- Αγαπητοί μαθητές
- Συνάδελφοι Εκπαιδευτικοί
Από το 1100 μ.Χ. και κάθε χρόνο στις 30 Ιανουαρίου γιορτάζουμε τη μνήμη των Τριών Ιεραρχών.
Η ημέρα αυτή ονομάστηκε και Γιορτή των Γραμμάτων από το 1842 διότι οι Τρεις Ιεράρχες υπήρξαν Μεγάλοι Δάσκαλοι και Πατέρες της Εκκλησίας.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ο ΜΕΓΑΣ,
ΙΩΑΝΝΗΣ ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ.
Η γιορτή τους είναι γιορτή της Παιδείας, γιορτή των Δασκάλων και των Μαθητών.
Είναι γιορτή διπλή, Σχολική και του Χριστιανισμού.
Οι Τρεις Ιεράρχες, υπήρξαν άνθρωποι μορφωμένοι, δάσκαλοι σοφοί, φημισμένοι ρήτορες και συγγραφείς που προσέφεραν πολλά στα γράμματα, διαθέτοντας πέρα από προσωπικές θυσίες ακόμη και ολόκληρη την περιουσία τους.
Ευσεβείς Ιεράρχες, επιφανείς Θεολόγοι, με κοινωνική προσφορά και φιλανθρωπικό έργο, που διέθεσαν ζωή και υλικά αγαθά στην πίστη για τον Χριστό και στην ανάγκη υπηρέτησης του ανθρώπου.
Μελέτησαν τους αρχαίους κλασικούς συγγραφείς και τους φιλόσοφους και κατόρθωσαν να σμίξουν, να
σφυρηλατήσουν και να κάνουν νέο κράμα με τις αξίες που βρήκαν στο Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα και στην Χριστιανική Πίστη.
Απέρριψαν τυπολατρίες και ειδωλολατρικά στοιχεία και κράτησαν τις αρχές της διαλεκτικής σκέψης που αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Ελληνικής Παιδείας. Ακολούθησαν τις συμβουλές του Απόστολου Παύλου ¨να είμαστε πολύπλευροι και σφαιρικοί αλλά να επιλέγουμε το καλύτερο¨.
Γεφύρωσαν κλασικό και σύγχρονο, γνώση και αρετή, την αναζήτηση της απόλυτης αλήθειας με την αλήθεια της πραγματικής αγάπης, τη θεωρία και την πράξη, τον Ελληνισμό και τον Χριστιανισμό.
Πλήρως και εύστοχα η εποχή τους, θεωρείται ¨Χρυσός Αιώνας της Εκκλησίας μας¨.
Το έργο τους θεάρεστο, πλούσιο, τεράστιο.
Φτωχοί, άρρωστοι, μόνοι άνθρωποι και μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι απόκληροι και εγκαταλειμμένοι βρίσκουν καταφύγιο κοντά τους. Δεν έψαξαν την αιτία που τους έφερε στη συμφορά. Δε λογάριασαν τα λάθη και τα προσωπικά παραπτώματα που έφεραν την καταδίκη. Υπολόγισαν την ανθρώπινη ύπαρξη ισότιμα και με απόλυτη δικαιοσύνη στην εφήμερη παρουσία πάνω στην πρόσκαιρη γήινη ζωή. Η καρδιά τους μεγάλη και η χριστιανική τους ψυχή γίνονται απέραντη στέγη τόσο για τους εκ της φύσης αδύνατους όσο και για τους νοητικά υπολειπόμενους.
Καλοσυνάτοι και φιλάνθρωποι δεν υπολόγισαν πλούτη και χρήματα. Μοιράστηκαν τα αγαθά και δεν μόχθησαν μόνο για τον εαυτό τους. Διέθεσαν πολλά για να δώσουν έστω λίγη χαρά και ανθρωπιά στον άγνωστο και απλό συνάνθρωπο.
