Με τη γνωστή και παγιωμένη πλέον μέθοδο αιφνιδιασμού της εκπαιδευτικής κοινότητας, το Υπουργείο Παιδείας εξέδωσε ανακοίνωση την Πέμπτη 10-6-2016 για το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα του Γυμνασίου για τη σχολική περίοδο 2016-2017. Η ανακοίνωση αυτή αποτυπώνει τις από καιρό ανακοινωμένες προθέσεις του Υπουργείου για μείωση των διδακτικών ωρών του Γυμνασίου (3 ώρες ανά τάξη) καθώς και άλλων αλλαγών.
Το πιο απογοητευτικό και ταυτόχρονα εξοργιστικό όμως, είναι ότι οι αποφάσεις ελήφθησαν χωρίς κανένα θεσμικό διάλογο, τον οποίο -παρά τις συνεχείς διακηρύξεις του- το ΥΠΠΕΘ δεν υλοποίησε και για το λόγο αυτό φρόντισε ταυτόχρονα να δημοσιευτεί η απόφαση σε ΦΕΚ.
Δυστυχώς στις επιλογές του Υπουργείου ήταν και η μείωση, μεταξύ άλλων, και των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος της Βιολογίας Α’ Γυμνασίου από δύο (2) σε μία (1)! Είναι περιττό να δηλώσουμε ότι είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι στην αλλαγή αυτή για την οποία και διαμαρτυρόμαστε έντονα!
Οι συγκεκριμένες επιλογές του Υπουργείου:
α) Οδηγούν αναπόφευκτα στη συρρίκνωση και υποβάθμιση του μαθήματος της Βιολογίας στο Γυμνάσιο και κατά συνέπεια στη δημιουργία ουσιαστικού κενού στις γνώσεις των μαθητών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης σε σημαντικά θέματα, που αφορούν κυρίως την ίδια τους τη ζωή.
β) Μειώνουν σημαντικά και στοχευμένα τον αριθμό των συναδέλφων Βιολόγων που διδάσκουν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και αποτελούν το 13% των Εκπαιδευτικών του κλάδου ΠΕ04, ενώ με βάση τις ώρες διδασκαλίας έπρεπε να είναι το 25%.
γ) Ενισχύουν το αντιπαιδαγωγικό - αναχρονιστικό μέτρο των μονόωρων μαθημάτων. Παρά τις διακηρύξεις του ΥΠΠΕΘ ότι είναι αντίθετο στα μονόωρα μαθήματα, η Βιολογία στην πράξη θα διδάσκεται και στις τρείς τάξεις του Γυμνασίου ως μονόωρο μάθημα, τα 7 από τα 18 μαθήματα στην Α’ τάξη είναι μονόωρα και συνολικά στις τρείς τάξεις του Γυμνασίου τα 19 από τα 54 (ποσοστό 35%). Απόλυτη συνέπεια λόγων και έργων!!
Ταυτόχρονα δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε ότι τα μονόωρα μαθήματα αφορούν και τα μαθήματα των άλλων Φυσικών Επιστημών όπου συνολικά τα 7 από τα 10 μαθήματα διδάσκονται μία ώρα την εβδομάδα. Δηλαδή, οι Φυσικές Επιστήμες δεν αποτελούν για τους εισηγητές των αλλαγών αναγκαία εφόδια για τον βασικό εγγραμματισμό των μαθητών!
Αν στα προηγούμενα συνυπολογίσουμε και τις κυβερνητικές δηλώσεις περί μαθημάτων «ήσσονος σημασίας», συμπεραίνεται εύκολα ότι για το Υπουργείο Παιδείας μεταξύ των μαθημάτων ήσσονος σημασίας για το Ελληνικό σχολείο εντάσσεται πλέον και η Βιολογία!!
