Α΄ μέρος
Υπότιτλος: «Χτες στη Συρία και τη Λιβύη, σήμερα στο
Αζερμπαϊτζάν, αύριο παντού»: (εμβατήριο - τούρκικο τραγούδι).
Αποπειρώμαι σήμερα να εκθέσω κάποια γεγονότα, που ανεβάζουν, νομίζω, συνειδητά ή ασυνείδητα με ιστορικές ή χωρίς ιστορικές γνώσεις την αγωνία του συνόλου των ανθρώπων της χώρας μας. Ο Έλληνας της διπλανής μας πόρτας μήνες τώρα διερωτάται ενδόμυχα ή φωναχτά: «Πού το πάνε οι Τούρκοι, διαρκώς φοβερίζουν, θα μας πάρουν τα νησιά μας; Κι εμείς τι κάνουμε; Απλά τους θυμίζουμε το δίκιο μας αναμένοντας; Και τι αναμένουμε; κι άλλα τετελεσμένα σαν κι αυτό της Κύπρου, για να ξαναθρηνήσουμε και να συνετισθούμε, είμαστε τόσο ανίκανοι να αντιδράσουμε ως χώρα στις επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας;»
Εύστοχα τα ερωτήματα του μέσου Έλληνα, που παραθέσαμε κι αυτά και γι’ αυτόν και για μας δε θα έμπαιναν, αν η Ελλάδα είχε επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα σε 12 μίλια, όπως μονομερώς της δίνει αυτό το δικαίωμα η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας του Μοντέγκο - Μπαίυ του 1994. Εάν αυτό είχε γίνει, δεν το λέμε εμείς αλλά σημαντικοί γεωστρατηγικοί αναλυτές όπως ο κ. Ι. Μάζης, ο κ. Κ. Γρίβας, για να περιοριστούμε σ΄ αυτούς, αλλά και τόσοι άλλοι, τότε οι επιθετικές ενέργειες των Τούρκων θα είχαν εκμηδενισθεί
Όμως επί τόσα χρόνια η Ελλάδα δεν κάνει την επέκταση των χωρικών της υδάτων σε 12 μίλια. Η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα με CASUS BELLI, (απειλή πολέμου) αν κάνει την επέκταση, με αποτέλεσμα η υποχωρητικότητα της χώρας μας να ανοίγει όλο και πιο επεκτατικές ορέξεις στην Τουρκία σε βάρος της χώρας μας. Ένα πελώριο εναγώνιο γιατί διακατέχει τον κάθε Έλληνα για τη στάση, που κρατούν οι ιθύνουσες τάξεις της Ελλάδας σ’ αυτό το φλέγον θέμα.
Η στάση αυτή της Ελλάδας, αυτό το «κακό» θα λέγαμε της συμπεριφοράς της ξεκίνησε μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Μέχρι τότε η Ελλάδα είχε έναν απίστευτο στρατό, που με αυτόν έκανε απελευθερωτικούς πολέμους (Βαλκανικοί πόλεμοι, απελευθέρωση Θράκης). Μ’ αυτόν προχώρησε νικηφόρα αρχικά στην Μ. Ασία, αλλά τα λάθη της και ιδιαιτέρως ο διχασμός του Ελληνικού λαού στο εσωτερικό της Ελλάδας προκάλεσαν την ήττα του από τους Τούρκους. Δυστυχώς ο λαός μας ιστορικά, στις στιγμές δόξας του έχει την ιδιομορφία συνήθως να διχάζεται.
Κι έτσι με μια βαθιά ενδοσκόπηση η Ελλάδα άρχισε να καλλιεργεί αυτή τη στάση: Τέρμα οι απελευθερωτικοί, ή οι επεκτατικοί – όπως θέλεις τους λες – από δω και πέρα ό,τι έχουμε ως χώρα, θα το κρατήσουμε με νύχια και με δόντια, για να μη χάσουμε τα πάντα. Και μ’ αυτή τη διάθεση πήγε το 1923 στη συνθήκη της Λωζάνης με τους Τούρκους, με λογική εσωστρέφειας, που σε ένα βαθμό αυτή είναι καλή, με την έννοια ότι είσαι φιλειρηνικός, ήρεμος και πάρα πολύ συνεργάσιμος.
