- "Η τιτανομαχία στο Ύψωμα 731, ξεφεύγει πλέον από τη σφαίρα της λογικής και περνάει στην περιοχή του θαύματος."
- "Γιατί οι νεκροί δεν πεθαίνουν όταν πίπτουν για την πατρίδα, πεθαίνουν όταν τους λησμονούμε :"
- Από 09 Μαρτίου 1941 μέχρι και την ημέρα συνθηκολογήσεως με τους Γερμανούς 22 Απριλίου 1941, έπεσαν ηρωικά μαχόμενα είκοσι (20) παλικάρια από την Πιερία.
- Ξημέρωμα 28ης Οκτωβρίου 1940, ημέρα Δευτέρα. Οι κάτοικοι των πόλεων και των χωριών ξυπνούν από τις σειρήνες και τις καμπανοκρουσίες. Αιτία η κήρυξη του πολέμου από την Ιταλία που οι Έλληνες την περίμεναν από καιρό.
Ο Ιωάννης Μεταξάς με το ιστορικό ΟΧΙ απέρριψε το ιταμό Ιταλικό τελεσίγραφο. Ο λαός, σύσσωμος τον ακολουθεί και ορκίζεται να πάρει εκδίκηση και για τον άνανδρο τορπιλισμό της ΕΛΛΗΣ.
Για τον φασίστα Μουσολίνι ο πόλεμος και η κατάληψη της Ελλάδος φαινόταν ως εύκολος λεία και η υπερδύναμη Ιταλία με σύμμαχο την Γερμανία διαθέτει 8.000.000 λόγχες.
Στην αρχή οι Ιταλοί είχαν ορισμένες επιτυχίες, κυρίως στον Κεντρικό Τομέα (Μάχη της Πίνδου) φθάνοντας μέχρι τα χωριά Βωβούσα και Σαμαρίνα, έτοιμοι να υπερφαλαγγίσουν την VIII Μεραρχία, η οποία αμυνόταν στο Καλπάκι και προξενούσε βαριές απώλειες στους Ιταλούς, φράζοντας την είσοδο προς τα Ιωάννινα όπου οι Ιταλοί πίστευαν να τα καταλάβουν σε μία εβδομάδα.
Ολοκληρωθείσης της Ελληνικής Επιστρατεύσεως όμως την 14 ΝΟΕ 1940 αρχίζει η Ελληνική Αντεπίθεση σε όλο το πλάτος και μήκος του μετώπου, αναγκάζοντας τους Ιταλούς σε άτακτη οπισθοχώρηση. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει μία – μία τις Ελληνικές πόλεις της Βορείου Ηπείρου. Λεσκοβίκι – Πρεμετή – Κλεισούρα – Ερσέκα – Πόγραδετς – Κορυτσά – Μοσχόπολη – Αργυρόκαστρο – Άγοι Σαράντα – Χειμάρα, είναι πλέον σε Ελληνικά χέρια.
Η ντροπή και ο εξευτελισμός που νοιώθει ο Μουσολίνι είναι μεγάλος, ιδίως απέναντι στο σύμμαχό του Χίτλερ. Οι Έλληνες σταματούν τις επιχειρήσεις τον Ιανουάριο του 1941 λόγω του ενσκήψαντος βαρέως χειμώνα. Αυτό εκμεταλλεύεται ο Μουσολίνι στέλνοντας στην Αλβανία νέες ξεκούραστες δυνάμεις προετοιμαζόμενος για την ΕΑΡΙΝΗ ΤΟΥ ΕΠΙΘΕΣΗ την οποία ονόμασε ΠΡΙΜΑΒΕΡΑ.
Το σχέδιό του άριστο από στρατιωτικής πλευράς. Προέβλεπε μετωπική επίθεση στον Κεντρικό Τομέα στην περιοχή των Υψωμάτων 731 – Μπρέκου Ραπίτ – Κιάφε Λούζιτ διάσπαση της τοποθεσίας, διαχωρισμό του μετώπου στα δύο, προέλαση κατά μήκος της κοιλάδας του Ντεσνίτσα ποταμού προς Κλεισούρα και στη συνέχεια προς Πρεμετή – Κόνιτσα – Ιωάννινα. Ο Ελληνικός Στρατός θα εγκλωβιζόταν και ο Μουσολίνι θα πετύχαινε μεγαλειώδη νίκη, θα απάλλασσε τον φίλο του και σύμμαχό του Χίτλερ από την αποστολή 24 Μεραρχιών και χρόνο 40 ημερών για την κατάληψη της Ελλάδος και θα αποκαθιστούσε το καταρρακωμένο του γόητρο απέναντί του.