Όταν όλοι συμφωνούν ότι η Βιολογία είναι η Επιστήμη του 21ου αιώνα, το ΥΠΠΕΘ και η ηγεσία του θα συνεχίσει να παραμένει σε λογικές προηγούμενων αιώνων με «πρωτεύοντα» και «δευτερεύοντα» μαθήματα;
Θα ήταν πολύ σημαντικό να μας πληροφορούσε το ΥΠΠΕΘ, αν οι εισηγήσεις αυτές έγιναν από το ΙΕΠ ή από συμβούλους του Υπουργού ή από οποιονδήποτε άλλο φορέα και σε ποια στοιχεία στηρίχθηκαν. Οι αποφάσεις αυτές πρέπει να είναι αποτέλεσμα επιστημονικής και παιδαγωγικής τεκμηρίωσης καθώς και μελέτης της υπάρχουσας κατάστασης στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες. Αντί αυτού, όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε, οι αποφάσεις ελήφθησαν βάσει δημοσιο-οικονομικών περιορισμών (η γνωστή λογιστική λογική) του Υπουργείου αλλά και κοντόφθαλμων συντεχνιακών πιέσεων!
Το Υπουργείο μη μπορώντας να προχωρήσει στους απαιτούμενους με βάση τις πραγματικές ανάγκες μόνιμους διορισμούς (παρά τις διακηρύξεις του), ελέω μνημονιακών υποχρεώσεων, επέλεξε με αυτό τον τρόπο να μειώσει εντέχνως τα λειτουργικά του κενά.
Ειδικά στον κλάδο ΠΕ04 επιλέγεται η μείωση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος της Βιολογίας με τα μεγαλύτερα οργανικά κενά στη ΔΕ. Αυτό σε συνδυασμό με την κατάργηση των υπευθύνων Εργαστηρίων Φ.Ε. (3 ώρες) αλλά και τη μείωση κατά μία ώρα της Γεωγραφίας -Γεωλογίας.
Τα επίσημα οργανικά κενά Βιολογίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση είναι 883 εκ των οποίων ήδη 589 θέσεις Βιολογίας κατέχονται σήμερα από άλλες ειδικότητες μέσω Β΄ ανάθεσης, ενάντια στο γεγονός ότι όλες οι επιστημονικές ενώσεις συμφωνούν ότι το κάθε μάθημα πρέπει να διδάσκεται από τους εκπαιδευτικούς της αντίστοιχης ειδικότητας. Το αποτέλεσμα είναι στα 1677 Γυμνάσια όλης της χώρας να μην υπηρετούν περισσότεροι από 500 Βιολόγοι, αλλά προφανώς αυτό δεν είναι αρκετό για το Υπουργείο ή για την ακρίβεια και αυτοί πολλοί είναι!
Επιπλέον, η μείωση των ωρών διδασκαλίας της Βιολογίας είναι αντίθετη με τη διεθνή πρακτική που ισχύει μεταξύ 68 χωρών (συνημμένος πίνακας), όπου φαίνεται ότι στην Ελλάδα η Βιολογία στο Γυμνάσιο διδάσκεται λιγότερες ώρες συγκριτικά με ΟΛΕΣ αυτές τις χώρες του κόσμου, μεταξύ αυτών και οι χώρες των οποίων τα εκπαιδευτικά συστήματα αποτελούν διαχρονικά αντικείμενο μελέτης από το ΥΠΠΕΘ (Γαλλία, Δανία, Γερμανία, Φιλανδία, Ισπανία κ.α.)
Εύλογα λοιπόν προκύπτουν τα ερωτήματα:
- Τι επέβαλε τη μείωση των ωρών της Βιολογίας;
- Ως πότε η πορεία της εκπαίδευσης στη χώρα μας θα αγνοεί τις διεθνείς παιδαγωγικές πρακτικές και θα συνεχίσει να καθορίζεται από λογιστικό σκεπτικό και παρασκηνιακές συντεχνιακές λογικές;
Το ΔΣ της ΠΕΒ