Όμως αυτή η λογική γίνεται προβληματική, όταν απέναντί σου έχεις ένα κράτος – την Τουρκία – που είτε από τη φύση του είναι πολύ επεκτατικό, είτε γιατί αντιλαμβάνεται τη δική σου διάθεση, να είσαι τόσο εσωστρεφής, ότι εκπέμπεις μια υποχωρητική στάση. Διαμορφώθηκε λοιπόν στην Ελλάδα μια αντίληψη ό,τι μπορούμε να μη ενοχλήσουμε την Τουρκία να «μείνουμε στα αυγά μας» και θα ’μαστε μια χαρά. Έλα όμως που οι απέναντι αλαζόνες Τούρκοι, αυτό το βλέπουν ως αδυναμία, τους αυξάνει την εθνική τους αυτοπεποίθηση και έχουν επεκτατικές βλέψεις.
Με πρώτο επώδυνο για τον Ελληνισμό παράδειγμα τουρκικής επέκτασης, την εισβολή και κατοχή της Κύπρου. Οι διαρκείς ελληνικές υποχωρήσεις, τα λάθη χειρισμών και η προδοσία έγιναν η αιτία, να κατέχει σήμερα η Τουρκία το 1/3 της μεγαλονήσου. Κι έτσι λόγω αυτής της ενδοτικότητας της Ελλάδας φτάσαμε στο σημείο, ενώ σχεδόν όλες οι χώρες του πλανήτη έχουν επεκτείνει τα χωρικά τους ύδατα στα 12 μίλια, η χώρα μας να μην το έχει κάνει μέχρι τώρα. Δυστυχώς στο πολιτικό προσωπικό της Ελλάδας υπάρχει ένα πολιτικό κατεστημένο, που συμπεριφέρεται, όπως και τα τότε με την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους κόμματα, που αντιπροσώπευαν τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης. Ακόμη και σήμερα κάνουν το ίδιο σε πολύ μεγάλο βαθμό, κουλαντρίζουν τις βλέψεις των Δυτικών στην περιοχή μας. Δείχνουν υποτέλεια σ’ αυτούς και χαμηλή αυτοπεποίθηση. Επομένως οι πολιτικοί μας δεν κάνουν αυτό που δικαιούνται, φοβούνται. Οι επόμενοι που τους διαδέχονται, δεν προχωρούν, επειδή δεν το ’καναν οι προηγούμενοι, από φόβο κι ο φόβος γεννά φόβο και οι Τούρκοι εξαγριώνονται.
Η νομική αφετηρία για το δικαίωμα στα χωρικά ύδατα για την Ελλάδα ξεκίνησε με νόμο του Ελ. Βενιζέλου του 1913. Τότε θεσπίστηκαν 6 ν. μίλια για τα χωρικά ύδατα και 10 ν. μίλια για τον εναέριο χώρο, πράγμα που ονομάστηκε «ελληνικό παράδοξο», διότι κατά το Διεθνές Δίκαιο, αν τα χωρικά είναι 6 ν. μ. και ο εναέριος είναι 6 ν. μ., αν είναι 10 ν. μ. τα χωρικά, 10 ν. μ. είναι και ο εναέριος κλπ. Εν πάση περιπτώσει από το 1913 αυτή την κατάσταση κανείς δεν την αμφισβήτησε για πολλά χρόνια μέχρι το 1973. Σήμερα και από το 1994 σύμφωνα με Διεθνή Σύμβαση για το Δίκαιο της θάλασσας του η χώρα μας δικαιούται χωρικά ύδατα 12 ν. μ., Συνορεύουσα γραμμή 24 ν. μ. και ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) 200 ν. μ.
Από τότε η Τουρκία αυτό το καθεστώς άρχισε να το αμφισβητεί. Και τότε η κυβέρνηση της ελληνικής χούντας με νομικό της σύμβουλο τον κ. Γεώργιο Ζωτιάδη καθηγητή Διεθνούς Δικαίου, πιεζόμενη από τους Αμερικανούς συζητούσε ότι η επήρεια (επίδραση στον καθορισμό της ΑΟΖ) των νησιών και τα χωρικά ύδατα είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Αυτό φαίνεται σε έκθεση αυστηρώς απόρρητη της CIA του 1974 και που το απόρρητό της άρθηκε με το 2001/07/16. ( Αυτό μας το αποκάλυψε πρόσφατα ο πρόεδρος του Ε.ΠΑ.Μ.(Ενιαίο Παλλαϊκό Μέτωπο), Δ. Καζάκης) Κι αν δούμε τη σύμπτωση: Αυτό ζητάει από τότε και μέχρι σήμερα η Τουρκία. Και πόσο θλιβερό είναι το γεγονός, ότι τον κ. Ζωτιάδη τον ακολουθούν σήμερα οι κ. κ. Ροζάκης, Λαπατσιώρας, Μηλιός και ο κ. Παναγιώτης Σωτήρης, όχι επειδή είναι φιλότουρκοι, αλλά επειδή είναι αμερικανόδουλοι.
