Όπως είναι γνωστό, το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ) από τις 13 Ιανουαρίου μέχρι τις 17 Φεβρουαρίου 2017 προχώρησε στην ανάρτηση δασικών χαρτών σε 33 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, καλύπτοντας περίπου το 35% της έκτασής της. Είναι η μεγαλύτερη ανάρτηση που έχει γίνει στη χώρα.
Η ανάρτηση των χαρτών αφ’ ενός μεν ικανοποιεί συνταγματική απαίτηση δεκαετιών, αφ’ ετέρου δε συμβάλλει στην επίτευξη ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού. Συνιστά, εν τέλει, τομή για τη χώρα, για τη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης και για την προστασία του περιβάλλοντος.
Όμως η ανάρτηση των χαρτών ανέδειξε σημαντικά προβλήματα, που τα προηγούμενα χρόνια καλύπτονταν «κάτω από το χαλί» και προκαλούσαν διαφόρων ειδών φαινόμενα. Αναδείχθηκαν και πολλά λάθη, οφειλόμενα σε χρόνιες αδυναμίες της Διοίκησης.
Από τις πρώτες ημέρες της ανάρτησης των χαρτών τα προβλήματα και τα λάθη ανά την Ελλάδα επισημάνθηκαν τόσο από ενδιαφερόμενους πολίτες, όσο και από αιρετούς της Αυτοδιοίκησης και της Βουλής. Ειδικότερα στην Πιερία κατεβλήθη και καταβάλλεται προσπάθεια όχι μόνον ενημέρωσης των πολιτών, αλλά και υπόδειξης λύσεων είτε κατά περίπτωση, είτε ομαδικώς (π.χ. κτήμα 458 περιοχής Βροντούς – Αγίου Σπυρίδωνα).
Αποδέκτης του εντοπισμού των προβλημάτων και των λαθών ήταν το ΥΠΕΝ, η πολιτική ηγεσία του οποίου κατανόησε το εύρος και τη σημασία τους. Έτσι:
1. Το ΥΠΕΝ ολοκλήρωσε τις εξής ρυθμίσεις:
α. Μείωσε το ύψος των τελών αντίρρησης με την ΚΥΑ 151585/323/3-2-2017 (ΦΕΚ Β´ 347/8-2-2017).
β. Προχώρησε σε ενημέρωση των χαρτών με τα όρια των οικισμών με την Εγκύκλιο 151590/331/06-02-2017.
γ. Προχώρησε σε άρση αναδάσωσης σε καλλιεργούμενες εκτάσεις με την Εγκύκλιο 153373/441/22-2-2017).
2. Με τροπολογία που ψηφίσθηκε την 22-3-2017 στην Ολομέλεια της Βουλής προβλέπονται τα εξής:
α. Παράταση της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων κατά 45 ημέρες. Για την Πιερία η προθεσμία μετατέθηκε στις 7 Μαϊου 2017 (από 23 Μαρτίου 2017).
β. Στον ΟΠΕΚΕΠΕ θα αποστέλλεται ο αναρτημένος δασικός χάρτης προς ενημέρωση και ο κυρωμένος χάρτης προς ενέργεια.
γ. Ο κυρωμένος χάρτης θα συμπληρώνεται και θα διορθώνεται από τις Διευθύνσεις Δασών με βάση τις αποφάσεις επί των ασκηθεισών αντιρρήσεων.
δ. Στον κυρωμένο χάρτη θα αποτυπώνονται και οι αναδασμοί – διανομές, που έχουν πραγματοποιηθεί κατ’ εφαρμογή των διατλαξεων της αγροτικής νομοθεσίας.
3. Το ΥΠΕΝ παρασκευάζει σχεδίου νόμου και υπουργικές αποφάσεις για:
α. Αντιμετώπιση προφανών σφαλμάτων των δασικών χαρτών - Ενημέρωση χαρτών με τις νόμιμες πράξεις της διοίκησης,
β. Καθορισμό αμοιβής δικηγόρου,
γ. Ατέλεια των ΟΤΑ στην υποβολή αντιρρήσεων για δημοτικές εκτάσεις,
δ. Λειτουργία Επιτροπών Δασολογίου επί αναρτημένου χάρτη για χαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων και προώθηση δραστηριοτήτων,
ε. Προώθηση διαδικασίας αιτήσεων εξαγοράς εκχερσωμένων εκτάσεων, οι οποίες θα αναστέλλουν την κύρωση του δασικού χάρτη,
στ. Μείωση του κόστους εξαγοράς ή/και χρήσης της έκτασης με ταυτόχρονη αύξηση του αριθμού των δόσεων,
ζ. Επίτρεψη ύπαρξης κατασκευών που εξυπηρετούν τη γεωργική δραστηριότητα σε παραχωρηθείσες εκτάσεις,
η. Μη υποχρέωση υποβολής οικονομοτεχνικής μελέτης για τις εκχερσωμένες εκτάσεις μεταξύ 1975-2007,
θ. Αποδοχή ένορκων βεβαιώσεων για τη δυνατότητα εξαγοράς των προ του έτους 1975 εκτάσεων,
ι. Αφαίρεση από την προστασία της δασικής νομοθεσίας των ιδιωτικών και των πεδινών χορτολιβαδικών εκτάσεων, που είχαν χαρακτηριστεί ως χορτολιβαδικές πριν το 2014,
ια. Παράταση εισαγωγής των οικιστικών πυκνώσεων στους αναρτημένους χάρτες μέχρι τη λήξη της ανάρτησης.
