Γράφει ο Βασίλης Τσακιρίδης, δάσκαλος
Οι νεότερες γενιές
πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας, ότι το βράδυ της 27ης Οκτωβρίου 1940 οι Έλληνες
έπεσαν να κοιμηθούν με τα προβλήματα της καθημερινότητας, με τις ανησυχίες, τις
ελπίδες, τα όνειρά τους, και το αλησμόνητο πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1940, ξεσηκώθηκαν
άλλοι άνθρωποι, ξύπνησαν ήρωες.
Απελπισία και
τρόμος, έσφιγγαν τις ψυχές των κατοίκων της Ευρώπης, αγωνία και αμφιβολία, τους
πολίτες πέρα των ωκεανών ελεύθερων ηπείρων. Λαοί ιστορικοί με πολεμική
παράδοση, είχαν υποκύψει στην κτηνώδη βία των δυνάμεων του Άξονος
(Ιταλία-Γερμανία-Ιαπωνία), δυνάμεις που δεν είχαν διστάσει να κατασκευάσουν
τσάντες και γάντια από ανθρώπινο δέρμα , παρμένο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Το ΟΧΙ του 1940,
κτύπησε την αυθαιρεσία και την προδοσία, την βία και την ψωροπερηφάνια των
φασιστών, ντόπιων και ξένων. Το Ελληνικό παράδειγμα, έδωσε θάρρος στους
χειμαζόμενους λαούς που είχαν χάσει την ελευθερία τους, καθώς και σε εκείνους
που πολεμούσαν για να την κρατήσουν. Γράφει μία εφημερίδα της εποχής : «Τι να
τις κάνουμε τις σειρήνες του συναγερμού ; Τον λαό αυτό, ποια δύναμη είναι ικανή
να τον κλείσει στα καταφύγια ; Αντιμετωπίζει με εσχάτη περιφρόνηση τους δειλούς
Ιταλούς, πτύει κατά πρόσωπο τους άτιμους,
οδεύει προς συνάντηση της Δόξας και ξεσπά στην μυριόστομη ιαχή : Αέρα!»
Την ψυχολογία
εκείνων των ημερών την εκφράζουν τα τραγούδια, οι θεατρικές παραστάσεις και
σύσσωμος ο τύπος. Όταν οι δειλοί αεροπόροι του Μουσολίνι, εξαπολύουν από μεγάλο
ύψος τις βόμβες τους στην Πάτρα, στην Κέρκυρα, στα Ιωάννινα και στον Βόλο,
γράφει μία εφημερίδα : «Τα πολεμικά ανακοινωθέντα άρχισαν το ένα μετά το άλλο
να εκδίδονται. Τα συντάσσει ο τσολιάς και τα υπογράφουν οι επιτελείς. Μέσα εις
τον χαλασμό της μάχης, τον ορυμαγδό των καταστροφών, τον συγκλονισμό του υπέρ
βωμών και εστιών αγώνα που μας επιβλήθηκε, ακούγεται η περιφρονητική προς τους
θρασύδειλους εισβολείς κραυγή : Αέρα!».
Ο Ελληνικός στρατός
απελευθερώνει πρώτα την Κορυτσά, έπειτα το Αργυρόκαστρο, το Τεπελένι, τους
Άγιους Σαράντα, την Πρεμετή φθάνοντας μέχρι την Χειμάρα. Πόλεις με πυκνό ελληνικό, ορθόδοξο πληθυσμό, ο οποίος κατοικούσε εκεί από την
αρχαιότητα. Πόλεις που βγάζουν τις κρυμμένες ελληνικές σημαίες και στολίζουν τα
μπαλκόνια τους , τα καταστήματά τους, τις εκκλησιές τους. Εκτός από τον
απελευθερωτή στρατό ξηράς, μεγάλα είναι τα κατορθώματα του υποβρυχίου μας
«Παπανικολής», του πολεμικού στόλου μας που ξανοίγεται στο Ιόνιο Πέλαγος
απέναντι από την Ιταλία δηλαδή, χωρίς να τολμά κανείς να του επιτεθεί, αλλά και
των λιγοστών τότε αεροπόρων μας. Πρωτοφανές περιστατικό μέχρι τότε στα
αεροπορικά πολεμικά χρονικά είναι και το κατόρθωμα του αεροπόρου Μαρίνου
Μητραλέξη. Ο Μητραλέξης πλησίασε ένα Ιταλικό βομβαρδιστικό πολεμικό αεροπλάνο
και με τον έλικά του, εμβόλισε την ουρά του αντίπαλου αυτού αεροσκάφους. Το
ιταλικό βομβαρδιστικό έπεσε ενώ αυτός έκανε αναγκαστική προσγείωση και σώθηκε!