Από το 1973 και μετά, μέχρι σήμερα, συνεχώς οι Τούρκοι αμφισβητούν και διεκδικούν παρασέρνοντας τη χώρα μας σ’ ένα ατέλειωτο «ανατολίτικο παζάρι», που από τη φύση τους το γνωρίζουν καλύτερα. Κι απ’ αυτό, όλο και κάτι κερδίζουν, ενώ η Ελλάδα όλο και κάτι χάνει. Κρίνουμε σημαντικό, να αναφέρουμε και να θυμηθούμε την όλη αυτή διαδρομή των τουρκικών διεκδικήσεων κι έτσι θα κατανοήσουμε ότι, όσα σήμερα απαιτεί η Τουρκία είναι κλιμακωτές διαχρονικές της επιδιώξεις.
Στις 8 Ιουνίου του 1973 ξεκίνησαν οι εργασίες για την άντληση του πρώτου ελληνικού πετρελαίου στο Θρακικό πέλαγος, στην περιοχή Πρίνου της Θάσου. Έτσι υλοποιήθηκε η Σύμβαση ανάμεσα στο ελληνικό δημόσιο και την Αμερικάνικη εταιρεία ( Oceanic Exploration Company) για άντληση σ’ όλο το Θρακικό πέλαγος με τη Θάσο, τη Σαμοθράκη και τη Ζουράφα. ( Ν.Δ. 426/1969 , ΦΕΚ 67Α/21-3-1970 )
Το Νοέμβριο του 1973 η Τουρκία δημοσίευσε στην εφημερίδα της κυβερνήσεώς της χάρτη του ΒΑ Αιγαίου, όπου περιοχές των χωρικών υδάτων αλλά και διεθνών χωρικών υδάτων, που ως τότε θεωρούνταν ότι ανήκουν στην ελληνική υφαλοκρηπίδα παραχωρούνταν στην κρατική τουρκική εταιρεία ΤΡΑΟ, για διενέργεια ερευνών. Από μέρους της Ελλάδας καμία αντίδραση.
Το Καλοκαίρι του 1975 η σύμβαση, που μόλις αναφέραμε μεταξύ ελληνικού δημοσίου και της OCEANIC του 1969 ακυρώθηκε και συνομολογήθηκε νέα, που δε δίνει δυνατότητες για έρευνες σ’ όλο το Θρακικό πέλαγος, αλλά μόνον δυτικά της νήσου Θάσου: Ν. 98/1975 ( ΦΕΚ 161Α/1-8-1975). Κι άλλη ελληνική υποχώρηση.
Και φθάνουμε στον Ιούλιο του 1976. Οι Τούρκοι κλιμακώνουν τις διεκδικήσεις τους στέλνοντας το πλοίο «ΧΟΡΑ» για έρευνες στο Αιγαίο. Η Ελλάδα αντιδρά αυτή τη φορά με το γνωστό του Ανδρέα Παπανδρέου: « βυθίσατε το Χόρα». Οι Τούρκοι μετά από αυτή την ελληνική αποφασιστικότητα αναδιπλώθηκαν και ανακάλεσαν το «ΧΟΡΑ» στο Βόσπορο. Μετά την κρίση του Ιουλίου του 1976, το Νοέμβριο του 1976 από την τότε κυβέρνηση του Κων/νου Καραμανλή και την τούρκικη του Ντεμιρέλ συνυπογράφτηκε το «Πρωτόκολλο της Βέρνης , που προβλέπει αμοιβαία αποχή Ελλάδας και Τουρκίας από έρευνες στο Αιγαίο, έξω από τα 6 ναυτικά μίλια των χωρικών υδάτων και των δυο χωρών.
