Του Νίκου Σαλπιστή.
Ο καπιταλισμός , το κοινωνικό σύστημα δηλαδή που κυριαρχει
στον κόσμο, βρίσκεται σε μεγάλη κρίση. Η κρίση αυτή είναι δομικού χαρακτήρα
, είναι δηλαδή συστατικό στοιχείο της
ύπαρξης και λειτουργίας του και γι αυτό είναι αγιάτρευτη. Δομικό στοιχειό της
ύπαρξής του είναι και η ανισότητα και η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Οι καπιταλιστές
προσπαθούν να ξεπεράσουν την κρίση μεταφέροντας το κόστος στα λαϊκά στρώματα ή
μέσα από την κατεδάφιση των δικαιωμάτων τους ή μέσα από τον πόλεμο και την
καταστροφή (βλέπε α΄και παγκοσμίους πολέμους).
Οι αστοί και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι δεν παραδέχονται
ότι η κρίση , η ανισότητα και η εκμετάλλευση είναι συνέπεια της δομής και
λειτουργίας του καπιταλισμού. Αν το έκαναν, θα έπρεπε να οδηγηθούν στη
διαπίστωση ότι ο καπιταλισμός δεν πρέπει
να υπάρχει και ότι πρέπει να αντικατασταθεί με ένα άλλο κοινωνικό σύστημα. Αν
ήθελαν να είναι συνεπείς με τη διαπίστωση αυτή θα έπρεπε να αγωνιστούν ενάντια
στον καπιταλισμό . Δεν θα εξετάσουμε εδώ γιατί δεν το κάνουν, αν δηλαδή δεν το
θέλουν ή δεν μπορούν και γιατί.
ΦΤΑΙΕΙ Ο ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ;
Εδώ θα μας απασχολήσει η προσπάθεια που γίνεται τελευταία
από αστούς πολιτικούς και αστικά μέσα ενημέρωσης, μπροστά στα αδιέξοδα που
αντιμετωπίζει το σύστημά τους και μπροστά στην αδυναμία τους να δώσουν μια
θαρραλέα, επιστημονικά ορθή εξήγηση, να χρεωθεί ο μαρξισμός και η κομμουνιστική
προοπτική για δημιουργία της κρίσης στην
Ελλάδα. ( δεν μας λένε, γιατί αντίστοιχη κρίση υπάρχει και σε άλλες
καπιταλιστικές χώρες όπου δεν υπάρχει ο μαρξιστικός δάκτυλος). Εκμεταλλεύονται
την μαρξιστική προέλευση κάποιων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ ( «νεανικές τρέλες» κατά
τον υπουργό Εξωτερικών Κοτζια) για να
υποστηρίξουν, γελοιωδώς, ότι για τη σφαγή που υφίσταται ο λαός φταίει η
πολιτική κάποιου αόρατου κομμουνιστικού ιερατείου. Όχι, δεν είναι κατευθύνσεις
της άρχουσας τάξης και την Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά οδηγίες του …Μαρξ από το
υπερπέραν. Σ΄ αυτή την προσπάθεια συμβάλλουν, στο χώρο της πολιτικής , εκπρόσωποι από το Ποτάμι, τη ΝΔ, τη Χρυσή
Αυγή και το κόμμα των Κεντρώων. Και φυσικά οι διαπιστώσεις τους είναι αέρας στα
πανιά του ΣΥΡΙΖΑ, αφού παρουσιάζουν την πολιτική του σαν κάτι που δεν είναι ,
δηλαδή πολιτική που καθοδηγείται από το μαρξισμό, και κρύβουν αυτό που είναι
και που θα υλοποιούσαν και οι ίδιοι αν ήσαν στην κυβέρνηση, δηλαδή έναν
καραμπινάτο καπιταλισμό.
ΟΙ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΠΟΛΥΔΩΡΑ
Έκανα αυτή τη μεγάλη
εισαγωγική τοποθέτηση παρακινούμενος από την εισήγηση που έκανε ο κ. Πολύδωρας
σε εκδήλωση της Σχολής Γονέων για τη νεοελληνική ταυτότητα. Η εισήγηση του
κινήθηκε μέσα στα πλαίσια της προσπάθειας αστών πολιτικών που αναφέραμε πιο
πριν. Τι είπε μεταξύ άλλων ο κ. Πολύδωρας;
«Η παγκοσμιοποίηση είναι μια μετεξέλιξη της χωροταξίας των
ιδεολογιών που εμπεριέχει τον μεγάλο συγκερασμό της κομμουνιστικής
διεθνοποίησης και της καπιταλιστικής παγκόσμιας αγοράς».
