Σε παλαιότερες εποχές, οι νεότεροι με ένα χειροφίλημα και μια μετάνοια ζητούσαν τη συγχώρεση από τους μεγαλύτερους. Με την παραδοσιακή χάσκα, το αυγό κινούνταν σε ένα νήμα, στερεωμένο σε μικρό ξύλο, ώσπου να καταλήξει στο στόμα μικρών και μεγάλων.
Την ημέρα της Λαμπρής αυτό το αυγό βαμμένο σε κόκκινο χρώμα θα σημάνει την Ανάσταση του Κυρίου, την κορύφωση της μεγάλης γιορτής της Χριστιανοσύνης.
«Χρόνια Πολλά και συγχωρεμένα». Αχ, να γινόταν η ευχή πράξη. Να μπορούσαμε να αντιληφθούμε για λίγο τη δύναμη της συγνώμης, την αξία της ταπείνωσης και της μετάνοιας.
Πόσες φορές στη ζωή μου με συγχώρησαν και συγχώρησα τους συνανθρώπους μου και παραμένω πάλι ο ίδιος, ο φθαρτός, ο μιαρός ανθρωπάκος που εύκολα λησμονεί και ακόμη πιο εύκολα κατρακυλά στην αμαρτία. Αμέτρητες φορές επανέλαβα τα ίδια λάθη, υπέπεσα στα ίδια πάθη για τα οποία μετάνιωσα.
Τι είναι άραγε πιο δυνατό; Να ζητάς συγνώμη στο λεπτό; Να συγχωρείς με ευκολία; Να μένεις σκληρός και αμετακίνητος σε έναν παρανοϊκό εγωισμό που δεν σκύβει το κεφάλι και δεν αναγνωρίσει κανένα ατόπημα της ανθρώπινης φύσης; Ή να συγχωρείς από καρδιάς, συνειδητά και ανιδιοτελώς;
Η καθαρή στάση απέναντι στον εαυτό μας και στους άλλους πρέπει να συνοδεύεται από ειλικρίνεια, από συνέχεια και συνέπεια. Εδώ θα φανούμε δυνατοί, ταπεινοί, μετανιωμένοι. Δύσκολο το εγχείρημα για τα ανθρώπινα δεδομένα. Πώς να ταπεινωθείς ακόμα κι όταν έχεις δίκαιο; Πώς να σβήσεις το εγώ όταν θα χάσεις υλικά αγαθά στον αγώνα της επιβίωσης; Πώς να συγχωρήσεις αυτόν που έχει άδικο και φέρεται αλαζονικά;
Η ζωή μας είναι μια δοκιμασία. Μια δοκιμασία σκληρή που τη σκληραίνουμε και την κάνουμε πιο σύνθετη και πολύπλοκη εμείς οι ίδιοι, με τα λόγια και τις πράξεις μας.
Για να φτάσουμε στη συγνώμη και τη συγχώρεση πρέπει να ξεπεράσουμε τα εμπόδια του αμαρτωλού παρελθόντος. Να ελευθερωθούμε από την σκλαβιά της εγωπάθειας και της αυταρέσκειας.
Μπορούμε να σπάσουμε τα δεσμά του εγώ; Φαντάζει αδύνατο. Στη σημερινή κοινωνία αυτός που ζητά ειλικρινά συγνώμη και συγχωράει χωρίς διαπραγματευτικούς όρους, χαρακτηρίζεται «χαζός», αγαθός και αδύναμος. Αυτός που δεν συγχωράει είναι ο δυνατός που δεν λυγίζει σε τίποτα.
Μεγάλη λέξη η συγνώμη. Σπουδαίο το νόημα της. Δύσκολη η επιβίωση της στις μέρες μας. Μα, τι κερδίσαμε με το να παραμένουμε αμετάπειστοι, αλαζόνες και υποκριτές;
Για να αλλάξει η ζωή μας, η κοινωνία μας, οφείλουμε πρώτα να αλλάξουμε εμείς. Η περίοδος της σαρακοστής και των κρίσιμων στιγμών που βιώνει το τόπος και ολόκληρη η υφήλιος, μας δίνουν το ερέθισμα τουλάχιστον να προσπαθήσουμε, να τολμήσουμε, να ξεπεράσουμε τα ανθρώπινα όρια μας. Μπορούμε;
Γιάννης Τσαπουρνιώτης
