Η Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων αισθάνεται την ανάγκη και την υποχρέωση απέναντι στην εκπαιδευτική κοινότητα να τοποθετηθεί σχετικά με την πρόταση του ΙΕΠ για τα Προγράμματα Σπουδών για τη Γ΄Λυκείου ΓΕΛ.
Πιο συγκεκριμένα, εστιάζουμε την προσοχή μας στα παρακάτω σημεία, τα οποία προκύπτουν από την ανάγνωση των προτεινόμενων “προγραμμάτων” σε σχέση με αυτά που ισχύουν σήμερα:
1. Είμαστε αντίθετοι με την διαφαινόμενη μετατροπή της Γ΄Λυκείου σε καθαρά προπαρασκευαστική τάξη προετοιμασίας των Πανελληνίων Εξετάσεων και με την κατάργηση του βασικού χαρακτήρα του Λυκείου, σύμφωνα με τον οποίο πρέπει να παρέχει Γενική Παιδεία.
2. Η φροντιστηριοποίηση της Γ΄Λυκείου με την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων Προσανατολισμού θεωρούμε ότι δεν θα περιορίσει την ανάγκη προσφυγής σε εξωσχολική βοήθεια, αντίθετα θα την αυξήσει. Από την πρόταση του ΙΕΠ προκύπτει
συνολική επιβάρυνση των μαθητών στην ποσότητα της ύλης που καλούνται να εξεταστούν στη Γ΄Λυκείου. Επιπλέον, η κατάργηση του μαθήματος της Βιολογίας Γενικής Παιδείας, που έπαιζε το ρόλο του μαθήματος-“γέφυρας” μεταξύ διαφορετικών Πεδίων, και ο πιθανός περιορισμός σε 4 των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων θα περιορίσει ασφυκτικά τις επιλογές των μαθητών και θα εμποδίζει οποιαδήποτε κινητικότητα μεταξύ των διαφορετικών Κατευθύνσεων. Οι προτεινόμενες αλλαγές ουσιαστικά επαναφέρουν το σύστημα που είχε νομοθετηθεί με το νόμο 4186/2013 (νόμος «Αρβανιτόπουλου») και είχε αντικατασταθεί (ως “σκληρό και ταξικό”) από το νόμο 4327/2015 (νόμος «Κουράκη-Μπαλτά») από την πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
3. Οι αλλαγές προκαλούν σύγχυση στους μαθητές που σε 3 μήνες ολοκληρώνουν τη φετινή Β΄Λυκείου, οι οποίοι δεν γνωρίζουν βασικές παραμέτρους του νέου συστήματος. Τα νέα προγράμματα σπουδών επιβάλλονται εσπευσμένα και οι μαθητές της σημερινής Β΄Λυκείου κινδυνεύουν να μη διδαχθούν καθόλου σημαντική ύλη των υπό κατάργηση μαθημάτων, όπως η Στατιστική στα Μαθηματικά ή η Εξέλιξη στη Βιολογία.
4. Η πρόταση του ΙΕΠ για το Πρόγραμμα Σπουδών της Βιολογίας παρά τις σύντομες αναφορές σε στόχους, μεθοδολογία και προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, απέχει πολύ από το να θεωρηθεί “πρόγραμμα σπουδών”. Αντίθετα, παραπέμπει περισσότερο σε οδηγίες διδασκαλίας ενός "διπλού" εγχειριδίου, το οποίο προκύπτει από τη συνένωση των δύο υφιστάμενων εγχειριδίων Βιολογίας της Γ΄Λυκείου: αυτού της Βιολογίας Γενικής Παιδείας και αυτού της Βιολογίας Προσανατολισμού. Η
προτεινόμενη συρραφή από το ΙΕΠ ακόμη και αν προτείνεται να εφαρμοστεί σε περιορισμένο εκπαιδευτικό χρόνο, επιχειρεί ένα πρωτοφανές πείραμα! Τα παραπάνω εγχειρίδια έχουν συγγραφεί με συγκεκριμένο Πρόγραμμα Σπουδών και κυρίως με
συγκεκριμένο και απολύτως διακριτό εκπαιδευτικό στόχο: η Βιολογία Γενικής Παιδείας απευθύνεται σε όλους τους μαθητές της Γ΄τάξης και περιλαμβάνει γενικές γνώσεις περί Υγείας, Οικολογίας και Εξέλιξης. Από την άλλη, η Βιολογία Προσανατολισμού έχει
τη δομή και το ύφος ενός πανελλαδικά εξεταζόμενου αντικειμένου, το οποίο απευθύνεται σε όσους θα ακολουθήσουν σπουδές στις Επιστήμες της Ζωής.
