Όπως επισημαίνεται στην ερώτηση, απαλλάσσονται από φόρο οι μισθοί, συντάξεις και η πάγια αντιμισθία που χορηγούνται σε άτομα με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 80%, όταν η αναπηρία αυτή πιστοποιείται από γνωματεύσεις των ΚΕΠΑ ή και τις υγειονομικές επιτροπές των Νομαρχιών, οι οποίες λειτουργούσαν μέχρι και τη συγκρότηση των ΚΕΠΑ.
Προβλήματα στην εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης δημιουργούνται όμως, όταν ο φορολογούμενος προσκομίσει απόφαση από ασφαλιστικό φορέα, με την οποία παρατείνεται η συνταξιοδότησή του λόγω αναπηρίας για χρόνο αόριστο. Τότε η εν λόγω απόφαση μπορεί να γίνει δεκτή μόνο εφόσον η πιστοποιούμενη από την υγειονομική επιτροπή αναπηρία είναι ρητά σε ισχύ και το φορολογικό έτος στο οποίο αποκτώνται τα εισοδήματα.
Η Ερώτηση
Με την περίπτωση γ΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 5 της ΠΟΛ.1041/2016 Απόφαση της ΓΓΔΕ καθορίστηκαν τα δικαιολογητικά (βεβαιώσεις) που απαιτείται να προσκομίζονται από τους φορολογούμενους για την πιστοποίηση της αναπηρίας και την παροχή της συγκεκριμένης φορολογικής απαλλαγής. Ειδικότερα, λαμβάνονται υπόψη για την απαλλαγή από τη φορολογία εισοδήματος των μισθών, συντάξεων και της πάγιας αντιμισθίας, που χορηγούνται σε πρόσωπα που παρουσιάζουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον ογδόντα τοις εκατό (80%), οι γνωματεύσεις των οικείων υγειονομικών επιτροπών του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α), το οποίο συστήθηκε και λειτουργεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του ν.3863/2010, με σκοπό την εξασφάλιση ενιαίας υγειονομικής κρίσης, όσον αφορά στον καθορισμό του βαθμού αναπηρίας, όλων των ασφαλισμένων όλων των ασφαλιστικών φορέων, συμπεριλαμβανομένου του Δημοσίου, καθώς και των ανασφάλιστων για τους οποίους απαιτείται η πιστοποίηση της αναπηρίας.
Οι ήδη εκδοθείσες γνωματεύσεις πριν την 01.09.2011 (ημερομηνία έναρξης λειτουργίας του ΚΕ.Π.Α) από τις υγειονομικές επιτροπές των Νομαρχιών, οι οποίες έχουν δοθεί για οποιαδήποτε χρήση, μπορούν να χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση της υπόψη φορολογικής απαλλαγής επ’ αόριστον, αν πρόκειται για επ’ αόριστον κρίση, ή αλλιώς μέχρι την ημερομηνία που λήγει η ισχύς τους, εφόσον είχαν εκδοθεί σύμφωνα με όσα ίσχυαν στο σχετικό φορολογικό πλαίσιο κατά το χρόνο έκδοσής τους. Σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δε διαθέτει κάποιες από τις προηγούμενες γνωματεύσεις μπορεί, αν λαμβάνει σύνταξη από ασφαλιστικό φορέα κύριας ασφάλισης, επειδή έχει αναπηρία σε ποσοστό τουλάχιστον ογδόντα τοις εκατό (80%), να προσκομίσει βεβαίωση ή απόφαση συνταξιοδότησης του συνταξιοδοτικού φορέα, από την οποία να προκύπτει ότι, κατόπιν ιατρικής κρίσης από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή, συνταξιοδοτήθηκε με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον ογδόντα τοις εκατό (80%), ως και το χρονικό διάστημα που προβλέπεται ότι θα διαρκέσει η αναπηρία αυτή.