Το σχέδιο όμως και τις προθέσεις του τις ανέτρεψαν το ΓΕΣ και το Β’ΣΣ οι οποίοι αντελήφθησαν την μεγάλη συγκέντρωση των Ιταλικών Δυνάμεων απέναντι από την Ζώνη Ευθύνης (ΖΕ) του Β’ Σώματος Στρατού (Β’ΣΣ) [Περιοχή μεταξύ των ποταμών Άψου (Βόρεια) και Αώου (Νότια)]. Οργάνωσαν με χαρακώματα – συρματοπλέγματα – Παρατηρητήρια και πολυβολεία τα ζωτικά σημεία της περιοχής αναμένοντες την επίθεση των Ιταλών.
Ιταλικές Δυνάμεις: Η 11η Στρατιά του Στρατηγού Τζελόζο με τα τρία Σώματα Στρατού. Το 8ο ΣΣ με τις Μεραρχίες ΠΙΝΕΡΟΙΟ – ΠΟΥΛΙΕ και ΚΑΛΛΙΑΡΙ σε πρώτο κλιμάκια, ακολουθούμενες από τις Μεραρχίες ΜΠΑΡΙ – ΣΙΕΝΝΑ και την 26 ΛΕΓΕΩΝΑ ΜΕΛΑΝΟΧΙΤΩΝΩΝ σε δεύτερο κλιμάκιο. Το 4ο ΣΣ με τις Μεραρχίες ΚΥΝΗΓΟΙ των ΑΛΠΕΩΝ και ΠΟΥΣΤΕΡΙΑ στο βόρειο τομέα και το 25ο ΣΣ με τις Μεραρχίες ΣΦΟΡΤΣΕΚΑ – ΠΙΕΜΟΝΤΕ και ΚΕΝΤΑΥΡΩΝ στο Νότιο Τμήμα του Κεντρικού Μετώπου. Εφεδρικές Μεραρχίες ΟΙ ΛΥΚΟΙ της ΤΟΣΚΑΝΗΣ – 3η ΑΛΠΙΝΙΣΤΩΝ ΤΖΟΥΛΙΑ – ΜΟΝΤΕΝΑ και ΛΕΤΣΙΑΝΟ έτοιμες να επέμβουν για κάθε ενδεχόμενο. Σύνολο 14 Μεραρχίες και η Λεγεώνα Μελανοχιτώνων.
Ελληνικές Δυνάμεις: Το Β’ΣΣ του Υποστράτηγου Μπάκου Γεωργίου με τις Ι Μεραρχία (4-5-16 Σ.Π.) – XV Μεραρχία (28-33-90 Σ.Π.) – ΧΙ Μεραρχία (13-50 Σ.Π.) – V Μεραρχία (14-43-44 Σ.Π.) - ΧVII Μεραρχία (29-31-67 Σ.Π.) – VI Μεραρχία (19-21-25 Σ.Π.) εφεδρεία και την IV Μεραρχία (8-9-10 Σ.Π.) καθ’ οδόν από το Αργυρόκαστρο προς την Κλεισούρα. Σύνολο 7 Μεραρχίες.
Ξημερώματα Κυριακής 9 Μαρτίου 1941
Από τις 4 το πρωί ο Μουσολίνι ο Αρχιστράτηγος Καβαλιέρο, ο Δκτης της 11 Στρατιάς Τζελόζο και ο Δκτης του 8ου ΣΣ Στρατηγός Γκαμπάρα με το επιτελείο του εγκαθίστανται στο Παρατηρητήριο Κόμαριτ των Υψωμάτων Γκλαβών 10 χιλ. Δυτικά του Υψ. 731. Στις 06:00 Ω συγκλονίζεται όλος ο τομέας του Β’ΣΣ και ιδιαίτερα της Ι Μεραρχίας σε όλο το πλάτος και βάθος της τοποθεσίας. Ο βομβαρδισμός επικεντρώνεται στα υψώματα 731 – Μπέκου Ραπίτ και Κιάφε Λούζιτ όπου αμύνεται το 5ο Σ.Π. τα οποία δέχονται 100.000 βλήματα από 300 πυροβόλα σε μέτωπο 12 χιλ. ανασκάπτοντες τα πάντα.
Τέσσερις μέρες μετά την επίθεση γίνεται η αντικατάσταση του 5ου Σ.Π. λόγω των μεγάλων απωλειών του από το 19 Σ.Π. Οι βομβαρδισμοί και οι επιθέσεις των Ιταλών συνεχίζονται μέχρι την 20 Μαρτίου χωρίς να μπορέσουν να πάρουν ούτε μία σπιθαμή εδάφους παρά τις 20 επιθέσεις στο Υψ. 731 και ανάλογες αλλά σε μικρότερο αριθμό στις Ζ.Ε. των άλλων Μεραρχιών.
"Η τιτανομαχία στο Ύψωμα 731,
ξεφεύγει πλέον από τη σφαίρα της λογικής
και περνάει στην περιοχή του θαύματος."