Η απλή συρραφή τους είναι πρόχειρη, λανθασμένη παιδαγωγικά και δεν θεωρούμε ορθή την αποσπασματική εφαρμογή της σε ένα “νέο’’ σύστημα πανελλαδικών εξετάσεων.
5. Η Βιολογία Γενικής Παιδείας απευθύνεται σε όλους τους μαθητές της Γ΄Τάξης και συμβάλλει -παρά τις δυσχέρειες- στο αγαθό του «βιολογικού γραμματισμού» των μαθητών του Ελληνικού Σχολείου. Είναι, ουσιαστικά, η μοναδική φορά στη διάρκεια της σχολικής τους ζωής που οι μαθητές μπορούν:
να έρθουν σε επαφή με τη Θεωρία της Εξέλιξης,
να αντιληφθούν τη σημασία της βιοποικιλότητας και τα μείζονα περιβαλλοντικά προβλήματα που απορρέουν από την κυριαρχία του ανθρώπου στα οικοσυστήματα,
να έχουν πρόσβαση στην επιστημονική γνώση που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά, τα εμβόλια, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τις εξαρτησιογόνες ουσίες.
Η κατάργηση του μαθήματος της Βιολογίας Γενικής Παιδείας της Γ΄ Λυκείου και η διδασκαλία της αντίστοιχης ύλης μόνο σε ένα μικρό κλάσμα μαθητών, μας βρίσκει απολύτως αντίθετους.
Θεωρούμε ότι αποδυναμώνει σοβαρά το «βιολογικό γραμματισμό» των μαθητών και επιπλέον εξαλείφει σε μεγάλο βαθμό τη διδασκαλία της Θεωρίας της Εξέλιξης από το Ελληνικό Σχολείο,
καθιστώντας μας μαζί με την Τουρκία τις μοναδικές Ευρωπαϊκές χώρες όπου συμβαίνει αυτό.
Με βάση τα παραπάνω καλούμε το ΥΠΠΕΘ να μην κάνει αποδεκτή την εισήγηση του ΙΕΠ.
Σύντομα θα ακολουθήσει εκτεταμένη ανακοίνωση σχετικά με τις προτεινόμενες αλλαγές στο Λύκειο από την Επιτροπή Παιδείας της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων.
Το Διοικητικό Συμβούλιο
της Π.Ε.Β.
Πιο συγκεκριμένα, εστιάζουμε την προσοχή μας στα παρακάτω σημεία, τα οποία προκύπτουν από την ανάγνωση των προτεινόμενων “προγραμμάτων” σε σχέση με αυτά που ισχύουν σήμερα:
1. Είμαστε αντίθετοι με την διαφαινόμενη μετατροπή της Γ΄Λυκείου σε καθαρά προπαρασκευαστική τάξη προετοιμασίας των Πανελληνίων Εξετάσεων και με την κατάργηση του βασικού χαρακτήρα του Λυκείου, σύμφωνα με τον οποίο πρέπει να παρέχει Γενική Παιδεία.
2. Η φροντιστηριοποίηση της Γ΄Λυκείου με την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων Προσανατολισμού θεωρούμε ότι δεν θα περιορίσει την ανάγκη προσφυγής σε εξωσχολική βοήθεια, αντίθετα θα την αυξήσει. Από την πρόταση του ΙΕΠ προκύπτει
συνολική επιβάρυνση των μαθητών στην ποσότητα της ύλης που καλούνται να εξεταστούν στη Γ΄Λυκείου. Επιπλέον, η κατάργηση του μαθήματος της Βιολογίας Γενικής Παιδείας, που έπαιζε το ρόλο του μαθήματος-“γέφυρας” μεταξύ διαφορετικών Πεδίων, και ο πιθανός περιορισμός σε 4 των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων θα περιορίσει ασφυκτικά τις επιλογές των μαθητών και θα εμποδίζει οποιαδήποτε κινητικότητα μεταξύ των διαφορετικών Κατευθύνσεων. Οι προτεινόμενες αλλαγές ουσιαστικά επαναφέρουν το σύστημα που είχε νομοθετηθεί με το νόμο 4186/2013 (νόμος «Αρβανιτόπουλου») και είχε αντικατασταθεί (ως “σκληρό και ταξικό”) από το νόμο 4327/2015 (νόμος «Κουράκη-Μπαλτά») από την πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
3. Οι αλλαγές προκαλούν σύγχυση στους μαθητές που σε 3 μήνες ολοκληρώνουν τη φετινή Β΄Λυκείου, οι οποίοι δεν γνωρίζουν βασικές παραμέτρους του νέου συστήματος. Τα νέα προγράμματα σπουδών επιβάλλονται εσπευσμένα και οι μαθητές της σημερινής Β΄Λυκείου κινδυνεύουν να μη διδαχθούν καθόλου σημαντική ύλη των υπό κατάργηση μαθημάτων, όπως η Στατιστική στα Μαθηματικά ή η Εξέλιξη στη Βιολογία.
