουν την αποχή και να πάρουν μέρος στις εκλογές. Και συνεχίζει ο Παρτσαλίδης “..Ο Πετρώφ που μου διαβίβασε τη γνώμη αυτή, διευκρίνισε οτι πρόκειται για υπόδειξη του Μολότωφ – σημείωση ο Μολότωφ ήταν τότε Υπουργός των Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης -.. Ο Ζαχαριάδης είχε μια έκρηξη στο Πολιτικό Γραφείο. Έβαλε τις φωνές. Γι αυτά τα πράγματα εμείς θα αποφασίσουμε κλπ. Υστερα από αυτή την έκρηξη κανένα μέλος του Πολιτικού Γραφείου δεν μίλησε. Ακόμα και η Χρύσα Χατζηβασιλείου κλπ. ..Το ίδιο και ο Σάντος”. Ο Παρτσαλίδης στην ιδια συνέντευξη διατυπώνει την άποψη οτι “..ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του ΚΚΕ που η ηγεσία του δεν έπαιρνε υπόψη της μια υπόδειξη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης”.
(Συνεχίζεται)
