Θα συνεχίσουμε το αφιέρωμά μας στα ηρωικά κατορθώματα των Σουλιωτών και Σουλιωτισσών. Πλήθος τα ποιήματα που έχουν γραφεί για το Σούλι και τους αγώνες του, δημοτικά στιχουργήματα και λόγια ποιήματα γραμμένα από επώνυμους Έλληνες και ξένους ποιητές.
Τα ηρωικά κατορθώματα των Σουλιωτών και των Σουλιωτισσών εξακολουθούν να εμπνέουν κάθε Ελληνίδα και Έλληνα και αποτελούν κάλεσμα προς παραδειγματισμό σε κάθε νέο και νέα μας με τον εμφατικά διδακτικό χαρακτήρα τους - «οίδε (= γνωρίζει) γαρ και πολέμιος ανδρών αρετάς θαυμάζειν». Από την εξύμνηση των εντυπωσιακών αγωνιστών του δεν θα μπορούσαν να απουσιάσουν οι ξένοι ποιητές, οι οποίοι έγραψαν και αυτοί ποιήματα για τους Σουλιώτες, καθώς και για τους άλλους αγωνιστές της Παλιγγενεσίας και περνάμε ευθύς αμέσως σε αυτά.
«Το Σουλιωτόπουλο» του Χάινριχ Στήγκλιτς (1801-1849)
Γιατί τόσο ευχάριστα στο παιχνίδι με το δόρυ / επιθυμώ να αφιερώνω όλες τις ώρες; / Γιατί στο τρέξιμο προς το τέρμα / επιθυμώ πάντοτε να είμαι ο πρώτος;
Όχι για να κερδίσω το έπαθλο, / το οποίο από το τέρμα χαμογελά∙ / για μένα το πέταγμα του δόρατος από τα αγόρια / είναι ένα προαίσθημα για τη μάχη των ανδρών.
Και αν τώρα πετυχαίνω τον στόχο στο παιχνίδι με το δόρυ, / τότε μου λέει το αίσθημα προειδοποιώντας: / «Έτσι εύστοχος θα είσαι κάποια μέρα στο συνωστισμό της μάχης, / όπου τα κεφάλια Τούρκων είναι ο στόχος σου».
Και μπορεί το τρέξιμό μου να με φέρει νικητή στο τέρμα, / όπου θα με στολίσει το στεφάνι από κορδέλες, / ακόμα πιο ωραία κάποια ημέρα στις επάλξεις του εχθρού / θα αστράφτει το λάβαρο στο δεξί χέρι.
Ο Χάινριχ Στήγκλιτς (Έσση Γερμανίας 1801 – Βενετία 1849) ήταν Γερμανός φιλόλογος και λυρικός ποιητής με καταγωγή από επιφανή εβραϊκή οικογένεια. Σπούδασε φιλολογία στα σπουδαιότερα ιδρύματα της εποχής του κοντά σε μεγάλους δασκάλους. Ήταν έντονο το φιλελληνικό του ενδιαφέρον, το οποίο εκδηλώθηκε μέσα από τα ποιήματά του, που αριθμούν πολλούς τόμους. Συνέθεσε μεταξύ άλλων ποιήματα και για την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Το ποίημά του «Το Σουλιωτόπουλο» (Der Suliotenknabe) βρίσκεται στο έργο ‘Ο Γερμανόφωνος Φιλελληνισμός μέσα από την Ποίηση, τ. Γ΄, Ποιήματα για τις Μάχες των Ελλήνων στον Αγώνα για την Ελευθερία τους (1770, 1821-1827)’, Θεσσαλονίκη 2004, Κυρομάνος, σ. 75.
«Αποχαιρετισμός των Παργινών» του Χάινριχ Στήγκλιτς
Γιατί τα Επτάνησα δεν μας δίνουν βοήθεια; / Όχι επειδή μας εγκατέλειψαν για να μας τάξουν στους εχθρούς, / αλλά μάλλον διότι είναι δεσμευμένα – όχι λόγω υποχρεώσεων και δικαίου, / αλλά μάλλον λόγω του προδοτικού γένους των Βρετανών.
Αυτοί ήρθαν για να υπολογίσουν, και αυτοονομάζονται φίλοι, / αν τους ωφελούσε, αν η Ελλάς ξέφευγε από τη σκλαβιά∙ / και όταν λοιπόν υπολόγιζαν σε ασήμι και σε χρυσό, / ο Αλή πασάς και τα δύο τα έδωσε πλουσιοπάροχα.
Τώρα βλέπετε στα τείχη μας την ανταμοιβή του ευτελούς εμπορίου! / Εκεί προσφέρουν οι μουσουλμάνοι χλευασμό σ’ αυτούς που ποτέ δεν / νικήθηκαν. / Αλλά εμείς αποχωρούμε με θάρρος∙ αφού μας έμεινε το χέρι και το σπαθί, / για να πάρουμε πάλι με αγώνα κάποτε τα τείχη και τις εστίες μας.
Το ποίημα «Αποχαιρετισμός των Παργινών» βρίσκεται στη σ. 191, ό.π.
Το 1814 ο Άγγλος διοικητής της Πάργας, Τόμας Μαίτλαντ, αποφάσισε για λόγους στρατηγικής να πουλήσει την Πάργα στον Αλή πασά. Οι Παργινοί φοβούμενοι την οργή Τεπελενλή αποφασίζουν να μεταναστεύσουν στα γειτονικά Επτάνησα. Περί τις τέσσερις χιλιάδες Παργινούς μετοίκησαν παίρνοντας μαζί τους τα οστά των προγόνων τους και ό,τι άλλο πολύτιμο μπόρεσαν να διασώσουν. Ο Γερμανός ποιητής σε αυτό το περιστατικό αναφέρεται καταγγέλλοντας την αγγλική στάση με το στίχο του ‘αλλά μάλλον λόγω του προδοτικού γένους των Βρετανών’.
(συνεχίζεται)
* Παναγιώτης Γ. Αλεκάκης,
Φιλόλογος – Ιστορικός,
Δρ Ιστορικού και Αρχαιολογικού Τμήματος Α.Π.Θ.,
Διευθυντής 2ου ΓΕΛ Κατερίνης