Απλοί και άδολοι, ταπεινοί αλλά τολμηροί, πρωτοπόροι και γενναίοι περιποιήθηκαν τον πονεμένο γιατρεύοντας τις πληγές σώματος και ψυχής, ζώντας παραδειγματικά ανάμεσα σε άρρωστους και κατατρεγμένους.
Οι Τρεις Ιεράρχες άφησαν έργο ιεραποστολικό.
Διδάσκουν ακόμη και σήμερα με τα κείμενά τους την Χριστιανική Πίστη και τον Λόγο του Θεού. Στις σοφές τους ρήσεις κρύβεται πάθος και πόθος για τον άνθρωπο και την απλή ουσιαστική ζωή.
Η μεγάλη και πολύπλευρη μόρφωση, η ακέραια και σθεναρή αντίληψη, η αποτελεσματική εφαρμογή των λόγων τους και η απόλυτη συνέπεια των πράξεων, τους κάνει ξεχωριστούς και διακρίνονται σαν μαργαριτάρια από το σύνολο.
Τους ανεβάζει σε άλλα επίπεδα και συγχρόνως τους φέρνει απέναντι στον προσωπικό εγωισμό και στα κοντόφθαλμα συμφέροντα των τοπικών αρχόντων, που ηγεμονεύουν και βασιλεύουν.
Γίνονται ¨κόκκινο πανί¨ και όχι σπάνια υφίστανται κατάφωρα άρνηση ακόμη και οδυνηρούς διωγμούς.
Είναι συνεπώς πράγματι Μεγάλοι Πατέρες για την Εκκλησία μας και πρώτοι αλλά διαχρονικοί Προστάτες των Γραμμάτων, της Ηθικής και της Παιδείας.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ ή Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου αλλά μεγάλωσε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Γονείς, η ενάρετη Εμμέλεια κόρη μάρτυρα και ο ονομαστός ρήτορας Βασίλειος. Οικογένεια που ανέδειξε άγιους της Εκκλησίας (γιαγιά, μητέρα και τέσσερα παιδιά).
Οι πλούσιοι γονείς φρόντισαν πρωτίστως να πάρει ικανή μόρφωση με σπουδές στην Καισάρεια, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια και στην Αθήνα.
Ο Βασίλειος μετά από τις σπουδές επανέρχεται στην Καισάρεια ασκώντας την ρητορική και αφού βαφτίστηκε σε μεγάλη ηλικία γίνεται μοναχός.
Πολυταξιδεμένος σε Αίγυπτο, Παλαιστίνη και άλλες χώρες γνωρίζει πολλούς μοναχούς και γοητευμένος από την ομορφιά της απλής, τίμιας και ειλικρινούς ζωής μοιράζει την περιουσία του στους φτωχούς για να αποσυρθεί και να μονάσει σε ερημιές του Πόντου.
Πείσμωσε όταν αισθάνθηκε τον κίνδυνο της Εκκλησίας από τους αιρετικούς, δέχτηκε το αξίωμα της ιεροσύνης και σαν επίσκοπος Καισάρειας γίνεται πολέμιος του Αρειανισμού.
Όταν ο Ύπαρχος Μόδεστος απείλησε την ζωή του ο Μέγας Βασίλειος απάντησε ¨τίποτε δεν φοβάμαι. περιουσία δεν έχω εκτός από φτωχά ρούχα και λίγα βιβλία. Εξορία δεν φοβάμαι, γιατί στη ζωή αυτή όλοι είμαστε σαν τα πουλιά. Βασανισμούς δεν λογαριάζω, γιατί το ασθενικό μου σώμα εύκολα θα πεθάνει. Ο θάνατος θα είναι γλυκός γιατί θα με φέρει κοντά στον Θεό για τον οποίο ζω και εργάζομαι¨.
Θεμελίωσε την Χριστιανική Θεολογία μαζεύοντας με προσοχή στοιχεία από την Αρχαιοελληνική και μάλιστα από την Πλατωνική φιλοσοφία.
