Δεν είναι τόσο συχνές όσο η κεφαλαλγία τάσεως και η
ημικρανία, αλλά ξεχωρίζουν τόσο λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών τους
(μικρή διάρκεια των κρίσεων και υποχρεωτικά υπάρχοντα συνοδά συμπτώματα από το
αυτόνομο), όσο και για την διαφορετική θεραπεία που πρέπει να εφαρμοστεί.
1.αθροιστική κεφαλαλγία (Cluster)
2.χρόνια παροξυσμική ημικρανία – μικρή διάρκεια κρίσεων, 2-45’ διάρκεια έως και 30/ημέρα.
3. Παροξυσμική SUNCT / SUNA ( SUNCT = βραχείας διάρκειας
μονόπλευρη νευραλγικόμορφη κεφαλαλγία με ένεση επιπεφυκότα και δακρύρροια, SUNA
= βραχείας διάρκειας κρίσεις μονόπλευρης νευραλγικόμορφης κεφαλαλγίας με
συμπτώματα αυτονόμου από τα κρανιακά νεύρα).
15’’ – 2’ ,
υψηλής έντασης, έως 60/ημέρα. Ανταποκρίνεται σε θεραπεία με γκαμπαμπεντίνη.
Αθροιστική κεφαλαλγία
Η πιο συχνή και καλύτερα μελετημένη TAC, η αθροιστική
κεφαλαλγία [cluster headache: CH], είναι
σπάνια σε σύγκριση με την ημικρανία, αλλά ο επιπολασμός της σε επίπεδο
πληθυσμού αγγίζει το 0,1%. ο μέσος όρος
της ηλικίας έναρξης κυμαίνεται από τα 26
έως τα 30 έτη ζωής. Η χρόνια CH (CCH), η οποία ορίζεται ως περίοδοι αθροιστικής
κεφαλαλγίας που διαρκούν για διάστημα ενός έτους χωρίς ύφεση ή με υφέσεις που
διαρκούν λιγότερο του ένα μήνα, μπορεί να εξελιχθεί επί ενός προηγούμενου
ιστορικού επεισοδιακής CH (ΕCH) ή η κατάσταση να ξεκινήσει απευθείας με τη
χρόνια μορφή της.
•Μπορεί να είναι καθημερινά, την ίδια ώρα ή πολλές φορές το
24ώρο(1-8 επεισόδια) για εβδομάδες ή μήνες με μεσοδιαστήματα εβδομάδων, μηνών ή
χρόνων
•1-2 ώρες μετά την έλευση του ύπνου ή και κατά τη διάρκεια
της ημέρας.
•Εκδηλώσεις από Α.Ν.Σ: ένεση επιπεφυκότων, δακρύρροια,
παροδικό σ. Horner, ιδρώτας μετώπου-προσώπου, ρινική καταρροή, ερυθρότητα
προσώπου
•Συστηματικές εκδηλώσεις: βραδυκαρδία, Α/Υ, αύξηση της
παραγωγής γαστρικού υγρού
•Αύξηση ενδοφθάλμιας πίεσης
•Συμπεριφορά κατά την κρίση: ανησυχία, αποφυγή κατάκλισης,
επιθυμία παραμονής σε χώρο με ψυχρό αέρα.
•Άλγος με έντονο διαξιφιστικό και καυστικό χαρακτήρα
•Εντοπισμός: μονόπλευρος στον κόγχο, περικογχικά ή στην
κροταφική περιοχή, ακτινοβολεί προς τη μετωπιαία περιοχή, την παρειά το αυτί
την ινιακή χώρα και τον τράχηλο, μικρής διάρκειας (15 λεπτά έως 3 ώρες).
•Κυρίως σε νεαρούς ενήλικες άντρες(20-50 ετών)
Διαγνωστικά κριτήρια της αθροιστικής κεφαλαλγίας με βάση τη
Διεθνή Ταξινόμηση Διαταραχών Κεφαλαλγίας, 2η έκδοση (ICHD-2- 2).
Α. Τουλάχιστον 5 επεισόδια που πληρούν τα κριτήρια B - Δ
Β. Σοβαρό ή πολύ σοβαρό μονόπλευρο άλγος στην περιοχή του
κόγχου, υπερκογχικά και / ή κροταφικά που διαρκεί, 15 - 180 λεπτά χωρίς
θεραπεία
(Γ). Η κεφαλαλγία συνοδεύεται από τουλάχιστον ένα από τα
ακόλουθα:
1.Ομόπλευρη ένεση επιπεφυκότα και / ή δακρύρροια
2.Ομόπλευρη ρινική συμφόρηση και / ή ρινική καταρροή
3.Ομόπλευρο οίδημα βλεφάρου
4.Ομόπλευρη εφίδρωση μετώπου και προσώπου
5.Ομόπλευρη μύση και / ή βλεφαρόπτωση
6.Αίσθημα ανησυχίας ή διέγερσης
Δ. Οι κρίσεις έχουν συχνότητα από 1 φορά κάθε δεύτερη ημέρα
έως 8 ανά ημέρα
Ε. Δεν αποδίδεται σε άλλη διαταραχή
θεραπεία
•Οξύ επεισόδιο-οξυγόνο 100%, 7-10 lt/min.(70% ύφεση σε 15
min.)κατά την έναρξη της κεφαλαλγίας.
•5-HT1 αγωνιστές: s.b. σουματριπτάνη 6 mg ή σε nasal spray
20 mg (imigran) συνέχιση θεραπείας p.o, (75%), ναρατριπτάνη (naramig)
•Στεροειδή (77%) και σχήμα 10 ημερών με σταδιακή μείωση
(πρεδνιζολόνη 40 -75 mg p.o./ημέρα)
•Αποκλειστές Ca: Βεραπαμίλη (isoptin) σε συνδυασμό ή
προφύλαξη (120-480 mg p.o./ημέρα).
•Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη: κετοπροφένη, naproxen sodium
(25-50 mg p.o.)
•Χειρουργική θεραπεία: σε χρόνιες μορφές με κακή ανταπόκριση
στην αγωγή . Συμβατική (όχι 1ης εκλογής-καταστροφή μέρους του τριδύμου),
Gamma-knife
•Εναλλακτικές θεραπείες ( βελονισμός, κλπ)
Αποφυγή:
ολιγόλεπτου ύπνου (περισσότερο
από μία φορά) κατά τη διάρκεια της ημέρας
λήψης αλκοόλ κυρίως κατά τη διάρκεια των
κρίσεων
Συναισθηματικής φόρτισης
Εξαντλητικής άσκησης
Απότομων υψομετρικών αλλαγών
Έκθεσης σε χημικούς παράγοντες
Νέες θεραπευτικές παρεμβάσεις: εμφύτευση
διεγέρτη που ενεργοποιεί ινιακό νεύρο το οποίο επηρεάζει το τρίδυμο και
διεγέρτη στον υποθάλαμο ( Mayo clinic).
