Παιχνίδια που ενισχύουν τη γλωσσική ανάπτυξη. Της Λογοθεραπεύτριας Ξένιας Ουσάκοβα.

       Συχνά οι γονείς των παιδιών προσχολικής ηλικίας ρωτούν ποια παιχνίδια του εμπορίου να προτιμούν για τη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Αυτό που έχω να πω είναι πως κανένα παιχνίδι από μόνο του δεν είναι αρκετό για να αναπτύξει το παιδί τον προφορικό λόγο. Αν δώσετε σ’ ένα νήπιο ένα παζλ με ζώα, το πιθανότερο είναι να φτιάξει το παζλ αλλά τα ζώα δε θα τα μάθει ως δια μαγείας! Ο ρόλος των γονιών/ μεγαλυτέρων στο παιχνίδι είναι σημαντικός, καθώς είναι εκείνοι που θα καθίσουν με το παιδί και θα του μεταδώσουν όλα εκείνα τα γλωσσικά στοιχεία που θέλουν να μάθει.

       Είναι γνωστό πως για να μιλήσει ένα παιδί πρέπει πρώτα να αναπτυχθεί η κατανόηση και η αντίληψη. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει πρώτα να αναπτυχθούν οι προγλωσσικές δεξιότητες της βλεμματικής επαφής, της συγκέντρωσης-προσοχής, της μίμησης και της εναλλαγής της σειράς.

       Παρακάτω θα βρείτε μια προσωπική επιλογή παιχνιδιών με βάση την ηλικία και των τομέων που ενισχύουν.

Από 0 έως 12 μηνών

 Τα παιχνίδια κούνιας, τα παπλώματα-γυμναστήρια και τα παιχνίδια που παράγουν ήχους είναι παιχνίδια που σε αυτή την ηλικία ενισχύουν τη βλεμματική επαφή, την προσοχή και τη μίμηση. Το μωρό αντιδρά στους ήχους που παράγει το παιχνίδι του, τους εντοπίζει, τους μιμείται. Αρχίζει να χρησιμοποιεί τις χειρονομίες για να δείξει το παιχνίδι που θέλει. 

 Από 12 έως 24 μηνών

 Ο καθρέφτης, οι κύβοι που μπαίνει ο ένας πάνω στον άλλον και ο κύβος που βάζουμε μέσα τα σχήματα, είναι μερικά από τα παιχνίδια που συμβάλουν στην ανάπτυξη της βλεμματικής επαφής, της συγκέντρωσης, της προσοχής, της εναλλαγής της σειράς, του οπτικοκινητικού συντονισμού. Παίζοντας με το μωρό με αυτά τα παιχνίδια και ονομάζοντάς τα (αντικείμενα, χρώματα, σχήματα) ενισχύετε και τη γλωσσική του ανάπτυξη. 
 Από 2 έως 4 ετών

 Η κούκλα μωρό είναι ένα παιχνίδι που μπορεί να βοηθήσει στη μάθηση των μερών του σώματος, των ρούχων, των χρωμάτων, των χωρικών εννοιών, των ρημάτων (κοιμάται, τρώει, πίνει, κλαίει, κρυώνει, κτλ), των συναισθημάτων (χαρούμενο, λυπημένο, κτλ).

      Τα ενσφηνώματα και τα παζλ ενισχύουν εκτός από τη γλωσσική ανάπτυξη ( λεξιλόγιο, ερωτήσεις- απαντήσεις «Τι μεταφέρει το φορτηγό; », « Ποιος είναι στο τηλέφωνο; ») και τη συγκέντρωση, την προσοχή και τη μνήμη.

 Παιχνίδια όπως η φάρμα, το κουκλόσπιτο, το καρότσι του supermarket, τα εργαλεία, τα κουζινικά, το γκαράζ, το πειρατικό πλοίο, τα παιχνίδια ρόλων (μανάβης, γιατρός, δάσκαλος, κα.) είναι παιχνίδια με τα οποία μπορείτε να διδάξετε στο παιδί λεξιλόγιο. Εκτός από το λεξιλόγιο μπορείτε να του διδάξετε τις έννοιες μεγέθους (μεγάλο, μεσαίο, μικρό), τις έννοιες σειράς (πρώτα, μετά, στο τέλος), ποσοτικές έννοιες (λίγα- πολλά, άδειο- γεμάτο), χωρικές έννοιες (πάνω-κάτω, μέσα-έξω), επίθετα, αντίθετα, χρώματα, σχήματα, ρήματα, σχέση μέρους-όλου ( σύγκριση δωματίου με το υπόλοιπο σπίτι, ομοιότητες-διαφορές), κατανόηση και εκτέλεση εντολών ( τάισε τις κότες), ερωτήσεις- απαντήσεις ( γιατί αγόρασες γάλα από το supermarket;). Παράλληλα με τις γλωσσικές δεξιότητες αναπτύσσονται και οι κοινωνικές, καθώς το παιδί ανταλλάσει πληροφορίες, διατηρεί το θέμα της συζήτησης, διηγείται γεγονότα με τη χρονολογική τους σειρά, διηγείται μία ιστορία. 

 Από 4 έως 6 ετών

Το lotto είναι μία εξαιρετική επιλογή για να διδάξετε στο παιδί λεξιλόγιο ενώ παράλληλα ενισχύεται η ικανότητα της ταύτισης και η κατηγοριοποίηση των εννοιών.

 Η ταμειακή μηχανή είναι ένα παιχνίδι μέσω του οποίου μπορείτε να διδάξετε την έννοια της συναλλαγής (όταν παίρνουμε κάτι από το supermarket το πηγαίνουμε στο ταμείο και δίνουμε την αντίστοιχη αξία του σε χρήματα στην υπάλληλο) και τις μαθηματικές έννοιες ( έχω 2 ευρώ, μου φτάνουν να πάρω γάλα και δημητριακά που κοστίζουν 3 ευρώ όλα μαζί, κτλ).

Τα «Στο κεφάλι μου το’ χω», «Taboo για παιδιά», « Βρες και πες» είναι μερικά από τα παιχνίδια που ενισχύουν την κοινωνικοποίηση του παιδιού καθώς παίζονται με 3 και περισσότερα άτομα. Παράλληλα στοχεύουν στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου (συνώνυμα- αντίθετα, περιγραφή, κατηγοριοποίηση).

Το παιχνίδι όμως δε σταματάει εδώ! Πολλά και διαφορετικά παιχνίδια μπορούν να ενισχύσουν τις γλωσσικές δεξιότητες του παιδιού αρκεί να χρησιμοποιηθούν με το σωστό τρόπο. Όταν υπάρχει η φαντασία ακόμα και το πιο απλό αντικείμενο μπορεί να γίνει το πιο διασκεδαστικό παιχνίδι!

     

        « Ο πνευματικός δημιουργός αυτού του κειμένου, παραχωρεί την άδεια αναδημοσίευσης- αναπαραγωγής του, σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή έντυπο μέσο, υπό την προϋπόθεση αναδημοσίευσης ολόκληρου του κειμένου και όχι της τμηματικής- αποσπασματικής αναδημοσίευσης.»