Ποια είναι τα οφέλη για μια χώρα από τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου: Η περίπτωση του Μουντιάλ της Ρωσίας

Γράφει ο ΘΕΟΦΑΝΗΣ Θ. ΓΚΑΤΖΗΣ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στη σύγχρονη εποχή οι ιθύνοντες ολοένα και περισσότερων αστικών κέντρων επιδιώκουν τη διοργάνωση ειδικών γεγονότων (αθλητικών, πολιτιστικών, εμπορικών, πολιτικών) εντός των χωρικών τους ενοτήτων στην προσπάθειά τους να επαναπροσδιορίσουν τη θέση αυτών στην αστική ιεραρχία.

Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να αναφερθούν ποια είναι τα οφέλη από τη διοργάνωση μεγάλων γεγονότων, και συγκεκριμένα αθλητικών, σε μια πόλη. Αφορμή για τη συγγραφή είναι το μεγάλο αθλητικό γεγονός του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου που διεξάγεται σε έντεκα πόλεις της Ρωσίας.

 

2. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΚΥΠΕΛΛΟΥ ΣΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΑ.


Η Ρωσική Ομοσπονδία είναι η μεγαλύτερη χώρα στον πλανήτη, με συνολική έκταση 17.098.246 χλμ2 και διαθέτει πληθυσμό 144.370.000 εκ των οποίων το 73,9 % διαμένει στις πόλεις και το 26,1 % στην ύπαιθρο (Britannica, 2018). Η διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στη Ρωσία αποτελεί το τρίτο μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός που αναλαμβάνει η χώρα μετά τη διάσπαση της ΕΣΣΔ. Είχαν προηγηθεί το παγκόσμιο πρωτάθλημα στίβου στη Μόσχα, η Θερινή Πανεπιστημιάδα στο Καζάν το 2013, οι χειμερινοί Ολυμπιακοί και Παραολυμπιακοί αγώνες στο Σότσι το 2014 και το Κύπελλο Συνομοσπονδιών το 2017.

Αξίζει να επισημανθεί ότι το παρόν Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου είναι το τρίτο κατά σειρά που διοργανώνεται σε χώρα από αυτές που αποτελούν την ομάδα κρατών των BRICS (δλδ. Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική), καθότι τα προηγούμενα διεξήχθησαν στη Νότια Αφρική το 2010 και στη Βραζιλία το 2014. Επιπρόσθετα, στις παραπάνω χώρες τα τελευταία δέκα χρόνια διεξήχθησαν δύο Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (στο Πεκίνο το 2008 και το Ρίο ντε Τζανέιρο το 2014) και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες στο Σότσι το 2014.

Έτσι, λοιπόν οι κρατικές αρχές αναδυόμενων οικονομιών, όπως της Ρωσίας, επιδιώκουν με τη διοργάνωση μεγάλων αθλητικών γεγονότων (π.χ. Θερινοί και Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου) επαναβεβαίωση της ισχύς και την αναρρίχηση στην ιεραρχία των χωρών τους στη διεθνή πολιτική σκηνή. Ενώ οι δημοτικές αρχές των πόλεων της Ρωσίας, απέβλεπαν, μέσω του Παγκοσμίου Κυπέλλου, να επιτευχθεί ανάπτυξη, με νέα έργα υποδομής, και αναγνωρισιμότητας για τα αστικά κέντρα που διοικούν, καθώς και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, ώστε να ανέλθουν στο αστικό σύστημα ιεραρχίας. (Müller, 2017).


Το Παγκόσμιο Κύπελλο στη Ρωσία θα διεξαχθεί στις εξής έντεκα πόλεις: 1. Mόσχα (12.198.000 κάτοικοι), 2. Αγία Πετρούπολη (5.222.000 κάτοικοι), 3. Σότσι (390.000 κάτοικοι), 4. Καζάν (1.205.600 κάτοικοι), 5. Εκατερίνμπουργκ (1.428.000 κάτοικοι), 6. Σαράνσκ (308.000 κάτοικοι), 7. Νίζνι Νόβγκοροντ (1.268.000 κάτοικοι), 8. Σαμάρα (1.172.000 κάτοικοι) , 9. Καλίνινγκραντ 453.000 κάτοικοι) , 10. Ροστόφ (1.115.000 κάτοικοι) και 11. Βόλγκογκραντ (1.016.000 κάτοικοι) (russiatrek.org). Για τις ανάγκες της διοργάνωσης κατασκευάστηκαν οκτώ στάδια και ανακατασκευάστηκαν άλλα δύο.

Στο Καλίνιγκραντ το στάδιο κατασκευάστηκε στο νησί Οκτιάμπρσκι, που αποτελούσε μια υποβαθμισμένη περιοχή, γεγονός που θα συμβάλλει στην αναζωογόνησή της. Η διοργάνωση οδήγησε στον εκσυγχρονισμό της πόλης του Νίζνι Νόβγκοροντ, καθότι βελτιώθηκε η ποιότητα των μέσων μαζικής μεταφοράς και το σύστημα παροχής φυσικού αερίου, ενώ συνέβαλλε στην αστική αναζωογόνησή της (Makarychev &Yatsyk, 2015).