Η ολοκλήρωση των παραπάνω ρυθμίσεων ασφαλώς θα εξουδετερώσει τα δημιουργηθέντα προβλήματα και θα μηδενίσει τα λάθη της ανάρτησης των χαρτών.
Η ανάρτηση των χαρτών αφ’ ενός μεν ικανοποιεί συνταγματική απαίτηση δεκαετιών, αφ’ ετέρου δε συμβάλλει στην επίτευξη ενός ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού. Συνιστά, εν τέλει, τομή για τη χώρα, για τη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης και για την προστασία του περιβάλλοντος.
Όμως η ανάρτηση των χαρτών ανέδειξε σημαντικά προβλήματα, που τα προηγούμενα χρόνια καλύπτονταν «κάτω από το χαλί» και προκαλούσαν διαφόρων ειδών φαινόμενα. Αναδείχθηκαν και πολλά λάθη, οφειλόμενα σε χρόνιες αδυναμίες της Διοίκησης.
Από τις πρώτες ημέρες της ανάρτησης των χαρτών τα προβλήματα και τα λάθη ανά την Ελλάδα επισημάνθηκαν τόσο από ενδιαφερόμενους πολίτες, όσο και από αιρετούς της Αυτοδιοίκησης και της Βουλής. Ειδικότερα στην Πιερία κατεβλήθη και καταβάλλεται προσπάθεια όχι μόνον ενημέρωσης των πολιτών, αλλά και υπόδειξης λύσεων είτε κατά περίπτωση, είτε ομαδικώς (π.χ. κτήμα 458 περιοχής Βροντούς – Αγίου Σπυρίδωνα).
Αποδέκτης του εντοπισμού των προβλημάτων και των λαθών ήταν το ΥΠΕΝ, η πολιτική ηγεσία του οποίου κατανόησε το εύρος και τη σημασία τους. Έτσι:
1. Το ΥΠΕΝ ολοκλήρωσε τις εξής ρυθμίσεις:
α. Μείωσε το ύψος των τελών αντίρρησης με την ΚΥΑ 151585/323/3-2-2017 (ΦΕΚ Β´ 347/8-2-2017).
β. Προχώρησε σε ενημέρωση των χαρτών με τα όρια των οικισμών με την Εγκύκλιο 151590/331/06-02-2017.
γ. Προχώρησε σε άρση αναδάσωσης σε καλλιεργούμενες εκτάσεις με την Εγκύκλιο 153373/441/22-2-2017).
2. Με τροπολογία που ψηφίσθηκε την 22-3-2017 στην Ολομέλεια της Βουλής προβλέπονται τα εξής:
α. Παράταση της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων κατά 45 ημέρες. Για την Πιερία η προθεσμία μετατέθηκε στις 7 Μαϊου 2017 (από 23 Μαρτίου 2017).
β. Στον ΟΠΕΚΕΠΕ θα αποστέλλεται ο αναρτημένος δασικός χάρτης προς ενημέρωση και ο κυρωμένος χάρτης προς ενέργεια.
γ. Ο κυρωμένος χάρτης θα συμπληρώνεται και θα διορθώνεται από τις Διευθύνσεις Δασών με βάση τις αποφάσεις επί των ασκηθεισών αντιρρήσεων.
δ. Στον κυρωμένο χάρτη θα αποτυπώνονται και οι αναδασμοί – διανομές, που έχουν πραγματοποιηθεί κατ’ εφαρμογή των διατλαξεων της αγροτικής νομοθεσίας.
3. Το ΥΠΕΝ παρασκευάζει σχεδίου νόμου και υπουργικές αποφάσεις για:
α. Αντιμετώπιση προφανών σφαλμάτων των δασικών χαρτών - Ενημέρωση χαρτών με τις νόμιμες πράξεις της διοίκησης,
β. Καθορισμό αμοιβής δικηγόρου,
γ. Ατέλεια των ΟΤΑ στην υποβολή αντιρρήσεων για δημοτικές εκτάσεις,
δ. Λειτουργία Επιτροπών Δασολογίου επί αναρτημένου χάρτη για χαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων και προώθηση δραστηριοτήτων,
ε. Προώθηση διαδικασίας αιτήσεων εξαγοράς εκχερσωμένων εκτάσεων, οι οποίες θα αναστέλλουν την κύρωση του δασικού χάρτη,
στ. Μείωση του κόστους εξαγοράς ή/και χρήσης της έκτασης με ταυτόχρονη αύξηση του αριθμού των δόσεων,
ζ. Επίτρεψη ύπαρξης κατασκευών που εξυπηρετούν τη γεωργική δραστηριότητα σε παραχωρηθείσες εκτάσεις,
η. Μη υποχρέωση υποβολής οικονομοτεχνικής μελέτης για τις εκχερσωμένες εκτάσεις μεταξύ 1975-2007,
θ. Αποδοχή ένορκων βεβαιώσεων για τη δυνατότητα εξαγοράς των προ του έτους 1975 εκτάσεων,
ι. Αφαίρεση από την προστασία της δασικής νομοθεσίας των ιδιωτικών και των πεδινών χορτολιβαδικών εκτάσεων, που είχαν χαρακτηριστεί ως χορτολιβαδικές πριν το 2014,
ια. Παράταση εισαγωγής των οικιστικών πυκνώσεων στους αναρτημένους χάρτες μέχρι τη λήξη της ανάρτησης.
Η ολοκλήρωση των παραπάνω ρυθμίσεων ασφαλώς θα εξουδετερώσει τα δημιουργηθέντα προβλήματα και θα μηδενίσει τα λάθη της ανάρτησης των χαρτών.