Κυριακή 15 Μαρτίου 2020

«H ασημαντότητα του ανθρώπου»

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΗΝΑ – ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ

Ο χαρακτηρισμός του τραγικού ποιητή Σοφοκλή «πολλά τα δεινά και ουδέν ανθρώπου δεινότερον πέλει» [δεν υπάρχει τίποτε πιο φοβερότερο από τον άνθρωπο]...

αποδείχθηκε περίτρανα με τις αλματώδεις κατακτήσεις του ανθρώπου δια μέσου των αιώνων σε όλα τα πεδία της τέχνης, του πολιτισμού και της επιστήμης, πλην όμως και της αυτοκαταστροφής του με την κατασκευή απίστευτων όπλων και μέσων αφανισμού του.

Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη των θετικών κυρίως επιστημών με την θεωρία της σχετικότητας, της κβαντομηχανικής, της αστροφυσικής, της ανακάλυψης στο πείραμα του CERN από τον Χιγκς του ονομασθέντος «σωματιδίου του Θεού», οι απασχοληθέντες επιστήμονες πίστεψαν ότι έφθασαν στην αρχή της δημιουργίας. Η μέθη της καταπληκτικής αυτής τεχνικής προόδου ανέπτυξε στον σύγχρονο άνθρωπο την αίσθηση της παντοδυναμίας και της αλαζονείας του στον υπέρτατο βαθμό, που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί με την αρχαία σημασία του όρου «ύβρις», που δηλώνει την υπέρμετρη και αυθάδη συμπεριφορά του έναντι της κοινωνικής και θεϊκής νομοτέλειας.

Η φαινομενικά πανίσχυρη παντοδυναμία, του ηθικά και πνευματικά αποδυναμωμένου ανθρώπου, ξαφνικά φάνηκε ότι κατέρρευσε από ένα απειροελάχιστο μικρόβιο τον «κορωνοΐό», που σαρώνει με την θανατηφόρο ασθένεια του την υφήλιο και έχει τρομοκρατήσει εκατομμύρια ασφαλισμένων στα σπίτια τους μέχρι προ τινος ελεύθερων και «πανίσχυρων» ανθρώπων. Εδώ αναδεικνύεται η ασημαντότητα του “homo sapiens”[σοφού ανθρώπου] που όταν είναι απαλλαγμένος από ασθένειες, κινδύνους και φυσικές καταστροφές συμπεριφέρεται ως «homo hominis lupus”[o άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος], με αιματηρούς πολέμους, καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διώξεων και απειλών εξόντωσης ασθενέστερων πληθυσμών, βανδαλισμών, και καταστροφών του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτή η αντιφατική συμπεριφορά του κορυφαίου και πολιτισμένου υποτίθεται όντος επί της γης καταδεικνύει την τραγικότητα και μηδαμινότητα της πρόσκαιρης παρουσίας του.

Σε τέτοιες μεγάλες κρίσεις, όπως αυτής της πανδημίας που βιώνουμε, δίνεται η ευκαιρία στοχασμού και περίσκεψης για το τι πράγματι είμαστε και που πορευόμαστε. Η βελτίωση και σύσφιξη των οικογενειών δομών και κοινωνικών μας σχέσεων, η αυτογνωσία και η πνευματική μας αναγέννηση με την αναθεώρηση της κοσμοθεωρίας μας και την επιστροφή στις διαχρονικές χριστιανικές αξίες και αρετές μπορούν να τονώσουν την ελπίδα μιας ανθρωπινότερης επιβίωσης και να βοηθήσουν αποτελεσματικά σήμερα στην ανώδυνη αντιμετώπιση του σοβαρού για τη ζωή μας κινδύνου που ανεπάντεχα προέκυψε.