Το Φεβρουάριο του 2016 (πριν 16 μήνες δηλαδή) προκηρύχτηκε ο πρώτος κύκλος της νέας προγραμματικής περιόδου με τέσσερα προγράμματα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας του ΕΣΠΑ 2014-2020, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία που αφορούσαν ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Στόχος των προγραμμάτων είναι η συμβολή στην αύξηση της πραγματικής απασχόλησης, στην στήριξη όσων έχουν πληγεί από την κρίση, στις καινοτόμες αλλαγές που εισάγονται στο επίπεδο της διευκόλυνσης των ενδιαφερόμενων και της διαφάνειας στις διαδικασίες υποβολής και αξιολόγησης.
Σε αυτή την προγραμματική περίοδο δίνεται και ιδιαίτερη μέριμνα στην δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την στήριξη των ελεύθερων επαγγελματιών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να μειωθεί το φαινόμενο του brain drain (την αποδημία μορφωμένων Ελλήνων στο εξωτερικό) που εξελίσσεται σε σύγχρονη μάστιγα των νέων επιστημόνων μας .
Η συμμετοχή στα προγράμματα ήταν πραγματικά μεγάλη. Υποβλήθηκαν χιλιάδες επιχειρηματικά σχέδια, πράγμα άκρως ενθαρρυντικό αφού μαρτυρά σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, τη δίψα του Έλληνα για επέκταση ή βελτίωση των δραστηριοτήτων του και τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών σχεδίων.
16 μήνες μετά την προκήρυξη των παραπάνω προγραμμάτων οι δυνητικά υποψήφιοι για ένταξη σε ένα από τα παραπάνω προγράμματα ΕΣΠΑ δεν γνωρίζουν αν έχουν εγκριθεί ή αν έχουν απορριφθεί. Η μέχρι τώρα εμπειρία μας έχει δείξει ότι απαιτούνταν 3 με 4 μήνες ώστε να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων από τους αξιολογητές και να ανακοινωθούν επίσημα τα αποτελέσματα των εντάξεων στα προγράμματα.
Δυστυχώς για πρώτη φορά μετά από 16 μήνες δεν έχουν βγει αποτελέσματα ένταξης στα τρία προγράμματα ενώ στο ένα και μοναδικό που έχουν ανακοινωθεί (Ενίσχυσης της Αυτοαπασχόλησης Πτυχιούχων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης) δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμα η λίστα των επιτυχόντων !
Σε μία εποχή που η ρευστότητα είναι το ζητούμενο, τα «παρκαρισμένα» χρήματα του ΕΣΠΑ (440 εκ € για τα συγκεκριμένα 4 προγράμματα) θα βρίσκονται για πολύ καιρό ακόμα εκτός Ελληνικής αγοράς. Χρήματα που θα έδιναν «οξυγόνο» στους μικρομεσαίες επαγγελματίες, θα έδιναν αναπτυξιακή προοπτική και θα δημιουργούσαν θέσεις εργασίας.
Δυστυχώς ο κακός προγραμματισμός του Υπουργείου Ανάπτυξης και η κωλυσιεργία των αρμόδιων υπηρεσιών (υπεύθυνοι για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων των προγραμμάτων), δημιουργούν τεράστιες καθυστερήσεις με δραματικά αποτελέσματα στην ήδη τραυματισμένη ελληνική οικονομία. Χαρακτηριστικό ότι μέχρι και σήμερα δεν έχει εκταμιευθεί ούτε ένα ευρώ από τους εξασφαλισμένους ευρωπαϊκούς πόρους για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις από τα συγκεκριμένα προγράμματα. Σε κανονικές συνθήκες θα είχε ξεκινήσει η υλοποίηση των εγκριθέντων προγραμμάτων και θα είχαν καταβληθεί οι προκαταβολές προς τους δικαιούχους!
Ακόμα και τα υπόλοιπα έργα της περιόδου 2014-2020 έχουν παγώσει. Δεν είναι τυχαίο ότι από τις 23 δράσεις του ΕΣΠΑ που έπρεπε να είναι ενεργές στο Α’ τρίμηνο του 2017 αυτή τη στιγμή «τρέχει» μόνο μία!
Μιλώντας καθημερινά με επαγγελματίες της αγοράς διαπιστώνουμε ότι υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για τα προγράμματα ΕΣΠΑ. Οι καθυστερήσεις όμως ακόμα και στο απλό και διαδικαστικό μέρος, αυτό της αξιολόγησης ενός επενδυτικού σχεδίου, δημιουργεί αμφισβητήσεις και ρήγματα στην εμπιστοσύνη του επιχειρηματικού κόσμου στα επιδοτούμενα Ευρωπαϊκά προγράμματα.
Και επειδή ακούμε καθημερινά από τα στελέχη της Κυβέρνησης να αναφέρονται στην πολυπόθητη ανάπτυξη και κα τα προγράμματα ΕΣΠΑ, καλά θα ήταν αντί για βαρύγδουπες δηλώσεις, να εργαστούν ώστε ξεπεραστούν τα προβλήματα λειτουργίας των μηχανισμών υλοποίησης των προγραμμάτων που οι ίδιοι δημιούργησαν, ώστε αυτά τα χρήσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία να αξιοποιηθούν, πριν είναι αργά, και να συμβάλουν στην επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας.
*Ο Ξενοφών Μπαραλιάκος είναι Οικονομολόγος – Σύμβουλος επιχειρήσεων
fbaraliakos@gmail.com