Συμβούλευε τους νέους να διαβάζουν ελληνική ιστορία, μυθολογία, ποίηση και φιλοσοφία.
Έγραψε επιστολές, κηρύγματα, ομιλίες, προσευχές και την Θεία Λειτουργία που φέρει το όνομά του.
Έχτισε την ¨Βασιλειάδα¨ που ήταν σχεδόν ολόκληρη πόλη με φιλανθρωπικά ιδρύματα, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, ξενώνες, εργαστήρια, σχολεία για τα οποία διέθεσε πολύ κόπο και όλη την περιουσία του.
Πέθανε 49 ετών και η Εκκλησία μας που τον ονόμασε ¨Οικουμενικό και Μέγα διδάσκαλο¨ τον τιμά σαν Αγιο την 1η ημέρα του έτους.
ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Χρυσόστομος, ως ρήτορας ανυπέρβλητος.
Γεννήθηκε στην Αντιόχεια. Γονείς, ο αξιωματικός Σεκούνδος και η ευσεβής Ανθούσα που πολύ νωρίς επωμίζεται τα βάρη ανατροφής και μόρφωσης.
Μαθήτευσε μετά την γενική εκπαίδευση στον περίφημο ρήτορα της εποχής Λιβάνιο.
Σπούδασε Φιλοσοφία και Νομική ασκώντας και το επάγγελμα του Δικηγόρου στην Αντιόχεια. Γρήγορα όμως θέλγεται από την Θεολογία και στρέφεται σε αντίστοιχες σπουδές ενώ ζει ασκητικά.
Στη συνέχεια δέχεται την χάρη της Ιεροσύνης και υπηρετεί την Εκκλησία.
Λαμπρός κήρυκας.
Εκείνο όμως που μαγνήτιζε τις ψυχές των πιστών ήταν το παράδειγμα που έδινε με τον τρόπο της απλής και ενάρετης ζωής του. Κατόρθωσε να τρέφει καθημερινά περίπου 3000 άπορους ανθρώπους.
Το έργο του και οι αξίες του γίνονται γνωστά σε ολόκληρη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία με αποτέλεσμα ο βασιλιάς Αρκάδιος να πρωτοστατήσει για να εκλεγεί Αρχιεπίσκοπος στην Κωνσταντινούπολη.
Αυστηρός κριτής του εαυτού του και των άσχημων συνηθειών του ανθρώπου. Διεκήρυσσε σθεναρά πως η αδιαφορία, η απάθεια και η απραξία είναι πολύ μεγαλύτερο λάθος από άλλη αμαρτία όταν γνωρίζουμε να συμβαίνει γύρω μας κάτι παράνομο. Τότε γινόμαστε συναυτουργοί και επικίνδυνοι.
Άφοβος μόνιμα και πολύτολμος, διεκήρυττε την ηθική εξυγίανση της κοινωνίας ασκώντας αυστηρή κριτική και
στον κλήρο και στους κυβερνώντες. Η αδυναμία της αυτοκράτειρας Ευδοξίας και εκκλησιαστικών κύκλων προγραμμάτισαν να εκθρονιστεί και να εξοριστεί ενώ ο παντοδύναμος ευσεβής λαός απέτρεψε την πλεκτάνη.
Εγκατέλειψε τα εγκόσμια από τις κακουχίες και τις στερήσεις στις 14 Σεπτεμβρίου σε πορεία προς τα Κόμανα του Πόντου.
Αναγνωρίστηκαν οι υπηρεσίες του, αποκαταστάθηκε πλήρως η μνήμη του και το λείψανό του βρίσκεται στον ναό των Αγίων Αποστόλων στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος διακρίθηκε για τη ρητορική του ικανότητα και την ιδιαίτερη τέχνη στον λόγο.
Συγκίνησε απλούς και μορφωμένους και έτσι ονομάστηκε ¨Χρυσόστομος¨ ή από άλλους ¨των αρετών το θησαύρισμα¨.
