Του ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΛΦΑ
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΗΓΑΣΟΣ στο πλαίσιο των εκδηλώσεών του Λόγου και
Τέχνης μάς προσκαλεί στην παρουσίαση του βιβλίου «Οι καιόμενοι» που έγραψε η
συμπολίτισσά μας Δέσποινα Καλαιτζίδου
(εκδόσεις Ηριδανός, Αθήνα 2012). Η παρουσίαση θα γίνει την Τετάρτη, 9 Δεκεμβρίου
2015, ώρα 19.30, στο νέο, φρεσκότατο ισόγειο θέατρο «Πήγασος» (Αγίας
Αικατερίνης 16).
Το βιβλίο πρόκειται να παρουσιαστεί από την καθηγήτρια
αγγλικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Έλση Σακελλαρίδου και από
τον ποιητή, βιβλιογράφο και φιλόλογο Αντώνη Κάλφα. Η Έλση Σακελλαρίδου είναι
ομότιμη καθηγήτρια θεατρικών σπουδών του ΑΠΘ όπου κατέχει μόνιμη θέση ΔΕΠ στο
Τμήμα Αγγλικής και διδάσκει με ανάθεση στο Τμήμα Θεάτρου.
Όπως σημείωσε και η κριτική το έργο της Δέσποινας
Καλαϊτζίδου «Οι Καιόμενοι» (Β΄κρατικό βραβείο συγγραφής θεατρικού έργου 2010)
«με συμβολοποιημένους ρόλους, σε μια απροσδιόριστη εποχή και τόπο, αναφαίρεται
σε μια αδιέξοδη πραγματικότητα που εγκλωβίζει τους ήρωες στη δίνη της, αλλά και
στη συνειδητή ή ασυνείδητα ενστικτώδικη προσπάθεια απόδρασης από αυτήν».
Τόπος δράσης του έργου είναι η Ελλάδα ενώ η μορφή του
καιόμενου έχει τις ρίζες της όχι μόνο στο ομότιτλο ποίημα του μείζονος ποιητή
της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς Τάκη Σινόπουλου αλλά και σε μια σημαντική μορφή
αυτοπυρπόλησης όπως αυτή έχει καταγραφεί στην μνήμη της πιερικής μικροϊστορίας.
Αντιγράφω από τις στήλες της εφημερίδας «Ολύμπιο Βήμα»
(28/4/1987). «Αγρότης καίγεται στην Πλατεία της Κατερίνης για να διατρανώσει τα
δίκαια της αγροτιάς. Ένα τραγικό όσο και παλικαρίσιο τρόπο να διατρανώσει τα
δίκαια της αγροτιάς διάλεξε ο 60χρονος γεωργός Βασίλης Χαρισόπουλος από τη
Σφενδάμη. Στις 11.40 χθες το μεσημέρι κατά τη διάρκεια συλλαλητηρίου που
οργάνωσε η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Πιερίας αφού ήπιε τοξικό
(δηλητηριώδες) αγροτικό φάρμακο περιέλουσε το σώμα του με βενζίνη και
αυτοπυρπολήθηκε. Πριν προλάβουν να καταλάβουν τι συμβαίνει και να αντιδράσουν
όσοι βρίσκονταν δίπλα του. Στην κασέτα που άφησε ο αυτόχειρας αναφέρει ότι
θυσιάζεται για τα δίκαια της αγροτιάς»
Βεβαίως η ιστορία αποκτά στις σελίδες του βιβλίου και ένα
άλλο περιεχόμενο αφού πριν από τη συγγραφή του θεατρικού έργου είχαν
μεσολαβήσει και τα γεγονότα της νεανικής εξέγερσης του 2008. Πάντως, η υπόθεση
του έργου, με σφιχτούς, πολυεπίπεδους και γρήγορους διαλόγους, καταφέρνει να
μας μιλήσει και για άλλα πράγματα, εκείνα δηλαδή που συγκροτούν ίσως και όλες
τις μελλοντικές «δυστοπίες» των δυτικών κοινωνιών αφού μετά από τις
"καταστροφές", ένα αυταρχικό καθεστώς βρίσκει την ευκαιρία και
εγκαθίσταται στην έρημη, πια, χώρα.
Πείνα, λειψυδρία, βασανιστήρια, εκκαθαρίσεις. Οι χαρακτήρες
του έργου διαλέγουν στρατόπεδα: ο Παπάς, η Γριά, η Μαντάμ, ο Λοχαγός, το
Κορίτσι, το Αγόρι, ο Στρατιώτης. Και κάπου ανάμεσά τους ο Καιόμενος εκείνος που
έλουσε το σώμα του με φωτιά στο κέντρο της πλατείας, μήπως και μπορέσει να
ξεσηκώσει το λαό που χωρίς να το ξέρει, καιγόταν κι εκείνος μαζί του