Ωστόσο, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος προσκομίσει απόφαση από ασφαλιστικό φορέα, με την οποία παρατείνεται η συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας για χρόνο αόριστο, τότε η εν λόγω απόφαση μπορεί να γίνει δεκτή μόνο εφόσον η πιστοποιούμενη από την υγειονομική επιτροπή αναπηρία είναι σε ισχύ το φορολογικό έτος στο οποίο αποκτώνται τα εισοδήματα. Επομένως, εάν στην απόφαση παράτασης της συνταξιοδότησης δεν αναγράφεται η διάρκεια ισχύος της αναπηρίας, θα πρέπει να προσκομίζεται στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. και η σχετική γνωμάτευση της υγειονομικής επιτροπής του ασφαλιστικού φορέα, από την οποία βεβαιώνεται η χρονική διάρκεια της αναπηρίας. Προκειμένου όλες οι ανωτέρω γνωματεύσεις, να γίνουν δεκτές, θα πρέπει να διαπιστώνεται και να βεβαιώνεται ρητά το ποσοστό της αναπηρίας του προσώπου που αφορούν, καθώς και το χρονικό διάστημα που προβλέπεται ότι θα διαρκέσει η εν λόγω αναπηρία, ενώ, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να είναι σε ισχύ το φορολογικό έτος για το οποίο ο ενδιαφερόμενος αιτείται την εφαρμογή των οικείων διατάξεων.
Επειδή υπάρχουν πολλές περιπτώσεις φορολογουμένων που λαμβάνουν συντάξεις λόγω αναπηρίας για χρόνο αόριστο πριν την σύσταση του ΚΕ.Π.Α. (01.09.2011) και το σχετικό δικαιολογητικό παράτασης της συνταξιοδότησης δεν γίνεται δεκτό από τις αρμόδιες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ (πρώην ΓΓΔΕ του Υπουργείου Οικονομικών) για τη χορήγηση της αντίστοιχης φορολογικής απαλλαγής (π.χ. ΕΝΦΙΑ ή φόρου εισοδήματος).
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί :
1. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις εκείνες της ασφαλιστικής νομοθεσίας οι οποίες καθιστούν έναν ασφαλισμένο ως δικαιούχο σύνταξης αναπηρίας για χρόνο αόριστο ;
2. Η μονιμοποίηση σύνταξης αναπηρίας σημαίνει την μονιμοποίηση και του ποσοστού αναπηρίας για χρόνο αόριστο; Δύναται να εκδίδονται συντάξεις αναπηρίας με μονιμοποίηση και να καθορίζουν παράλληλα ποσοστό (%) που έχει ισχύ για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (π.χ. από 01.01.2011 έως 01.01.2013); Ειδικότερα, οι αποφάσεις συνταξιοδότησης που παρατείνουν επ’ αόριστο τη χορήγηση σύνταξης αναπηρίας, καθορίζουν αντίστοιχα και τη χρονική διάρκεια ισχύος του ποσοστού αναπηρίας, ανεξάρτητα εάν οι αναφερόμενες σε αυτές γνωματεύσεις των υγειονομικών επιτροπών καθορίζουν ποσοστό (%) για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα το οποίο μπορεί και να έχει ήδη παρέλθει ;
3. Εφόσον, η απόφαση παράτασης σύνταξης αναπηρίας με ποσοστό αναπηρίας άνω του 80% έχει χορηγηθεί για χρόνο αόριστο, δεν θεωρείται αυτονόητο ότι ισχύει για φορολογικούς σκοπούς για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την ημερομηνία έκδοσης όπως σχετικής απόφασης και μετά; Γιατί θα πρέπει να υπόκεινται οι φορολογούμενοι σε ταλαιπωρία προσκόμισης γνωματεύσεων υγειονομικών επιτροπών, όπως προβλέπεται με την ΠΟΛ.1041/2016 Απόφασης του ΓΓΔΕ ;