Δηλαδή, σε απλά
ελληνικά, η παγκοσμιοποίηση είναι
μετεξέλιξη της διεθνοποίησης, μιας ενιαίας διαδικασίας κομμουνισμού και
καπιταλισμού (μήπως σας θυμίζει τίποτα από τη θεωρία των δυο άκρων , του
κόκκινου και μαύρου φασισμού;) Δεν πρωτοτυπεί , στη διαπίστωση του ο κ.
Πολύδωρας. Όμως το συμπέρασμα του έχει κάποια λογική ανακολουθία. Άλλη είναι η
οικονομική και κοινωνική βάση του καπιταλισμού και άλλη του σοσιαλισμού
–κομμουνισμού , άλλα συμφέροντα εκπροσωπεί ο διεθνισμός της εργατικής τάξης--
που σε τίποτα δεν εμποδίζει την εκδήλωση της πολιτιστικής ταυτότητας κάθε λαού—
και άλλα ο κοσμοπολιτισμός του κεφαλαίου , της πλουτοκρατίας δηλαδή, που
ισοπεδώνει κάθε πολιτιστική ταυτότητα είτε με τη βία είτε με την καταναλωτική
αγορά και εμπορευματοποίηση . Αλήθεια, αυτόν το κοσμοπολιτισμό δεν υπηρέτησε ο
κ. Πολύδωρας τόσα χρόνια, μέσα στη ΝΔ;
Λέει παρακάτω…
«Στα 70 χρόνια του πειράματος του κομμουνιστικού και
σοβιετικού imperium,
της εφαρμογής της θεωρητικής υπόθεσης της «δικτατορίας του προλεταριάτου» με
την ιαχή «προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε», κάποιοι πολεμήσαμε για την ιδέα
του έθνους-κράτους και των εθνικών συνόρων».
Για ποιο έθνος
–κράτος μας μιλαει ο κ. Πολύδωρας;
Δεν βρισκόμαστε στον καιρό της γαλλικής αστικής επανάστασης
(1789) και των χρόνων που ακολουθησαν. Η ιδέα του έθνους-κράτους(που δεν έπαυε
να είναι καπιταλισμός) την εποχή εκείνη είχε προοδευτικό περιεχόμενο, γιατί
ενοποιούσε πολιτικά και διοικητικά
κατακερματισμένα φέουδα , ενοποίηση που πατούσε σε μια ενιαία αγορά που
δημιούργησαν οι αστοί-καπιταλιστές και η μετεξέλιξη της φεουδαρχικής
οικονομίας. Όμως αυτό το έθνος –κράτος πέθανε. Η νοσταλγία του κ. Πολύδωρα αν
δεν είναι υποκριτικη—αφού ταυτόχρονα είναι και υποστηρικτής της Ευρωπαϊκής
Ένωσης —είναι τουλάχιστον μη υλοποιήσιμη.
«Κλάψαμε ακόμα και για την εισβολή στην Ουγγαρία το 1956 και
στην Τσεχοσλοβακία το 1968. Αυτά πέρασαν. Και έμεινε η μονοκρατορία του
καπιταλισμού. Που με εργαλεία την παγκόσμια αγορά, τον νεοφιλελευθερισμό και
την χρηματοπιστωτική οικονομία καταργεί σύνορα και έθνη-κράτη και καθυποτάσσει
λαούς.--- Είναι ο ίδιος που τον κηρύττουν και τον διεξάγουν όλοι οι αλαζόνες
όλων των εποχών».