Κι έρχεται το 1987. Οι Τούρκοι διεκδικώντας ξαναχτυπούν. Έστειλαν για έρευνες στο Αιγαίο το «ΣΙΣΜΙΚ Ι». Το Μάρτη του 1987 δημιουργείται νέα κρίση ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα. Η Ελλάδα δείχνοντας αποφασιστικότητα να πάει σε πόλεμο με τη γείτονα, κάνει την Τουρκία να αναδιπλωθεί και να αποχωρήσει το «ΣΙΣΜΙΚ». Ο πρωθυπουργός τότε Ανδρέας Παπανδρέου κήρυξε το προαναφερθέν Πρωτόκολλο της Βέρνης ανενεργό.
Μετά την κρίση του Μαρτίου του 1987, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Ανδρέας Παπανδρέου και της Τουρκίας Τουργκούτ Οζάλ , τον Ιανουάριο του 1988 στο Νταβός της Ελβετίας συνομολόγησαν τη «Συμφωνία του Νταβός», με την οποία αποφάσισαν τον «μη πόλεμο», συμφωνώντας να προσπαθούν από δω και πέρα, να μη δημιουργηθεί ξανά άλλη κρίση ανάμεσα στις δυο χώρες, να συναντιούνται μια φορά το χρόνο και να εγκαταστήσουν απευθείας τηλεφωνική γραμμή. Προφανώς η ελληνική πλευρά υποχωρεί ξανά και σιωπηλά επανέρχεται σε ισχύ το Πρωτόκολλο της Βέρνης. Είναι τότε, που στη συνέχεια ο Ανδρέας Παπανδρέου αναφώνησε για την υποχώρηση το «mea culpa» δηλ. λάθος μου, αλλά διόρθωση στο λάθος του δεν έκανε.
Το «μη πόλεμος» της «Συμφωνίας του Νταβός» δεν σήμαινε ειρήνη, αλλά σήμαινε ότι υποχωρώ στα θέλω του άλλου, για να μη συγκρουστώ, ενώ ειρήνη σημαίνει εξισορρόπηση δυνάμεων. Είναι λυπηρό, αλλ’ αυτό, από τότε μέχρι σήμερα δεν βλέπουμε με το «μη πόλεμος»; Δηλ. κλιμακωτές υποχωρήσεις προς τους Τούρκους.
Την ίδια χρονιά το Μάιο του 1988 οι πρωθυπουργοί Ανδρέας Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ συναντήθηκαν στον «Αστέρα της Βουλιαγμένης» και συνομολόγησαν τη «Συμφωνία της Βουλιαγμένης». Με αυτήν αποφάσισαν να παγώσει κάθε έρευνα στο Αιγαίο έξω από τα χωρικά ύδατα των δύο πλευρών.
Και πορευόμαστε στον μοιραίο Ιανουάριο του 1996 – στην κρίση στα Ίμια. Τότε η Ελλάδα δεν έχασε μόνο τρία παλικάρια, αλλά ο πρωθυπουργός της Κ. Σημίτης ένα χρόνο μετά στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 6 Ιουλίου του 1997 με τον Τούρκο πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ συνυπέγραψε τη « Συμφωνία της Μαδρίτης», με την οποία αναγνωρίζονται «νόμιμα και ζωτικά συμφέροντα» της Τουρκίας στο Αιγαίο. Και σα να μην έφτανε αυτό, το 1999 στο Ελσίνκι (Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε.) ο ακατανόμαστος Κ. Σημίτης υπογράφει κείμενο, στο οποίο γίνεται λόγος για «εκκρεμείς διαφορές κι άλλα συναφή θέματα» μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, ενισχύοντας έτσι για δεύτερη φορά τις προκλητικές διεκδικήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο. Τότε βέβαια οι πανηγυρτζήδες των ΜΜΕ όλα αυτά τα υπερθεμάτιζαν ως επιτυχία, συνπροσθέτοντας και την απόφαση για ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε και την ανακήρυξη της Τουρκίας ως υποψήφιας χώρας για την Ε.Ε. Θριαμβολογούσαν βέβαια για την ένταξη της Κύπρου, αλλά δεν επεξηγούσαν, ότι η Ε.Ε σύνδεε την ένταξη με πολιτική λύση στο Κυπριακό και πρότεινε το κατάπτυστο Σχέδιο Ανάν, το οποίο βέβαια το απέρριψε ο κυπριακός λαός με τον αείμνηστο ηγέτη του, Τάσο Παπαδόπουλο κι από τότε λύση δεν έχει βρεθεί.
Κατερίνη 29/12/2020
* Ο Γιώργος Βαζάκας είναι μέλος του ΕΠΑΜ (Ενιαίο Παλλαϊκό Μέτωπο)
Mail: vazakas1954@gmail.com
