Αθήνα, 23 Απριλίου 2015
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. Υπουργό Εργασίας,
Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ΘΕΜΑ: Εκσυγχρονισμός
Προγράμματος Ενίσχυσης Απροστάτευτων Παιδιών.
Το Πρόγραμμα Οικονομικής
Ενίσχυσης Απροστάτευτων Παιδιών είναι ένα πρόγραμμα εξαιρετικά μεγάλης σημασίας
για την κοινωνική στήριξη των μονογονεϊκών οικογενειών, των οικογενειών που
αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας και ανικανότητας για εργασία και των
παιδιών που έχουν στερηθεί τους γονείς τους. Τελευταία φορά που έγινε παρέμβαση
στο σχετικό νομοθετικό πλαίσιο (Ν.4051/60, ΠΔ. 108/83 και ΠΔ 148/1997) ήταν το
1997, γεγονός που καταδεικνύει την αδιαφορία της πολιτείας για το εν λόγω
πρόγραμμα και για παροχή ουσιαστικής προστασίας των παιδιών των οποίων οι
γονείς αδυνατούν να τους εξασφαλίσουν αξιοπρεπείς συνθήκες ζωής. Ένα κράτος
δικαίου οφείλει ούτως ή άλλως να στέκεται στο πλευρό των ευαίσθητων κοινωνικών
ομάδων. Ακόμα πιο επιτακτική γίνεται η υποχρέωση αυτή σε καιρούς όπου η
δραματική αύξηση της ανεργίας έχει επηρεάσει καταλυτικά το βιοτικό επίπεδο της πλειοψηφίας του
ελληνικού λαού.
Συγκεκριμένα λοιπόν, όσον
αφορά στο ισχύον Πρόγραμμα Οικονομικής Ενίσχυσης Απροστάτευτων Παιδιών,
καταδεικνύουμε και προτείνουμε τα ακόλουθα:
Επέκταση ηλικιακού ορίου:
Το ηλικιακό όριο που ισχύει
για την είσοδο παιδιού στο πρόγραμμα είναι τα 16 χρόνια. Το όριο αυτό συμπίπτει
μεν με το όριο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και της παράνομης παιδικής
εργασίας, αλλά κατά τη γνώμη μας δεν εξασφαλίζει το μέγιστο της παιδικής
προστασίας που θα έπρεπε να είναι το ζητούμενο. Η Διεθνής Σύμβαση για τα
Δικαιώματα του Παιδιού ορίζει ως παιδί “κάθε ανθρώπινο ον μικρότερο των
δεκαοκτώ ετών”, άρα θεωρούμε απολύτως αναγκαία την επέκταση του ορίου ηλικίας
του Προγράμματος μέχρι και τη συμπλήρωση του δεκάτου ογδόου έτους της ηλικίας
κάθε παιδιού. Θέλουμε όμως να
επισημάνουμε πως από τη στιγμή που το ίδιο το κοινωνικοασφαλιστικό μας σύστημα
προβλέπει κάλυψη παιδικών αναγκών και πέραν του δεκάτου ογδόου έτους σε
περίπτωση φοίτησης σε αναγνωρισμένα εκπαιδευτικά ιδρύματα, θεωρούμε πως θα
έπρεπε να υπάρχει αντίστοιχη πρόβλεψη και στο εν λόγω προνοιακό επίδομα. Μια
τέτοια ρύθμιση θα αποτελούσε κινητήριο δύναμη ώστε τα παιδιά που διαβιούν σε
δύσκολες οικογενειακές συνθήκες να διεκδικήσουν την επιμόρφωση και την όσο το
δυνατόν καλύτερη εργασιακή τους ένταξη.
Απαλοιφή διακρίσεων μεταξύ
των δύο φύλων και αναχρονιστικής ορολογίας:
Με το ισχύον καθεστώς και με
προβλέψεις που εισήχθηκαν το 1960 η οικονομική ενίσχυση προσδιορίζεται
αποκλειστικά από την έλλειψη του πατέρα απηχώντας το προϋπάρχον οικογενειακό
δίκαιο το οποίο διαφοροποιούσε τις γονικές ευθύνες και αρμοδιότητες μεταξύ
πατέρα και μητέρας και όπου ο πατέρας υπερτερούσε σε γονική και πραγματική
ευθύνη έναντι της μητέρας. Πέραν τούτου
όμως, στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, ομάδα-στόχος είναι τα παιδιά και όχι οι
γονείς. Κατά συνέπεια, το φύλο του γονέα
δεν θα πρέπει να έχει σημασία για την εφαρμογή του συγκεκριμένου προγράμματος.
O δε όρος “εξώγαμα και έκθετα” παιδιά που χρησιμοποιείται σε άλλο σχετικό
εδάφιο είναι αμιγώς αναχρονιστικός, αρνητικός και αποκλείει μονογονεϊκές
οικογένειες όπου ο μόνος είναι ο
πατέρας. Θεωρούμε λοιπόν απαραίτητο να απαλειφθεί η διάκριση μεταξύ πατέρα και
μητέρας και στο εδάφιο και να υιοθετηθεί η σύγχρονη ορολογία και να γίνεται
αναφορά σε “παιδιά που γεννήθηκαν χωρίς γάμο των γονέων τους ή/και παιδιά που
διαβιούν σε μονογονεϊκές ή διαζευγμένες (βλ. παρακάτω) οικογένειες και παιδιά
εγκαταλελειμμένα από τους γονείς τους”.