Εγραψε Θεία Λειτουργία και τιμάται από την Εκκλησία μας στις 13 Νοεμβρίου ενώ στις 27 Ιανουαρίου τιμάται η Ανακομιδή.
Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ
ή ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΝΑΖΙΑΝΖΙΝΟΣ
Γεννήθηκε το 329 στην Αριανζό της Καππαδοκίας. Κατάγεται από παλιά και πλούσια οικογένεια με ευσεβείς γονείς την Νόννα και τον επίσκοπο Γρηγόριο.
Έμαθε τα πρώτα γράμματα στη Ναζιανζό και μετά στην Καππαδοκία. Στην Καισάρεια συναντά τον συνομήλικο Βασίλειο και συνδέονται με αδελφική φιλία και η αλληλοεκτίμηση παραμένει ζωντανή, δυνατή και παραδειγματική σε όλη τη ζωή τους.
Συνέχισε τις σπουδές στην Καισάρεια της Παλαιστίνης, στην Αλεξάνδρεια και στην Αθήνα.
Ολοκληρώνοντας τις λαμπρές σπουδές του γύρισε στην Ναζιανζό και δέχτηκε το Αγιον Βάπτισμα για να μονάσει στον Πόντο.
Αργότερα ο Γρηγόριος έρχεται δίπλα στον γέροντα πλέον πατέρα του και βοηθάει στο ποιμαντικό έργο. Οι Χριστιανοί της περιοχής αναγνωρίζουν στο πρόσωπο του Γρηγορίου έναν άξιο συνεχιστή του θείου έργου και παρά τον αρχικό ταπεινό δισταγμό του χειροτονείται πρεσβύτερος.
Με επιμονή του φίλου και αρχιεπισκόπου Καισαρείας Βασιλείου, δέχεται αργότερα να χειροτονηθεί από τον ίδιο Επίσκοπος Σασίμων.
Διακρίθηκε και ανέδειξε τον Γρηγόριο στην Ορθοδοξία σαν μεγάλο δάσκαλο και ποιμένα η διαρκής και ενάρετη υπεράσπιση των θέσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας που κινδύνευε από το μένος των Αρειανών.
Η Αγία Αναστασία της Κωνσταντινούπολης ήταν ο μικρός ναός που απέμεινε στους Ορθόδοξους και συμβόλιζε την κρυφή ελπίδα πως εκεί θα αναστηθεί ξανά η Ορθοδοξία και όπου ο Γρηγόριος εκφώνησε τους περίφημους ¨πέντε λόγους για την Θεότητα του Υιού και Λόγου του Θεού¨. Λίγο αργότερα στέφεται αυτοκράτορας ο Μέγας Θεοδόσιος και καθιερώνει με διάταγμα την Ορθοδοξία.
Για την σοφία, την ευλάβεια και τον σεβασμό του στα θεία, η Εκκλησία τον ονόμασε ¨Θεολόγο¨ μετά τον Άγιο Ιωάννη τον Ευαγγελιστή και τον αναδεικνύει Πρόεδρο στην Δεύτερη Οικουμενική Σύνοδο και Αρχιεπίσκοπο στην Κωνσταντινούπολη. Από τη θέση αυτή μαζί και με άλλους μεγάλους της Εκκλησίας στερέωσαν Ορθοδοξία και Πίστη ολοκληρώνοντας το ¨Σύμβολο της Πίστεως¨ του οποίου την έκανε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος.
Για την ειρήνη της Εκκλησίας και μόνο όταν προέκυψε θέμα, παραιτείται από τον Αρχιεπισκοπικό Θρόνο και την Προεδρία της Συνόδου και επιστρέφει στον τόπο του, για να ζήσει λιτά και ταπεινά την υπόλοιπη ζωή του με προσευχή, μελέτη και συγγραφή βιβλίων.
Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός διακρίθηκε για τον αγνό χαρακτήρα και το πλήθος των αρετών καθώς και για το συγγραφικό του έργο που αποτελείται από επιστολές, διαλέξεις και ποιήματα.