Όμως αυτός είναι ο καπιταλισμός, δεν υπάρχει δεύτερος. Καταργεί
και κράτη και σύνορα ή δημιουργεί νέα, όταν τον συμφέρει.. Αν εννοεί τον
καπιταλισμό της δεκαετίας του 1960 δεν πρέπει να ξεχνά την ύπαρξη της
κοινότητας των σοσιαλιστικών χωρών, που λειτουργούσε ως αντίπαλο δέος και
περιόριζε την επιθετικότητα του καπιταλισμού εναντία στα λαϊκά στρώματα.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ
«Σήμερα οι μετανάστες της φτώχειας και οι πρόσφυγες των
εμφύλιων συγκρούσεων και πολέμων κινούν κατά την Δύση, πολιορκούν την Ελλάδα,
παρεισφρέουν στο έδαφός της και στην κοινωνία της και με το ποσοτικό-πληθυσμιακό
πλεονέκτημά τους … την κατακτούν. Ελλάδα και Δύση. Η Δύση παίζει με την Ελλάδα
το παιχνίδι του ακρωτηριασμού του κυκλωμένου ναυαγού από τους καρχαρίες για να
σωθεί. Όμως ποτέ δεν σώζεται. Ο κύκλος στενεύει και οι καρχαρίες είναι πολλοί
και αχόρταγοι. Και σε μια άλλη παραλλαγή, η Δύση και το προκεχωρημένο φυλάκιό
της, η Ελλάδα, πέφτει θύμα του πολιτισμικού της μύθου.---- Και, δεύτερη
αλήθεια, τότε ο δυνατότερος και αρτιότερος πολιτισμός νικά. Αυτή η δεύτερη
αλήθεια ίσχυσε για το Ελληνικό φαινόμενο. ……… Άντεξε λόγω ανώτερου πολιτισμού
και διατήρησε την ιδιοσυστασία του. Και επηρέασε τον κατακτητή, όπως μας
πληροφορεί και ο Οράτιος για τους Ρωμαίους κατακτητές της Ελλάδας. Ή όπως
συνέβη με τους Οθωμανούς στο Βυζάντιο. Οι Τούρκοι αποδεδειγμένα και ομολογημένα
δεν είχαν κανέναν άλλο πολιτισμό παρά μόνον εκείνον της στέπας. Εισελαύνοντες
στα εδάφη του Βυζαντίου και στην Κωνσταντινούπολη, υιοθέτησαν έστω δι’ αρπαγής
τα πάντα….. Οι Έλληνες, από την άλλη μεριά, στους χρόνους των μεγάλων
αποικισμών τους ή του Μεγαλέξανδρου δεν ήσαν κατακτητές. Ήσαν μάλλον εξαγωγείς
ενός ανώτερου πολιτισμού. Αυτές είναι οι ρίζες του παγκόσμιου ή για την
ακρίβεια του Δυτικού πολιτισμού».
Εδώ τι να πρωτοσχολιασεις. Τον υπολανθάνοντα ρατσισμό, την
αντίληψη περί περιούσιου λαού , αντίληψη που φλερτάρει με τις νιτσεϊκές
θεωρίες…
Κατά τον ομιλητη, «οι μετανάστες της φτώχειας και οι
πρόσφυγες των εμφύλιων συγκρούσεων» , δυστυχισμένες υπάρξεις που καθημερινά
πληρώνουν φόρο θανάτου για να φύγουν από
τον πόλεμο και τη φτωχεια και να διαβουν το Αιγαίο, παρομοιάζονται με καρχαριες
που θέλουν να κατακτησουν την Ελλάδα και τη Δυση.
Μια (καπιταλιστική) Δύση που οι στρατιωτικές επεμβάσεις της
, για λογαριασμό της ευρωπαικης πλουτοκρατίας μαζί και της ελληνικής, οδήγησαν
αυτούς τους πληθυσμους στην περιοχή μας.
Αυτά ειπώθηκαν σε μια πόλη που τουλάχιστον ο μισος της
πληθυσμός είναι προσφυγικής προέλευσης και ένα μεγάλο ποσοστό της «μετανάστες
της φτώχειας» , παλιοι και νεοι.
Πρόσφυγες και
μετανάστες , φτωχοί Έλληνες, αντιμετωπίστηκαν ρατσιστικά όχι μόνο από
εθνικιστές ξενων χωρών , προς μεγάλη
ικανοποίηση της άρχουσας τάξης, αλλά και από το ελληνικό αστικό κράτος , την
εργοδοσια και τους ντόπιους εθνικιστές.
Ο κ. Πολύδωρας δεν κάνει λόγο για καπιταλιστικά κράτη αλλά
για Δυση. Οι λεξεις έχουν τη σημασία τους. Έτσι επιτυγχάνεται η αθώωση του
καπιταλισμού για τη δημιουργία του φαινομένου.
Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΥΠΟΔΟΥΛΩΣΗ
Παραβλεπει ότι ο ελληνικός λαός είναι ήδη «κατακτημενος»
οικονομικά από τη συμμαχια της ελληνικής άρχουσας τάξης με τις αντίστοιχες
ευρωπαικες, μέσω της αντιλαϊκής πολιτικής. Αποσιωπά ότι ο ελληνικός λαός είναι
ήδη «κατακτημενος» στρατιωτικά από την ύπαρξη και λειτουργία των αμερικανικών
βάσεων στην πατρίδα μας , ελληνικό έδαφος που δεν το οριζει ο λαός μας. Κουβέντα
δεν κάνει για την «αιχμαλωσια» των ελληνικων ενοπλων δυνάμεων από τα επιτελεία
και τους επιθετικους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ. Και ανακαλύπτει ότι οι κινδυνοι για
την εθνικη μας ανεξαρτησία προερχονται από τους αποκλήρους της Ανατολής. «
Διυλίζει τον κώνωπα και καταπίνει την κάμηλον» ο κ. Πολυδωρας.
ΑΝΩΤΕΡΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ
Τελειώνοντας , θα θελαμε να κάνουμε και ένα σχολιο για τα
περί «ανωτερου πολιτισμού» και περί του ότι η Ελλάδα αποτελεί προκεχωρημενο
φυλακιο της Δυσης.
Ο αρχαιος ελληνικός πολιτισμός ήταν πραγματι θαυμαστός. Δεν δάνεισε μόνο σε
άλλους πολιτισμους αλλά και δανειστηκε από αυτους. Η δημιουργία του ήταν αποτέλεσμα των συνθηκων
και όχι γιατι το θελησε ο Θεός.
Αν ο ελληνικός πολιτισμός ήταν ανωτερος από άλλους και οι
ρίζες του δυτικου πολιτισμού είναι ελληνικές τότε θα πρέπει να μας εξηγηθει πως
ένας δευτερογενως ανωτερος πολιτισμός (πχ ο γερμανικός) γεννησε το τερας του
φασισμού. Εκτός και αν ο κ. Πολύδωρας θεωρει το φασισμό δειγμα ανώτερου
πολιτισμού. Βέβαια εξαρτάται από το τι θεωρει ο καθένας ανωτεροτητα. Ο ναζισμος
χρησιμοποίησε , ως ένα βαθμό, την έννοια της ανωτερότητας του αρχαιοελληνικου
πολιτισμού για να αποδειξει ότι κληρονόμος του ήταν ο γερμανικός πολιτισμος ,
απόδειξη που συνοδεύτηκε από το συμπέρασμα περί κατωτεροτητας άλλων εθνών. Αποτέλεσμα
αυτής της θεωρητικής τοποθέτησης ήταν να αποτελέσει η τοποθετηση αυτή τη
δικαιολογια για την κατάκτηση και εκμετάλλευση άλλων λαών.
Η αντίληψη ότι η καπιταλιστική Ελλάδα αποτελεί προκεχωρημενο
φυλάκιο της καπιταλιστικής Δύσης ή , εν
πασει περιπτώσει , αν εχασε αυτήν την αποστολη πρέπει να την ξαναβρεί,, έχει ως
κύριο φορέα της την άρχουσα τάξη της χώρας μας. Μια άρχουσα τάξη που για κάποια
περίοδο έπαιξε αυτό το ρόλο με το αζημίωτο , με τον ελληνικό λαό να πληρώνει το
μαρμαρο (βλεπε Μικρασιατική καταστροφή). Στις μέρες μας, η ελληνική
πλουτοκρατία θέλει να ξαναπαίξει αυτό το ρόλο , λογω και των ανακατατάξεων που
γίνονται στην περιοχή μας. Το σιγουρο είναι ότι αν υλοποιηθεί αυτή η επιδίωξη
αυτός που θα χάσει θα είναι ο ελληνικός λαός.
Ο Κ. Μαρξ στη «Γερμανική ιδεολογία» διαπιστωνει. «…Σε κάθε
ιστορική περίοδο , οι κυριαρχες ιδέες είναι οι ιδέες της άρχουσας τάξης… οι
αρχοντες… εμφανιζουν το συμφέρον τους ως κοινό συμφέρον όλων των μελών της
κοινωνίας..»
Πίσω από αυτή τη σοφη διαπίστωση κρύβεται η σκληρή
πραγματικότητα του ιδεολογικου ελεγχου των λαών από τις αρχουσες τάξεις. Στις
μέρες μας η άρχουσα τάξη, μπροστά στα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει, παιζει τα
ρεστα της και γι αυτό γίνεται
επικίνδυνη. Δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει το χαρτι του πολεμου και του
φασισμού (αυτά τα δυο πάνε μαζί) προκειμένου να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της.
Και για να το κάνει αυτό θα πρέπει να πεισει τους λαούς ότι τα δικά της
συμφέροντα είναι και δικά τους συμφέροντα.
Εμείς όχι μόνο δεν θα πρέπει να γινουμε φορείς των απόψεών
της αλλά, αντίθετα, θα πρέπει να αποκαλύψουμε τις ιδιοτελείς της επιδιώξεις. Η ιστορία μας διδάσκει.
Ν. Σαλπιστής