Αντώνη Ι. Ζαρκανέλα
π. Γενικού Διευθυντή Ανάπτυξης
της Νομαρχίας Θεσσαλονίκης.
Με Εντολή της Μόσχας η εξέγερση της Δράμας; (Συνέχεια)
Ο Στάλιν, προδικάζοντας, ως φαίνεται, τις μελλοντικές εξελίξεις στη Βαλκανική και ιδιαίτερα στη Βουλγαρία όπου πέραν του ότι το Κομουνιστικό Κόμμα Βουλγαρίας εκεί ήταν ισχυρό είχε και ισχύ και λόγο στην Κομιντέρν λόγω Δημητρώφ, εμφανίζεται να υποστηρίζει τις εδαφικές διεκδικήσεις των Βουλγάρων στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Με τον τρόπο αυτό δεν εμφανίζεται η Σοβιετική Ένωση να διεκδικεί ευθέως τμήμα μιας άλλης χώρας. Εμμέσως, όμως φαίνεται, ότι διασφαλίζει η Σοβιετική Ένωση τη ναυτική της παρουσία στις θερμές θάλασσες, τον στόλο της, μέσω της Βουλγαρίας. Να μην ξεχνούμε ότι την περίοδο αυτή – Νοέμβριος 1940 - η Σοβιετική Ένωση είναι επισήμως σύμμαχος της Ναζιστικής Γερμανίας ενώ η Βουλγαρία, που από το 1939 φαινόταν να οδεύει ασυγκράτητη προς μία ακόμη καιροσκοπική εμπλοκή της στον νέο πόλεμο με την προσχώρησή της την 1η Μαρτίου 1941 στο Τριμερές Σύμφωνο Άξονα, θα εξασφάλιζε την επιστροφή εδαφών που της αφαιρέθηκαν, όπως πίστευε, με το Σύμφωνο του Νεϊγύ το 1919 (ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, 2013). Επομένως, και οι δύο χώρες, η Σοβιετική Ένωση και η Βουλγαρία, από τον Μάρτιο του 1941 και μέχρι τον Ιούνιο του ιδίου έτους ήταν σύμμαχοι των Φασιστο-Ναζιστών, ενώ μετά τον Ιούνιο του 1941, όταν «έσπασε» η συμμαχία Σοβιετικής Ένωσης και Ναζιστικής Γερμανίας, έμεινε μόνον η Βουλγαρία σύμμαχος της Ναζιστικής Γερμανίας και ουσιαστικά εχθρός της Σοβιετικής Ένωσης, επειδή ακριβώς συνέχισε να συμμετέχει στο Σύμφωνο του Άξονα.
Στη συνέχεια, και μετά την επίθεση του Χίτλερ εναντίον του Στάλιν και μετά τη δραματική έκκληση του Στάλιν για επίθεση και αντίσταση εναντίον «του εχθρού», δηλαδή των Ναζιστών Γερμανών - χθεσινών συμμάχων του- είναι αδιανόητο να υποθέσει κανείς ότι μια τοπική κομματική οργάνωση του ΚΚΕ ανέλαβε από μόνη της - και εν αγνοία (;)του ΚΚΕ σε κεντρικό επίπεδο- να επιχειρεί να εκπληρώσει το χρέος της στη Σοβιετική Ένωση και στον μεγάλο Στάλιν, οργανώνοντας την εξέγερση της Δράμας. Από στοιχεία των Βουλγαρικών Αρχείων φαίνεται ότι η εξέγερση της Δράμας έγινε καθ’ υπόδειξη της Κομιντέρν η οποία «…επέστησε την προσοχή και το καθήκον των κομμουνιστικών κομμάτων να αρχίσουν τον αγώνα εναντίον της φασιστικής Γερμανίας» πληροφορώντας τους ότι «..