 |
| Του Γιάννη Τσαπουρνιώτη |
«Μη κοιτάς πίσω. Ο κόσμος προχωράει μπροστά. Μη μένεις
στάσιμος στο παρελθόν. Έχεις να μεγαλώσεις παιδιά. Πρέπει να τους δώσεις τα
εφόδια να προκόψουν. Το μέλλον τους πρέπει να εξασφαλίσεις. Μην είσαι
οπισθοδρομικός. Ο κόσμος αλλάζει».
Οι άνθρωποι που παραμένουν ρομαντικά προσηλωμένοι σε αξίες
του παρελθόντος συχνά λοιδορούνται από τους επαναστάτες του μέλλοντος.
Μήπως όμως και πριν από σαράντα και πενήντα χρόνια οι
άνθρωποι ήταν ίδιοι κι εγώ ήμουν μικρός και απονήρευτος για να το αντιληφθώ;
Μήπως τελικά δεν άλλαξε τίποτε απλά συσσωρεύτηκαν οι εμπειρίες της ζωής και το
συμπέρασμα έχει αρνητικό πρόσημο; Μήπως πραγματικά με φοβίζει το αύριο και
γυρίζω πίσω στη σιγουριά και στην ασφάλεια των ανέμελων χρόνων;
Δυστυχώς σήμερα η ανθρωπότητα βομβαρδίζεται από πλήθος
ειδήσεων με περιεχόμενο μακάβριες ανθρωποκτονίες, αυτοκτονίες, εξαφανίσεις και απαγωγές. Στο
παρελθόν μια εγκληματική πράξη αναστάτωνε τον συναισθηματικό μας κόσμο σε πολύ
έντονο βαθμό γιατί ήταν ασυνήθιστο γεγονός για την ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία.
Τώρα απολαμβάνοντας τα τσιπς μπροστά στις οθόνες των τηλεοράσεων και των
ηλεκτρονικών υπολογιστών ρουφάμε από συνήθεια και με απάθεια όλες τις σκληρές
εικόνες των γήινων αγριμιών.
Στα παλιά χρόνια η μισή γειτονιά γνώριζε ότι κάτω από το
πατάκι βρίσκεται το κλειδί της εξώπορτας αν χρειαστούν οι γειτόνισσες κανένα
ζαρζαβατικό, λεμόνια ή οτιδήποτε άλλο ή να δουν ακόμη και τηλεόραση όσοι δεν
είχαν σπίτι τους. Τώρα τα σύγχρονα συστήματα ασφαλείας ηχούν ακόμη και με το
φύσημα του αέρα και λίγοι γείτονες γνωρίζονται μεταξύ τους και ανταλλάσσουν μια
καλημέρα, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το
θεριό το Γιάννη με συνέπεια η καχυποψία να έχει αντικαταστήσει την εμπιστοσύνη
του παρελθόντος.
«Μην εμπιστεύεσαι κανέναν…», είναι η συμβουλή της
καθημερινότητας από έμπειρους ανθρώπους.
Στα παλιά χρόνια ένα μεγάλο ποσοστό ζευγαριών ερχόταν σε
γάμου κοινωνία μέσω της παλιομοδίτικης διαδικασίας του προξενιού κι ο γάμος,
στις περισσότερες των περιπτώσεων, στέριωνε δια της αλληλοκατανόησης, της
αγάπης, του αλληλοσεβασμού, του ισομερούς συμβιβασμού. Σήμερα τα διαζύγια
πλήττουν το θεσμό της οικογένειας, μιας οικογένειας που ήταν απόρροια του
«κεραυνοβόλου» έρωτα που λαβώθηκε από τον εγωισμό και την επιπολαιότητα.
Πλέον τα νέα ζευγάρια δεν παντρεύονται με θρησκευτικό γάμο,
διστάζουν να τεκνοποιήσουν, αδυνατούν να στήσουν το σπιτικό που λαχταρούν γιατί
η οικονομική στενότητα και η ανεργία δεν αφήνουν περιθώρια επιλογής.
Στο παρελθόν όταν οι γονείς των μαθητών ήταν δυσαρεστημένοι
από την χαμηλή απόδοση στα μαθήματα και την άτακτη συμπεριφορά, ήλεγχαν τα ίδια
τα παιδιά τους με αυστηρές συμβουλές και παραινέσεις. Τώρα τα παράπονα και οι
υποδείξεις στρέφονται στους δασκάλους και στους καθηγητές γιατί στην βαθμολογία
το δεκαεννιά δεν έγινε είκοσι.
Στα παλιά χρόνια μας μιλούσαν για την αποταμίευση και τη
σημασία της. Στις μέρες μας πολλοί ανοίγουν τον κουμπαρά των παιδιών τους για
να εξασφαλίσουν το ψωμί της ημέρας.
Κάποτε μια έξοδος, μια βόλτα, συνδυαζόταν με ένα σουβλάκι
και μια φέτα ψωμί. Η χαρά ήταν μεγάλη και συνέβαινε μια δυο φορές το μήνα. Τώρα
έγινε καθημερινότητα κι έχασε την ουσία.
Κάποτε η συγκέντρωση της οικογένειας στο μεσημεριανό τραπέζι
ήταν ιεροτελεστία.
Τώρα κάποιος θα λείπει άλλοτε δικαιολογημένα, άλλοτε γιατί
δεν πεινάει και θα φάει αργότερα ή γιατί δεν του αρέσει η φασολάδα, οι φακές
και το σπανακόρυζο.
Στη σημερινή κοινωνία ο άνθρωπος παρεμβαίνει στο σώμα σε
τέτοιο βαθμό που να παραποιούνται βασικά χαρακτηριστικά του, μετατρέποντας τον
σε μια άγρια, απωθητική μορφή. Όμορφοι νέοι και νέες ακολουθώντας τις συνταγές
μιας αλλοπρόσαλλης μόδας ντύνονται ακαλαίσθητα χάνοντας κάθε γοητεία, ανδρισμό
και θηλυκότητα.
Η απλότητα, η αγνότητα, η αθωότητα και λιτότητα είναι μικρές
έννοιες που στερούμαστε στον σύγχρονο κόσμο της πολλαπλότητας, της
εγκληματικότητας, της διαφθοράς.
Η ζωή είναι ωραία και τις μικρές της χαρές ας μην τις
αναζητούμε στα πολλά και ποικίλα που αφάνισαν τα λίγα και ουσιαστικά αγαθά του
παρελθόντος. Ανέκαθεν υπήρχαν εγωιστές, αλαζόνες και κακοί. Όμως τις λίγες και
μικρές χαρές των παλαιότερων δεκαετιών δεν τις ανταλλάσω με καμιά ευκολία που
προσφέρει η πονηρή τεχνολογία της σύγχρονης εποχής.
Οι αξίες που περιφρονήσαμε θα μας καθοδηγήσουν για να
διώξουμε το άγχος που εγκλωβίζει τη θετική ενέργεια, τη λογική σκέψη, την
προκοπή και πρόοδο του σκλαβωμένου Έλληνα. Μακάρι η κοινωνία να ισορροπούσε
λίγο στο συναίσθημα που εκφράζω.
Γιάννης Τσαπουρνιώτης