Τον Δεκέμβριο του
1940, ο γαλλικός ραδιοφωνικός σταθμός από την Αφρική, αφού η Γαλλία βρισκόταν
υπό την γερμανική κατοχή του Αδόλφου Χίτλερ, μετάδωσε: «Κανείς δεν τολμούσε να
προείπει ότι οι Έλληνες που στα 500 π.Χ, είχαν ρίξει στη θάλασσα τους
παντοκράτορες Πέρσες, θα επαναλάμβαναν κατά το 1940, αυτό το κατόρθωμα. Και
όμως στην πραγματικότητα οι Έλληνες κατέπληξαν τον κόσμο με έναν νέο Μαραθώνα».
Ακόμη, εκπομπή του
ραδιοφωνικού σταθμού Μόσχας στις 27 Απριλίου του 1942 , όταν η Ελλάδα ήταν πια
υπό Γερμανική κατοχή, με θέμα: Χαιρετισμός προς Έλληνες, ανέφερε: «Πολεμήσατε
μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήταν δυνατόν να γίνει διαφορετικά
γιατί είσαστε Έλληνες. Ως Ρώσοι, κερδίσαμε χάρις στη θυσία σας χρόνο για να
αμυνθούμε. Σας ευγνωμονούμε».
Οι περισσότεροι
πια, από εκείνους τους αγωνιστές του έπους του 1940 που έτρεχαν με μια ματωμένη
χλαίνη στα χιόνια της Πίνδου, οι νέοι που γράφοντας συνθήματα αντίστασης στους
τοίχους θερίζονταν από τα γερμανικά πολυβόλα, δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Ο
χρόνος όμως που κάνει σκόνη κάστρα, τείχη και πολιτισμούς, το έπος του 1940 δεν
θα το σβήσει ποτέ. Το 1940, στάθηκε ένα μεγάλο δίλλημα : Να συνθηκολογήσει η
Ελλάδα με την ωμή βία και να υποδουλωθεί στις φασιστικές δυνάμεις του Άξονα, ή
να υπερασπίσει τον εαυτό της , την Ευρώπη, και τις αιώνιες αξίες της
Ελευθερίας, της Αξιοπρέπειας και της Δικαιοσύνης; Απέναντι σε τέτοια διλλήματα,
η Ελλάδα έχει πάντοτε τις σωστές απαντήσεις , όσο κι αν κοστίζει αυτό,
επιλέγοντας πάντα τον δρόμο του αγώνα.
Αναπολούμε σήμερα
τα ηρωικά κατορθώματα των Ελλήνων κατά την περίοδο 1940-1944, σε θάλασσα, σε
στεριά, στον αέρα. Στρέφουμε τις σκέψεις μας στους νεκρούς μας αλλά και σε
αυτούς που έζησαν σημαδεμένοι ψυχικά και σωματικά από την Γερμανική Κατοχή και
κλίνουμε τα γόνατά μας μπροστά στις θυσίες όλων τους, γιατί εξαιτίας αυτών
γιορτάζουμε σήμερα εμείς με υπερηφάνεια και τιμούμαστε απ’ όλα τα προοδευτικά
κράτη του κόσμου.
Ζήτω η Ελλάδα!
Ζήτω η 28η
Οκτωβρίου 1940!
Ζήτω το Όχι!
Βασίλης Τσακιρίδης