Φέτος το καλοκαίρι είχα την ευκαιρία να διαβάσω το βιβλίο της Αντιγόνης Καμπέρου «Πόντος: Άνεμος ευδαιμονίας-Θύελλα οδύνης» των εκδόσεων Ινφογνώμων (Αθήνα, 2019).
Η συγγραφέας, «καταγράφοντας την πεζοπορία εις θάνατον και εις ζωήν…», περιγράφει την καθημερινή ζωή των προγόνων της στον Πόντο, τις συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμά τους στην αρχή του 20ού αιώνα, εξιστορεί τον αγώνα τους για την επιβίωση από τις σφαγές και τις πορείες θανάτου εξαιτίας του μένους των Νεοτούρκων εναντίον τους. Τέλος, αφηγείται τον ξεριζωμό τους και την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα.
Το βιβλίο μπορεί άνετα να διαβαστεί και από μη Πόντιους αναγνώστες ως μυθιστόρημα, παρόλο που είναι αληθινές οι ιστορίες και των δύο οικογενειών: του παππού και της γιαγιάς της συγγραφέως, του Γιώργου Θαλασσινού από τη Σαμψούντα και της Αντιγόνης Τουζτσόγλου από το Χατζήκιοϊ, της οποίας φέρει και το βαπτιστικό όνομα.
Πέρα όμως από τα κύρια πρόσωπα της αφήγησης, υπάρχουν και άλλα με παρόμοιες ιστορίες ζωής και θανάτου. Ένα από αυτά είναι και ο -γνωστός από τη δωρεά του στην πόλη μας- Κατερινιώτης Θεόδωρος Χατζόγλου, για τον οποίο στη σελίδα 129 του βιβλίου αναφέρονται τα εξής:
«Η Μαριάνθη ήταν η μικρότερη αδελφή της Σωτηρίας, που την είχε σχεδόν μεγαλώσει. Δούλευε κι αυτή στον φούρνο, και όταν παντρεύτηκε έναν πλούσιο καπνέμπορο, τον Νίκο Χατζόγλου, πήγε και έμεινε με τον άντρα της στο κέντρο της Σαμψούντας. Όταν αργότερα εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, στην Κατερίνη, ο γιος της Θεόδωρος Χατζόγλου, μια εμβληματική προσωπικότητα, μεγάλος πατριώτης και γενναιόδωρος, μην έχοντας απογόνους, δώρισε το τριώροφο σπίτι του με το καπνεργοστάσιό του στον Δήμο. Το κτήριο αυτό, προς τιμήν του Μεγάλου Ευεργέτη της Κατερίνης, φέρει το όνομα “Χατζόγλειο”».
Πολλοί έχουμε όμορφες αναμνήσεις από το κτήριο αυτό όταν λειτουργούσε κατά τη δεκαετία του 1990. Εκεί παρακολούθησα εκθέσεις ζωγραφικής, σεμινάρια λογοτεχνίας, διδάχτηκα δωρεάν τυφλό σύστημα γραφομηχανής και πληροφορική, με τους μαθητές μου παρουσιάζαμε στο κοινό της Κατερίνης τα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης που εφαρμόζαμε στο σχολείο. Εκεί διδάσκονταν την ελληνική ως ξένη γλώσσα οι οικονομικοί μετανάστες που κατοικούσαν τότε στην Πιερία. Ήταν ένα κανονικό σχολείο για τον λαό, όπως το έλεγε άλλωστε και η ονομασία του: Νομαρχιακή Επιτροπή Λαϊκής Επιμόρφωσης, στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης και της άτυπης εκπαίδευσης.
Οι ονομασίες έχουν αλλάξει, η νομαρχία τώρα λέγεται Περιφερειακή Ενότητα Πιερίας, αλλά η ουσία της λαϊκής επιμόρφωσης και της άτυπης εκπαίδευσης παρεμένει ίδια. Το κτήριο είναι ακόμα εδώ, κοντεύει να γίνει ερείπιο και πρέπει πάλι να αξιοποιηθεί. Οι ανάγκες της δωρεάν μόρφωσης και επιμόρφωσης είναι πάντα μεγάλες. Η Περιφερειακή Ενότητα, ο Δήμος Κατερίνης, οι Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και τυχόν νέοι ευεργέτες μπορούν και πρέπει να συνεργαστούν για να ξαναζωντανέψει το όνειρο του Χατζόγλου, το ΧΑΤΖΟΓΛΕΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ.
* Το βιογραφικό της Σοφίας Ελευθεριάδου, εδώ: technientos.home.blog/author/sofeleft/
** Πηγή: technientos.home.blog
