Κάθε Κυριακή του Θωμά, στη Νέα Τραπεζούντα Πιερίας οι Οφίτες Πόντιοι κατευθύνονται από το πρωί ’ς σα ταφία για μια μέρα Αναστάσιμη και αισιόδοξη, καθώς πιστεύουν ότι οι ψυχές των αγαπημένων έχουν ανέβει στον επίγειο κόσμο και κάθονται μαζί τους μέχρι την ημέρα του Αγίου Πνεύματος, γι’ αυτό και κάνουν «υποδοχή» στρώνοντας τραπέζι. Το ταφικό έθιμο οι πρόγονοι μας το τηρούσαν ευλαβικά στην επαρχία του Οφεως στον Πόντο. Μάλιστα δε σταμάτησαν να το τηρούν και όσοι Οφίτες εγκαταστάθηκαν στην Σοβιετική Ένωση , ακόμη και στα μαύρα χρόνια Σταλινικών εκκαθαρίσεων όπου χιλιάδες Πόντιοι εξοντώθηκαν απλώς διότι ήταν … Ελληνες . Οι κάτοικοι της Νέας Τραπεζούντας από το έτος 1928 , έτος ίδρυσης του χωριού , μέχρι και σήμερα τηρούν ευλαβικά αυτό το ταφικό έθιμο που οι ρίζες του χάνονται στο βάθος των αιώνων και φθάνουν στα χρόνια του αποικισμού του Πόντου από τους Ίωνες. Οι Αρχαίοι Αθηναίοι αλλά και άλλοι Ιωνες τηρούσαν παρόμοια ταφικά έθιμα . Ανάμεσα στα αρχαία ταφικά έθιμα, εκείνο που θα μπορούσε να συσχετισθεί με το ποντιακό ταφικό έθιμο, είναι της "Ημέρας των χύτρων", όπου πίστευαν ότι την ημέρα εκείνη οι ψυχές ξαναγύριζαν στον επάνω κόσμο και βρίσκονταν αόρατες ανάμεσα στους ζωντανούς. Κατά την τρίτη ημέρα της εορτής των Ανθεστηρίων στην Αθήνα, προς τιμήν του Διονύσου, πραγματοποιούνταν τα Υδροφόρια, εις ανάμνησιν όσων χάθηκαν στον Κατακλυσμό του Δευκαλίωνα.Οι Αθηναίοι έριχναν αλεύρι από σιτάρι ζυμωμένο με μέλι προς τις χθόνιες θεότητες σε ένα χάσμα που υπήρχε στο τέμενος της Γης Ολυμπίας, το οποίο βρισκόταν στο ναό του Ολυμπίου Διός που είχε κατασκευάσει ο Δευκαλίωνας όταν ήρθε στην Αθήνα. Κατά τη λήξη της τελετής, πίστευαν ότι οι ψυχές επέστρεφαν στον Κάτω Κόσμο, οπότε και φώναζαν: Θύραζε Κάρες ουκέτ' Ανθεστήρια.Τις «ρίζες» του τις βρίσκουμε σε αττικές λευκές ληκύθους• πρόκειται για αγγεία που εμφανίστηκαν γύρω στο 470 και χρησιμοποιούνταν μέχρι το 400 π.Χ. αποκλειστικά σε ταφικές τελετές. Σε μία λήκυθο του 430 π.Χ. που βρίσκεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης απεικονίζεται πεπλοφόρος γυναίκα που φέρει προσφορές σε τάφο, ενώ στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο φυλάσσεται παρόμοιο αγγείο που βρέθηκε στην Ερέτρια και χρονολογείται γύρω στο 440 π.Χ. Απεικονίζεται ο νεκρός έφηβος με χλαμύδα, πέτασο και δόρυ, όρθιος να αντικρίζει την επιτύμβια στήλη του προς την οποία έρχεται μια γυναικεία μορφή με κάνιστρο γεμάτο στεφάνια προσφορών, για να στολίσει το ταφικό μνημείο.
Για το Δ.Σ.
Δημοσθένης Σεϊταρίδης
Δημοσθένης Σεϊταρίδης