Τροποποίηση κριτηρίων ένταξης
στο πρόγραμμα λόγω αναπηρίας:
Το ΠΔ 108/83 (όπως αυτό
ισχύει σήμερα) εξειδικεύει τις προϋποθέσεις ενίσχυσης των απροστάτευτων
παιδιών, λόγω ανικανότητας του πατέρα να εργαστεί και κατά συνέπεια να τα
συντηρήσει. Στο ισχύον νομικό πλαίσιο όπως φαίνεται από την έως τώρα διοικητική
πρακτική η εξειδίκευση αυτή αποκλείει ένα σημαντικό αριθμό εν δυνάμει
δικαιούχων. Οι υγειονομικές επιτροπές καλούνται να κρίνουν τους αιτούντες
ασθενείς όχι μόνο για το ποσοστό αναπηρίας τους (τουλάχιστον 67%) αλλά και για
το εάν η εν λόγω πάθηση εμπίπτει ή όχι σε ειδικότερες διατάξεις. Κατά συνέπεια
εκτός προγράμματος βρίσκονται παιδιά των οποίων οι γονείς είτε πάσχουν από
ασθένεις που δεν περιλαμβάνονται σε αυτές που ορίζει το σχετικό άρθρο είτε είτε
έχουν ποσοστό αναπηρίας κάτω του 67%. Θεωρούμε πως η συγκεκριμένη ρύθμιση θα
πρέπει να εναρμονιστεί ως προ το ποσοστό αναπηρίας με το 51% που προβλέπει το
ΙΚΑ χωρίς να γίνεται καμία διάκριση στην
ασθένεια την οποία προκαλεί την αναπηρία αυτή.
Ευρύτερη κάλυψη μονογονεικών
οικογενειών:
Όσον αφορά τους δικαιούχους
του επιδόματος αξίζει να τονιστεί ότι σε αυτούς θα πρέπει οπωσδήποτε να
συμπεριληφθούν και τα παιδιά που προέρχονται από διαζευγμένες οικογένειες.
Ιδιαίτερα σε εποχές οικονομικής κρίσης και παρόλο που τα δικαστήρια με απόφασή
τους ορίζουν το ύψος της διατροφής που θα πρέπει να λαμβάνει ο έχων την
επιμέλεια γονέας, αυτό σπάνια συμβαίνει λόγω αδιαφορίας, εγκατάλειψης ή ακόμη
και πραγματικής οικονομικής αδυναμίας του έτερου γονεϊκού μέλους. Ένα κράτος
δικαίου επομένως θα πρέπει να μεριμνά ιδιαίτερα και γι αυτές τις περιπτώσεις,
όταν το πραγματικό εισόδημα του έχοντος την επιμέλεια των τέκνων γονέα δεν
ξεπερνά τα εισοδηματικά κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα.
Αναπροσαρμογή των
εξωπραγματικών εισοδηματικών κριτηρίων και του ιδιαιτέρως χαμηλού ύψους του
επιδόματος:
Το υπάρχον νομικό πλαίσιο
θέτει εισοδηματικά κριτήρια και προσδιορίζει το ύψος των παροχών με δεδομένα
του 1997 (με απευθείας μετατροπή σε ευρώ από δραχμές). Συγκεκριμένα το ύψος του
επιδόματος είναι 44 ευρώ και το εισοδηματικό μηνιαίο ταβάνι 235 ευρώ για διμελή
οικογένεια. Είναι απαραίτητο να αναπροσαρμοστούν οι ρυθμίσεις αυτές ώστε να
αντανακλούν τα σημερινά δεδομένα.
Με βάση τα παραπάνω ερωτάται
ο κ. Υπουργός:
Πότε σκοπεύει να προβεί στις
απαραίτητες ενέργειες για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη του Προγράμματος
Ενίσχυσης Απροστάτευτων Παιδιών .
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)
Χαραλαμπίδου Δέσποινα
Κατριβάνου Βασιλική
Λεουτσάκος Στάθης
Καρά Γιουσούφ Αϊχάν
Ρίζος Δημήτρης
Μιχελογιαννάκης Ιωάννης
Καββαδία Αννέτα
Γιαννακίδης Στάθης
Ουρσουζίδης Γιώργος
Καρακώστα Ευαγγελία (Εύη)
Ζάννας Ζήσης
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Τζαμακλής Χαρίλαος
Παραστατίδης Θεόδωρος
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Κατσαβριά – Σιωροπούλου
Χρυσούλα
Αυλωνίτου Ελένη
Καφαντάρη Χαρά
Κανελλοπούλου Μαρία
Μανιός Νίκος
Καρασαρλίδου Φρόσω
Τζήκα – Κωστοπούλου Δανάη
Βαρδάκης Σωκράτης
Τζούφη Μερόπη
Ζαχαριάς Κώστας
Ψαρρέα Ελένη
Βάκη Φωτεινή
Κασιμάτη Νίνα
Εμμανουηλίδης Δημήτρης
Συρίγος Αντώνης
Συρμαλένιος Νίκος
Μηταφίδης Τριαντάφυλλος
Ψυχογιός Γιώργος
Χουσεΐν Ζεϊμπέκ
Γαϊτάνη Ιωάννα
Φάμελλος Σωκράτης
Σεβαστάκης Δημήτρης
Μιχαλάκης Νίκος
Τσίρκας Βασίλης
Κριτσωτάκης Μιχάλης
