Το ζήτημα της τακτοποίησης των έργων που έχουν κατασκευαστεί από Δημόσιους φορείς και ΟΤΑ χωρίς άδεια ή με υπέρβαση αυτής στον αιγιαλό και την παραλία...
στη μεγάλη πλειοψηφία τους εξυπηρετούν λιμενικούς, συγκοινωνιακούς και άλλους κοινωφελείς σκοπούς κι έχουν ανεγερθεί προ αρκετών δεκαετιών, θέτουν με ερώτησή τους στον υπουργό οικονομικών βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ των οποίων και οι βουλευτές Πιερίας Μπέττυ Σκούφα, Χάρης Τζαμακλής και Στέργιος Καστόρης.
Όπως επισημαίνουν στην ερώτησή τους το ζήτημα αυτό απασχολεί σημαντικό αριθμό Δήμων της χώρας μας, καθώς – μεταξύ άλλων – συχνά εκδίδονται πρωτόκολλα κατεδάφισης αυτών των έργων από τις κατά τόπους Κτηματικές Υπηρεσίες. Το πρόβλημα συνίσταται στο ότι η μεγάλη πλειοψηφία αυτών των έργων εξυπηρετεί λιμενικούς, συγκοινωνιακούς και άλλους κοινωφελείς σκοπούς καθώς και στο ότι κατά κανόνα έχουν ανεγερθεί προ αρκετών δεκαετιών.
Κάποιοι από τους Δήμους της χώρας που αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα είναι οι Δήμοι Χίου, Κατερίνης, Μαρωνείας-Σαπών και Λοκρών. Σχεδόν στο σύνολό τους τα έργα αυτά - που κατά το παρελθόν έχουν κατασκευαστεί από Υπηρεσίες Υπουργείων, Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, Δήμων και Κοινοτήτων - εξυπηρετούν κοινωφελείς ανάγκες.
Έργα για την εξυπηρέτηση των πολιτών
Τα έργα αυτά συνίστανται κυρίως σε προσχώσεις και προβλήτες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις κατασκευές αυτές συμπεριλαμβάνονται χώροι αναψυχής και περιπάτου, παιδικές χαρές, θωράκιση παραθαλάσσιων δρόμων (εθνικών και επαρχιακών), μικρά λιμάνια, κλπ. Η πρόσβαση των πολιτών τόσο στις ως άνω εγκαταστάσεις όσο και εν γένει στις ακτές κατά κανόνα είναι ελεύθερη και απεριόριστη για όλους. Επομένως η δημιουργία αυτών των εγκαταστάσεων έχει γίνει κυρίως για την εξυπηρέτηση των πολιτών και για δημόσιο όφελος. Κατά συνέπεια όλα αυτά τα έργα αποτελούν κατά τύπο και ουσία δημόσια περιουσία.
Έργα χωρίς αρνητικές επιπτώσεις
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι στη μεγάλη πλειοψηφία τους τα εν λόγω έργα δεν έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη διαμόρφωση των ακτών, αντίθετα σε πολλές περιπτώσεις με την κατασκευή τους εξαλείφθηκαν αρνητικές επιπτώσεις από προγενέστερα έργα, που ομοίως είχαν εκτελεστεί παράνομα. Για παράδειγμα, η κατασκευή της παραλιακής οδού στην περιοχή Βροντάδου Χίου κατέστρεψε εντελώς την παραλία, που σε κάποιο βαθμό επαναδημιουργήθηκε μετά την κατασκευή των προσχώσεων από τον τότε Δήμο Βροντάδου.
Προσωρινές λύσεις
Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων των έργων που δεν διαθέτουν άδεια και έχουν εκδοθεί πρωτόκολλά κατεδάφισής τους, η εκτέλεση της κατεδάφισης έχει ανασταλεί προσωρινά με βάση τις προβλεπόμενες εκ του νόμου διαδικασίες. Παρ’ όλα αυτά, είναι προφανές πως αυτό δεν αποτελεί μόνιμο τρόπο διευθέτησης του προβλήματος.
Διαδικασία νομιμοποίησης
Την ανάγκη μονιμότερης λύσης του προβλήματος είχε εντοπίσει ο Ν. 2971/2001 («Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις», ΦΕΚ 285/Α΄/19-12-2001), ο οποίος με τις παραγράφους 9 και 10 του άρθρου 27 προέβλεπε υπό όρους τη δυνατότητα αδειοδότησης σε εκείνα τα έργα (όπως περιγράφονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 14 του ίδιου νόμου) που είχαν γίνει πριν την έκδοσή του στον αιγιαλό, την παραλία ή τη θάλασσα. Ειδικώς για έργα που είχαν κατασκευαστεί από το Δημόσιο, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ προβλεπόταν προθεσμία ως δύο έτη για την κατάθεση αιτήσεων έκδοσης αδειών, προθεσμία η οποία επανειλημμένα παρατάθηκε.