Ο Μουσολίνι ντροπιασμένος φεύγει για τη Ρώμη. Ο ακαδημαϊκός Άγγελος Τερζάκης, ο οποίος έλαβε μέρος σε αυτή την εποποιία θα γράψει ότι η τιτανομαχία στο Υψ 731 ξεφεύγει πλέον από τη σφαίρα της λογικής και περνάει στην περιοχή του θαύματος. Το Υψ. 731 του οποίου πλέον ο Υψοδείκτης δείχνει 729 ή κατ’ άλλους 726 μέτρα, ονομάσθη μετέπειτα από διάφορους ως ΝΕΕΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ και ΝΕΑ ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΑ. Οι υπερασπιστές του όμως το ονόμασαν ΓΟΛΓΟΘΑ.
Κατά τη διάρκεια της εαρινής επίθεσης των Ιταλών από 09 Μαρ 1941 μέχρι και την ημέρα συνθηκολογήσεως με τους Γερμανούς 22 Απρ 1941, έπεσαν ηρωικά μαχόμενα είκοσι (20) παλικάρια από την Πιερία γιατί πίστευαν ότι η ελευθερία είναι πνοή της ζωής και ο θάνατος ένα απλό επεισόδιο.
Ας τα θυμηθούμε...
"Γιατί οι νεκροί δεν πεθαίνουν όταν πίπτουν για την πατρίδα,
πεθαίνουν όταν τους λησμονούμε :"
1. Στρτης Βουτσάς Δημήτριος του Χρήστου, από την Κατερίνη του 19 Σ.Π. Φονεύθηκε στο Υψ.731 την 18-3-41.
2. Λοχ. Γαϊτάνης Θωμάς του Αντωνίου, από την Κατερίνη του 16 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα την 10-3-41.
3. Στρτης Διατσίδης Δημήτριος του Σιδέρη από το Αιγίνιο του 31 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα την 14-3-41.
4. Δεκ. Ζαρκανέλης Κων/νος του Δημητρίου από το Δίο του 16 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα την 14-3-41.
5. Στρτης Ζέρβας Ιωάννης του Κων/νου από το Δίο του 31 ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στην Τρεμπεσίνα την 9-3-41.
6. Στρτης Ισιώτης Δημήτριος του Κων/νου από την Μηλέα του 16 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα την 13-3-41.
7. Δεκ Κάτσιος Γεώργιος του Ιωάννη από την Κατερίνη του 28 ΣΠ. Εξαφανίσθηκε στο Μπούμπεσι την 19-3-41.
8. Στρτης Κουλακιώτης Κων/νος του Αθανασίου από τον Κορινό του 16 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα την 19-3-41.
9. Στρτης Κραντώνης Γεώργιος του Αναστασίου από το Λιτόχωρο του 16 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα την 15-3-41.
10. Στρτης Κρεμετής Δημήτριος του Αστερίου από την Κατερίνη του 90 ΣΠ. Φονεύθηκε στο υψ. 802 (Μπούμπεσι) την 9-3-41.
11. Στρτης Κυριακίδης Αχιλλεύς του Κων/νου από την Σεβαστή του 90 ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μπούμπεσι την 10-3-41.
12. Στρτης Μπίτσας Γεώργιος του Μιχαήλ από το Λιτόχωρο του 90 ΣΠ. Φονεύθηκε στο Μπούμπεσι την 9-3-41.
13. Στρτης Παλάσκας Νικόλαος του Βασιλείου από την Κατερίνη του 13 ΣΠ. Πέθανε από τραύματα στο Βεράτι την 10-3-41.
14. Στρτης Παπαθεοδώρου Νικόλαος του Θεοδώρου από τον Κολινδρό του ΧΙ όρχου οχημάτων. Φονεύθηκε στη Σπαθάρα την 9-3-41.
15. Στρτης Πατσατζόγλου Γεώργιος του Βασιλείου από την Νεοκαισάρεια του 67 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Μετζγκοράνη την 10-3-41.
16. Λοχ. Πειστικός Αναστάσιος του Ιωάννη από το Λιτόχωρο του 90 ΣΠ. Φονεύθηκε στο Υψ. 802 (Μπούμπεσι) την 30-3-41
17. Δεκ. Περχανίδης Πέτρος του Παύλου από τον Μακρύγιαλλο του 67 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Μετζγκοράνη την 13-341.
18. Στρτης Πουλάκης Ιωάννης του Γρηγορίου από την Μηλιά του 16 ΣΠ. Φονεύθηκε στην Τρεμπεσίνα την 10-3-41.
19. Στρτης Σοκολάτας Νικόλαος του Αθανασίου από το Μοσχοπόταμο του 29 ΣΠ. Φονεύθηκε στο Σεντέλι την 10-3-41.
20. Στρτης Συμεωνίδης Κων/νος του Ιωάννη από τον Άνω Άγιο Ιωάννη του 90 ΣΠ. Πέθανε στο Β1 Πεδινό Νοσηλευτικό τμήμα την 9-3-41.
Τους αξίζει κάθε ΤΙΜΗ και ΔΟΞΑ
Γεώργιος Βαρδάκας ( Συνταγματάρχης Ε.Α.)