4. Η πρόταση του ΙΕΠ για το Πρόγραμμα Σπουδών της Βιολογίας παρά τις σύντομες αναφορές σε στόχους, μεθοδολογία και προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, απέχει πολύ από το να θεωρηθεί “πρόγραμμα σπουδών”. Αντίθετα, παραπέμπει περισσότερο σε οδηγίες διδασκαλίας ενός "διπλού" εγχειριδίου, το οποίο προκύπτει από τη συνένωση των δύο υφιστάμενων εγχειριδίων Βιολογίας της Γ΄Λυκείου: αυτού της Βιολογίας Γενικής Παιδείας και αυτού της Βιολογίας Προσανατολισμού. Η
προτεινόμενη συρραφή από το ΙΕΠ ακόμη και αν προτείνεται να εφαρμοστεί σε περιορισμένο εκπαιδευτικό χρόνο, επιχειρεί ένα πρωτοφανές πείραμα! Τα παραπάνω εγχειρίδια έχουν συγγραφεί με συγκεκριμένο Πρόγραμμα Σπουδών και κυρίως με
συγκεκριμένο και απολύτως διακριτό εκπαιδευτικό στόχο: η Βιολογία Γενικής Παιδείας απευθύνεται σε όλους τους μαθητές της Γ΄τάξης και περιλαμβάνει γενικές γνώσεις περί Υγείας, Οικολογίας και Εξέλιξης. Από την άλλη, η Βιολογία Προσανατολισμού έχει
τη δομή και το ύφος ενός πανελλαδικά εξεταζόμενου αντικειμένου, το οποίο απευθύνεται σε όσους θα ακολουθήσουν σπουδές στις Επιστήμες της Ζωής.
Η απλή συρραφή τους είναι πρόχειρη, λανθασμένη παιδαγωγικά και δεν θεωρούμε ορθή την αποσπασματική εφαρμογή της σε ένα “νέο’’ σύστημα πανελλαδικών εξετάσεων.
5. Η Βιολογία Γενικής Παιδείας απευθύνεται σε όλους τους μαθητές της Γ΄Τάξης και συμβάλλει -παρά τις δυσχέρειες- στο αγαθό του «βιολογικού γραμματισμού» των μαθητών του Ελληνικού Σχολείου. Είναι, ουσιαστικά, η μοναδική φορά στη διάρκεια της σχολικής τους ζωής που οι μαθητές μπορούν:
να έρθουν σε επαφή με τη Θεωρία της Εξέλιξης,
να αντιληφθούν τη σημασία της βιοποικιλότητας και τα μείζονα περιβαλλοντικά προβλήματα που απορρέουν από την κυριαρχία του ανθρώπου στα οικοσυστήματα,
να έχουν πρόσβαση στην επιστημονική γνώση που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά, τα εμβόλια, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τις εξαρτησιογόνες ουσίες.
Η κατάργηση του μαθήματος της Βιολογίας Γενικής Παιδείας της Γ΄ Λυκείου και η διδασκαλία της αντίστοιχης ύλης μόνο σε ένα μικρό κλάσμα μαθητών, μας βρίσκει απολύτως αντίθετους.
Θεωρούμε ότι αποδυναμώνει σοβαρά το «βιολογικό γραμματισμό» των μαθητών και επιπλέον εξαλείφει σε μεγάλο βαθμό τη διδασκαλία της Θεωρίας της Εξέλιξης από το Ελληνικό Σχολείο,
καθιστώντας μας μαζί με την Τουρκία τις μοναδικές Ευρωπαϊκές χώρες όπου συμβαίνει αυτό.
Με βάση τα παραπάνω καλούμε το ΥΠΠΕΘ να μην κάνει αποδεκτή την εισήγηση του ΙΕΠ.
Σύντομα θα ακολουθήσει εκτεταμένη ανακοίνωση σχετικά με τις προτεινόμενες αλλαγές στο Λύκειο από την Επιτροπή Παιδείας της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων.
Το Διοικητικό Συμβούλιο
της Π.Ε.Β.