Επιπλέον, το κόστος της διοργάνωσης υπολογίζεται ότι ανήλθε στα 12 δις. ευρώ, ενώ οι εθελοντές είναι 17.000. Επίσης, μια νέα έκθεση για τον οικονομικό αντίκτυπο της διοργάνωσης αναφέρει ότι η ώθηση για το ΑΕΠ της χώρας θα ανέλθει σε 1,92 τρισεκατομμύρια ρούβλια (30,8 δισεκατομμύρια δολάρια) για τη δεκαετία 2013-2023. Αυτό θα επιτευχθεί λόγω της αυξητικής τάσης του τουρισμού, των μεγάλων δαπανών για τις κατασκευές και των μελλοντικών επιδράσεων από τις κυβερνητικές επενδύσεις. (Fortunegreece, 2018).

Tο συνολικό κόστος της κατασκευής των σταδίων ανέρχεται σε 6,6 δις, δολάρια (Müller, 2017). Ακόμη, 3.400.000.000 αναμένονται ότι θα είναι οι τηλεθεατές, σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Γης και 2.500.000 είναι ο αριθμός των εισιτηρίων που αγοράστηκαν (Xωριανόπουλος; Καραχάλιος; Ρουχωτάς; Λακιώτης, 2018). Επίπρόσθετα, παρόλο που οι ιδιωτικές επενδυτές προβλέπονταν να καλύψουν περισσότερο από το ένα τρίτο του συνολικού κόστους του Παγκόσμιου Κυπέλλου χρηματοδότησαν την κατασκευή ενός μόνο σταδίου στη Μόσχα της ποδοσφαιρικής ομάδας της Σπαρτάκ. Τα υπόλοιπα έντεκα χρηματοδοτήθηκαν από τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό (Müller, 2017). Αξίζει να επισημανθεί, ότι το ίδιο συνέβη και στη διοργάνωση στη Νότιο Αφρική και στη Βραζιλία όπου οι ιδιώτες επενδυτές δεν ανέλαβαν τους επενδυτικούς κινδύνους που θα απόρρεαν από την τοποθέτηση των κεφαλαίων τους για την κατασκευή σταδίων, λόγω των αμφισβητήσιμων εμπορικών προοπτικών αυτών (Almeida et al., 2013).


3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ


Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η διοργάνωση αθλητικών γεγονότων (sports events) – κυρίως μεγάλου και δευτερευόντως μεσαίου μεγέθους- από μία περιοχή παρέχει πολλαπλασιαστικά οφέλη. Μέσω της ανάληψης αυτών οι ιθύνοντες των τόπων επιτυγχάνουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την επίτευξη αναγνωρισιμότητας των χωρικών ενοτήτων που διοικούν. Υπό αυτό το πρίσμα οι δημοτικές αρχές των αστικών κέντρων διεθνώς επιδιώκουν την προσέλκυση μεγάλων αθλητικών γεγονότων στις χωρικές τους ενότητες.

Έτσι λοιπόν οι δημοτικές αρχές των πόλεων της Ρωσίας επιθυμούν μέσω του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου να επιτύχουν τους στόχους της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της αναγνωρισιμότητας για τις περιοχές αυτές, ενώ παράλληλα να ενισχύσουν το αίσθημα υπερηφάνειας των κατοίκων για τις πόλεις που διαμένουν και να δημιουργήσουν αισθήματα ταύτισης με αυτές. Εν κατακλείδι, η ρωσική κυβέρνηση επιδιώκει μέσα από την επιτυχή διοργάνωση αυτού του μεγάλου αθλητικού γεγονότος να αναδείξει την ισχύ της στη διεθνή πολιτική σκακιέρα.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ


Almeida, B. S. de, Bolsmann, C., Júnior, W., M., & Souza, J. de (2013) ‘Rationales, rhetoric and realities: FIFA’s World Cup in South Africa 2010 and Brazil 2014’ International Review for the Sociology of Sport, 50 (3): 265–282.

Makarychev, A. &Yatsyk, A. (2015) ‘Brands, cities and (post-)politics: A comparative analysis of urban strategies for the Universiade 2013 and the World Football Cup 2018 in Russia’, European Urban and Regional Studies, 22 (2): 143–160.

Müller, Μ. (2017) ‘How mega-events capture their hosts: event seizure and the World Cup 2018 in Russia’, Urban Geography, 38 (8): 1113-1132.


ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ


Γιάννης Xωριανόπουλος, Γιώργος Καραχάλιος, Άγγελος Ρουχωτάς, Θάνος Λακιώτης, (2018) ‘World Cup 2018’, Ειδική έκδοση της αθλητικής εφημερίδας Sportime.

Πηγές από το διαδίκτυο

Britannica, (2018) Διαθέσιμο στο: <URL: https://www. britannica.com/place/Russia> [πρόσβαση 10 Ιουνίου 2018]

Fortunegreece, (2018) Διαθέσιμο στο: <URL: http://www.fortunegreece.com/article/ftani-ta-31-dis-dolaria-o-ikonomikos-antiktipos-tou-mountial-sti-rosia/> [πρόσβαση 15 Ιουνίου 2018]

Russiatrek.org Διαθέσιμο στο: <URL: http://russiatrek.org/regions-by-alphabet> [πρόσβαση 10 Ιουνίου 2018]

------------------------------------------------------

*ΘΕΟΦΑΝΗΣ Θ. ΓΚΑΤΖΗΣ 
Οικονομολόγος- Διεθνολόγος, αρθρογράφος,
ΜSc Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού
ethnikosagwn.blogspot.com
Facebook: Θεοφάνης Γκατζής
Εmail: theofanis28@gmail.com