Η Εκκλησία τον κατέταξε στους Αγίους και τον τιμά στις 25 Ιανουαρίου όπως και στην μεγάλη γιορτή των Τριών Ιεραρχών για την οποία κι εμείς βρισκόμαστε ταπεινά και ευλαβικά σήμερα εδώ.
Αγαπητοί μου
Οι Τρεις Ιεράρχες, το έργο των οποίων αδικείται από την σύντομη σημερινή μνημόνευση, έδειξαν με τη ζωή τους πρώτιστα αλλά και με τη σοφία της έμπνευσης και τις δημιουργίες τους ότι η πίστη στο Θεό και η αγάπη στον συνάνθρωπο συμβαδίζουν αρμονικά.
Έδωσαν νόημα και ζεστασιά στον αρχαίο κλασικό κόσμο διασώζοντας διαχρονικά πανανθρώπινες αξίες.
Είναι άδολοι οδηγοί προς την αληθινή γνώση και την μόρφωση και πρότυπα αγαθά για κάθε άνθρωπο και κυρίως για τους νέους μας που βρίσκονται περισσότερο σε πνευματική ανησυχία και διαρκείς προβληματισμούς. Κάθε απορία και κάθε ερώτημα βρίσκει πειστική απάντηση αρκεί να σκύψουμε και να ψάξουμε στις μεστές σελίδες του έργου τους.
Πείθουν οι λόγοι αφού διδάσκουν δια του παραδείγματος όπως ο συνετός δάσκαλος κατανόησε ότι δεν διδάσκει με τον πίνακα και την κιμωλία αλλά πρώτα με την παρουσία και την συμπεριφορά του τόσο στον χώρο του Σχολείου όσο και στην κοινωνία.
Ολιγαρκείς και πρακτικοί, οργανισμοί λιτοί που έζησαν φτιάχνοντας την στέρηση και την υπομονή χαλύβδινη ασπίδα ανθεκτική στα χτυπήματα και σε στερήσεις.
Η απόλυτη αντίληψη για την μικρή σημασία των εγκόσμιων, των καθημερινών και των εφήμερων από νωρίς τους έβαλε στον δρόμο της πλήρους αυτάρκειας
και της ολίγιστης ανάγκης και τους απομάκρυνε από την αρρωστημένη ματαιοδοξία.
Προτίμησαν προσωπική αυτοδυναμία με αυτοπειθαρχία και μόρφωση και απέφυγαν συνειδητά και ταπεινά συμμαχίες πονηρές και δολοπλοκίες.
Ζήλεψαν τα μικρά αστέρια με το δικό τους κρυστάλλινο και αγνό φως και γι αυτό έμειναν παντοτινοί αστέρες στον αιώνιο πνευματικό ουρανό.
Ειλικρινείς και Αληθινοί.
Απλοί και Ολιγαρκείς.
Νοήμονες, θαυμαστές κάθε Νέου Ορίζοντα.
Πεφωτισμένοι και Διαχρονικοί.
Σταθεροί αγωνιστές της Θείας Πίστης και της ζωής.
Εργάτες ακούραστοι με προσφορά και θυσίες.
Αγαπήθηκαν…., γιατί αγάπησαν.
Τιμήθηκαν εν ζωή….., γιατί σεβάστηκαν.
Πληρώθηκε η ψυχή τους…., γιατί προσέφεραν.
Αγαπητοί μου
ο ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ο ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ και
ο ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΝΑΖΙΑΝΖΗΝΟΣ
μας άνοιξαν τον δρόμο για την αιώνια σωτηρία μας
εμείς….. ας παραδειγματιστούμε
με σεβασμό θα τους τιμούμε στους αιώνες
σαν τους γονείς, σαν δασκάλους, σαν Ιερωμένους.
Ας είναι ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ τους. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ.
επιμέλεια: Αγγελος Αγγελίδης
(Θεία Ανάληψη – 30-01-18)