Για μια σειρά από λόγους, παρ’ όλα αυτά, αρκετοί από αυτούς τους φορείς του Δημοσίου και τους ΟΤΑ δεν προέβησαν στην αίτηση έκδοσής αδειών για το σύνολο ή για μέρος των έργων που είχαν κατασκευάσει. Στους λόγους αυτούς συμπεριλαμβάνονται το υψηλό κόστος των απαιτούμενων μελετών, αλλά και η αντικειμενική (λόγω του συντελεσμένου χαρακτήρα των έργων) αδυναμία γνωμοδότησης από τις προβλεπόμενες εκ του νόμου υπηρεσίες, κάτι που καθιστούσε ανέφικτη την υποβολή τεχνικού φακέλου.
Ανάγκη για νέα συμπληρωματική διαδικασία νομιμοποίησης
Ανακύπτει, λοιπόν, η ανάγκη για μια νέα διαδικασία νομιμοποίησης έργων στην παραλία, τον αιγιαλό ή τη θάλασσα από ΟΤΑ και φορείς του Δημοσίου ώστε να διευθετηθεί οριστικά αυτό το εκκρεμές ζήτημα. Κρίσιμο ζητούμενο είναι η διαδικασία αυτή να στοχεύει ακριβώς σε εκείνες τις περιπτώσεις που δεν μπορούσαν για ενταχθούν στις προβλέψεις του Ν.2971/2001. Πιθανή νέα ρύθμιση θα πρέπει να προβλέπει μια σαφώς απλούστερη διαδικασία η οποία θα λαμβάνει υπόψη το συντελεσμένο (συνήθως από πολλά έτη) χαρακτήρα των έργων, έτσι ώστε η νομιμοποίηση των έργων, αλλά και η κατεδάφισή τους όπου διαπιστώνεται περιβαλλοντική ζημία, να διεκπεραιώνεται ταχύτερα και με χαμηλότερο κόστος.
Έργα ΟΤΑ, δημόσια περιουσία
Επειδή, η νομιμοποίηση έργων στην παραλία, τον αιγιαλό ή τη θάλασσα που έχουν κατασκευαστεί από ΟΤΑ και φορείς του Δημοσίου αποσκοπεί στη διατήρηση της δημόσιας περιουσίας, στην απόδοση της περιουσίας αυτής για χρήση προς όφελος των πολιτών, στην αισθητική αναβάθμιση παράκτιων περιοχών και στην προστασία παράκτιων έργων από τη διάβρωση.
Επειδή, στην περίπτωση της μη νομιμοποίησης και κατεδάφιση των έργων, το μόνο αποτέλεσμα που αναμένεται είναι η σπατάλη σημαντικών πόρων (χρημάτων, εργασίας, υλικών, μέσων κλπ.), η απώλεια δημόσιας περιουσίας, η διάβρωση των ακτών και η καταστροφή (λόγω έλλειψης θωράκισης) παραθαλάσσιων οδών και η υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος.
Επειδή σε κάθε περίπτωση υπάρχει ο κίνδυνος παράτασης της παράδοξης κατάστασης να υφίστανται από δεκαετίες δημόσια έργα στον αιγιαλό, την παραλία και τη θάλασσα, τα οποία μάλιστα υπηρετούν πέραν κάθε αμφιβολίας κοινωφελείς ανάγκες, χωρίς να διαθέτουν τις απαιτούμενες άδειες.
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Υπήρξε αποτελεσματική η διαδικασία αδειοδότησης που προέβλεπε το άρθρο 27 του Ν.2971/2001; Ποιες δυσχέρειες παρατηρήθηκαν στην εφαρμογή του;
2. Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί ώστε να επιλυθεί οριστικά το πρόβλημα της έλλειψης αδειοδότησης έργων των ΟΤΑ και άλλων δημόσιων υπηρεσιών στον αιγιαλό, την παραλία και τη θάλασσα που χρησιμοποιούνται για κοινωφελείς σκοπούς και η τυχόν κατεδάφισή τους θα επέφερε σημαντικές δυσχέρειες στην εξυπηρέτηση μιας σειράς κοινωνικών αναγκών;
3. Πιο συγκεκριμένα, προτίθεται να δώσει μέσω νέας νομοθετικής ρύθμισης τη δυνατότητα σε ΟΤΑ και δημόσιες Υπηρεσίες, εντός συγκεκριμένης προθεσμίας και υπό όρους που θα διασφαλίζουν τη δημόσια περιουσία και την προστασία του περιβάλλοντος, να νομιμοποιήσουν τα ανωτέρω έργα τους με τρόπο που θα αντιμετωπίζει τις δυσχέρειες εφαρμογής του άρθρου 27 του Ν.2971/2001 και που θα απλουστεύει τις διαδικασίες κατάθεσης και εξέτασης των αιτήσεων;