το Γενικό Στρατηγείο του Σοβιετικού Στρατού είχε καθορίσει ειδικά περιοχές, όπου θα αγωνίζονταν τα επί μέρους Κομμουνιστικά κόμματα. Τα Βαλκάνια χωρίστηκαν σε τρεις τομείς: Βουλγαρία, Γιουγκοσλαβία και Ελλάδα» (Πονομάριωφ: Σελίδες από τη δράση της Κομιντέρν). Την άποψή του ότι η εξέγερση της Δράμας ήταν συνακόλουθη της εντολής της Κομιντέρν, ο Πονομάριωφ τη στηρίζει και στην «προκήρυξη που διένειμε το τοπικό γραφείο του ΚΚΕ στη Μακεδονία και την Θράκη» στην οποία τονιζόταν η ανάγκη «..για ενεργητική υποστήριξη του Σοβιετικού Στρατού να αγωνιστούμε με όλα τα μέσα για τη νίκη του Κόκκινου Στρατού ο οποίος μάχεται για την ελευθερία όλων των λαών..» ενώ «..η τοπική οργάνωση του ΚΚΕ Δράμας καλούσε στα όπλα τον πληθυσμό..». Ο ΑΜΠΕΡΙΑΔΗΣ επίσης αναφέρει ότι ο Δασκάλωφ στο έργο του «Επανάσταση της Δράμας» και στη σελ. 122 γράφει: «..Επιδείχθηκε κάθε δυνατή προσπάθεια για την προετοιμασία της επανάστασης. Μέλη της εκτελεστικής επιτροπής του ΚΚΕ Δράμας περιηγήθηκαν τα χωριά και ανέπτυξαν την «παράνομη» θεωρία του αντιφασιστικού χαρακτήρα της εξέγερσης. Συγκροτήθηκαν ομάδες σε μερικά χωριά από πιστούς κομμουνιστές που είχαν προορισμό την οργάνωση της εξέγερσης. Η προετοιμασία της επανάστασης έγινε και συντελέστηκε κάτω από την καθοδήγηση του Μακεδονικού Γραφείου του ΚΚΕ για την Μακεδονία και τη Θράκη….».
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το ΚΚΕ, όσον αφορά τα τραγικά γεγονότα της Δράμας με τον ανείπωτο πόνο που προκάλεσαν, ακολούθησε, διαχρονικά, θέσεις που είναι αντιστρόφως ανάλογες της τραγικότητας του ιστορικού γεγονότος. Τα πρώτα σαράντα χρόνια, όταν τα γεγονότα της Δράμας ήταν πρόσφατα και ο πόνος ωμός, δεν τα μνημονεύει καν, κατόπιν αναγνωρίζει ότι έγιναν τα γεγονότα αυτά αλλά τα αποδίδει σε «πρόωρη ενέργεια» του τοπικού ΚΚΕ, γι’ αυτό και αποστασιοποιείται από αυτά. Και, τελικά, μετά από εβδομήντα και χρόνια, όταν θεώρησε ότι ο κόσμος ξέχασε τα γεγονότα αυτά, το ΚΚΕ οργανώνει και κομματική εκδήλωση οικειοποιούμενο το γεγονός… προσβάλλοντας όμως εκείνους που γνωρίζουν να διαβάζουν ιστορία και να ψάχνουν.. Θα μπορούσε να δοθεί και μια άλλη εξήγηση στην τακτική που ακολούθησε το ΚΚΕ ως προς την εξέγερση της Δράμας. Μέχρι το 1980 το ΚΚΕ δεν έθιγε το θέμα αυτό γιατί δεν ήθελε να διαταράξει τις σχέσεις του με το κομμουνιστικό καθεστώς της Βουλγαρίας δίνοντας ταυτόχρονα επιχειρήματα στο αστικό καθεστώς της Ελλάδος, το 1981 αναγνώριζε την ύπαρξη του συμβάντος αλλά το απέδιδε σε κάποιους «απείθαρχους» κομματικούς. Το 2015, όταν πια είχε πέσει το κομμουνιστικό καθεστώς στην Βουλγαρία εκθείαζε το συμβάν και αναλάμβανε την ευθύνη της οργάνωσης της ηρωϊκής εξέγερσης της Δράμας..
