Οι επιτηρητές των Ευρωπαίων δανειστών φέτος ήρθαν νωρίτερα απ’ ότι συνήθως. Πρόκειται για την πρώτη «μεταμνημονιακή» αξιολόγηση. Το αντικείμενο της βιασύνης τους;
Η συνεχιζόμενη δημοσιονομική κατάρρευση της χώρας.
Βέβαια, το αφήγημα της επίσημης προπαγάνδας είναι ότι δήθεν έχουμε πρωτογενή πλεονάσματα και μάλιστα πολύ παραπάνω από τα προβλεπόμενα. Πρόκειται για ανοησίες, που οφείλουν να πιστέψουν οι πολίτες, μόνο και μόνο γιατί τους το λένε οι δανειστές και οι εντολοδόχοι τους.
Η αλήθεια φαίνεται στο διάγραμμα που παραθέτουμε. Τα στοιχεία είναι από την Τράπεζα της Ελλάδος και δείχνουν ότι ταμειακά το πρωτογενές έλλειμμα, ή καθαρό όπως ψευδεπίγραφα το ονομάζουν οι συντάκτες του, συνεχίζει να επιδεινώνεται. Το 2017 το πρωτογενές έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού ξεπέρασε τα 7,1 δις ευρώ, ήτοι άνω του 4% επί του ΑΕΠ.
Στο πρώτο επτάμηνο του 2018 το πρωτογενές έλλειμμα συνεχίζει να καλπάζει και συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του 2017 παρουσιάζει αύξηση σχεδόν κατά 83%. Είναι να μην τρέχουν οι επιτηρητές;
Σύμφωνα με όσα διοχετεύει η κυβέρνηση στους δημοσιογράφους πως εγχώριοι εντολοδόχοι και «θεσμοί» επιχειρούν να προσδιορίσουν πόσο θα είναι το πρωτογενές πλεόνασμα του 2019, ώστε να συμφωνηθεί ο περιβόητος δημοσιονομικός χώρος. Με άλλα λόγια, πόσα πρέπει να περικόψουν επιπλέον για να μπορέσει να αναχαιτιστεί το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής προβλέπει δημοσιονομικό χώρο 868 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος, εφόσον περικοπούν οι συντάξεις και εφαρμοστούν τα αντίμετρα των περίπου 2 δις ευρώ. Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι χωρίς να κοπούν οι συντάξεις θα υπάρχει ένα περιθώριο για αντίμετρα πάνω από 700 εκατ. ευρώ το 2019, εκτίμηση την οποία δεν συμμερίζεται η πλευρά των δανειστών.
Η κυβέρνηση δηλαδή επιχειρεί να πείσει τους επιτηρητές να μην περικοπούν οι συντάξεις, όπως προβλέπεται από το Μεσοπρόθεσμο, τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο του 2019. Οι λόγοι είναι καθαρά πολιτικοί, δηλαδή πολιτικού κόστους. Έναντι της παραχώρησης αυτής εκ μέρους των δανειστών, η κυβέρνηση προσφέρει στον μηχανισμό αντίμετρα ύψους 700 εκατ. ευρώ.
Δηλαδή ακόμη πιο δραστικές περικοπές σε δαπάνες (υγεία, παιδεία, κοκ) που δεν θα φανούν άμεσα στην τσέπη των συνταξιούχων και των πολιτών εν γένει. Θα φανούν με την πάροδο του χρόνου. Με τους αυξημένους θανάτους και τις δαπάνες που θα βαραίνουν έτι περισσότερο το πενιχρό βαλάντιο του νοικοκυριού.
Με άλλα λόγια, η όλη υπόθεση αφορά τις εντυπώσεις, το επικοινωνιακό κι όχι την ουσία του ζητήματος. Θέλετε να δείτε ποια είναι η ουσία; Ρίξτε μια ματιά στο παρακάτω διάγραμμα, όπου απεικονίζει τη μέση μηνιαία σύνταξη σύμφωνα με αυτά που έχουν ήδη ψηφιστεί στις 14 Ιουνίου ως Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022.
Ειλικρινά πιστεύει κανείς ότι η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα, αλλά και οποιουδήποτε άλλου επίδοξου δελφίνου της δεξιάς ή της αριστεράς, θα αλλάξει τα συμφωνηθέντα; Πιστεύει κανείς ότι όντως η μείωση της μέσης μηνιαίας σύνταξης θα είναι μόνο αυτή που έχουν ήδη προσυμφωνήσει; Ούτε κατά διάνοια. Τα πράγματα θα πάνε πολύ χειρότερα, γιατί τα δημοσιονομικά πλεονάσματα που ζητούν οι δανειστές είναι επιτεύξιμα μόνο αν πεθάνουν ή μεταναστεύσουν περί τα 3 εκατομμύρια Έλληνες ηλικίας 20-55 έως το 2022.
Κι αυτό ακόμη να γίνει, οι συντάξεις θα πέσουν ακόμη περισσότερο. Μην ξεχνάμε ότι το 2009, 1 εργαζόμενος (μισθωτός, αυτοαπασχολούμενος, επιχειρηματίας) έπρεπε να συντηρήσει 2,7 άτομα του πληθυσμού είτε μέσω της φορολογίας και των εισφορών του, είτε απευθείας με το εισόδημά του. Και με διαθέσιμο εισόδημα κοντά στα 20 χιλιάδες ευρώ ετήσια. Σήμερα 1 εργαζόμενος καλείται να συντηρήσει πάνω από 4 άτομα του πληθυσμού με διαθέσιμο εισόδημα που βρίσκεται σε ετήσιο ύψος λιγότερο των 18 χιλιάδων.
Η σύνταξη σήμερα – μετά τους νόμους Κατρούγκαλου – εξαρτάται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Πώς είναι δυνατόν σε μια οικονομία όπου το διαθέσιμο εισόδημα του εργαζόμενου συρρικνώνεται διαρκώς, να θεωρούν οι συνταξιούχοι ότι είναι εξασφαλισμένη η σύνταξή τους; Ούτε καν τα 495 ευρώ μηνιαία σύνταξη, που έχει προσυμφωνηθεί για το 2022, δεν θα είναι δυνατή.
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, προειδοποίησε τη χώρα τη Δευτέρα (10/9) να μην απομακρυνθεί από τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν, καθώς οι ευρωπαίοι επιτηρητές έφταναν στην Αθήνα για μια πενθήμερη επιθεώρηση των οικονομικών της χώρας. Ο κ. Ρέγκλινγκ δήλωσε στην εφημερίδα Die Presse της Αυστρίας: «Μπορούμε να σταματήσουμε τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους που αποφασίστηκαν για την Ελλάδα εάν τα προγράμματα προσαρμογής δεν συνεχιστούν όπως συμφωνήθηκε».
Κι αυτή τη φορά μπορούν να εκβιάσουν πολύ πιο αποτελεσματικά απ’ ότι παλιότερα. Βλέπετε, ολόκληρο το ταμείο του κράτους – μέσω της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων – βρίσκεται στα χέρια τους. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να αποφασίσει ούτε καν αιφνιδιαστικές εκλογές, χωρίς την έγκριση και εκταμίευση των δανειστών. Διότι πολύ απλά δεν θα μπορεί ούτε καν να χρηματοδοτήσει τις έκτακτες δαπάνες που συνεπάγονται οι εκλογές.
*O Δημήτρης Καζάκης είναι οικονομολόγος-αναλυτής και Γενικός Γραμματέας του ΕΠΑΜ.
Πηγή: https://dimitriskazakis.blogspot.com/2018/09/blog-post_14.html