Εκεί, όμως που το ΚΚΕ είναι κάθετο, είναι ότι δεν υπήρξε προβοκάτσια από την πλευρά της τοπικής καθοδήγησης, όπως καταγγέλθηκε από τους αντιπάλους τους και όχι μόνον, αλλά όμως την κατηγορεί «χαϊδεύοντάς την» «ότι παρασύρθηκε», «ότι εκτίμησε λάθος την κατάσταση», ότι δεν «ρώτησε» κάνοντας του κεφαλιού της. Όχι όμως και για προβοκάτσια… Δεν ενδιαφέρει, φαίνεται, το ΚΚΕ ότι μία έστω «πρόωρη» εξέγερση στελεχών του κόστισε τη ζωή 6.000-7.000 Ελλήνων αλλά το αν ήταν προβοκάτσια ή όχι. Ομως, μήπως η άνοδος της αφρόκρεμας των 24 Ακροναυπλιωτών με τον Γραμματέα του ΚΚΕ Τσίπα Α. στην Ανατολική Μακεδονία έγινε στα πλαίσια της ανωτέρω εντολής της Κόμιντερν και γιαυτό υπήρξε εκπροσώπηση τόσο υψηλού επιπέδου από την πλευρά του ΚΚΕ στο κάλεσμα; Σε κάθε περίπτωση, το ΚΚΕ εμφανίζεται να λησμονεί ότι ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα της Ιστορίας είναι ότι έχει υπομονή και περιμένει. Εξάλλου, τα Αρχεία των πρώην κομμουνιστικών χωρών δεν έχουν ανοίξει όλα… Επομένως, το ΚΚΕ οφείλει στην Ιστορία να καταθέσει, τελικά, στοιχεία για τους 24 κομμουνιστές που με τη βοήθεια της Βουλγαρικής πρεσβείας βγήκαν από τις φυλακές, εξασφάλισαν Βουλγάρικες ταυτότητες και με τον τότε Γραμματέα του ΚΚΕ, Ανδρέα Τζήμα, πήγαν στην Ανατολική Μακεδονία. Και για πιο σκοπό. Τί τελικά απέγιναν;
Πάντως σε ένα από τα πιο τεκμηριωμένα για την τραγική περίπτωση της Δράμας βιβλίο, αυτό των ΠΑΣΧΑΛΙΔΗ.Δ. & Τ.ΧΑΤΖΗΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ (2003), που στηρίζεται σε πλήθος μαρτυριών, παλιοί κομμουνιστές της περιοχής της Δράμας βεβαίωσαν ότι οι διαδόσεις για εξέγερση κομμουνιστών στρατιωτών στην Βουλγαρία προέρχονταν από τους ίδιους τους Έλληνες αντάρτες του ΚΚΕ. Τις παρήγαγαν και τις διέδωσαν οι ίδιοι οι άνθρωποι που πήραν την απόφαση να οργανώσουν το κίνημα. Οι συγγραφείς αυτοί αν και απορρίπτουν το ενδεχόμενο της προβοκάτσιας, θεωρούν το Κίνημα της Δράμας μία εντελώς απονενοημένη ενέργεια τοπικών στελεχών του ΚΚΕ: «Ενέργεια η οποία προκάλεσε τα απηνή αντίποινα των βουλγαρικών αρχών κατοχής και τη μαζική εξόντωση εκατοντάδων αθώων στους νομούς Δράμας, Σερρών και Καβάλας». Την ευθύνη, ΕΣΤΩ αυτή, θα την αναλάβει, επί τέλους, κάποια στιγμή, το ΚΚΕ;
ΤΕΛΟΣ
